سکته‌ی قلبی خاموش چیست؟
سکته‌ی قلبی خاموش چیست؟ | بازارطب
سکته‌ی قلبی خاموش که به آن آنفارکتوس میوکارد خاموش یا ناشناخته نیز گفته می‌شود، زمانی رخ می‌دهد که حمله‌ی قلبی دارای علائمی باشد که ما آن‌ها را به‌عنوان علائم حمله‌ی قلبی می‌شناسیم.
در بعضی موارد، ممکن است بیمار علائم شایع حمله‌ی قلبی مانند درد قفسه‌ی سینه یا تنگی نفس را نداشته باشد و فقط دچار سوء‌هاضمه یا حالت تهوع شود. این اتفاق باعث می‌شود روند درمان به تأخیر بیفتد. این در حالی است که انسداد جریان خون در حال آسیب رساندن به قلب است.
سکته‌ی قلبی خاموش بیشتر از تصور ما شیوع پیدا کرده است و در آمریکا از هر ٨٠۵ هزار سکته‌ی قلبی در سال، ١٠٧ هزار مورد آن سکته‌ی قلبی خاموش است.
این مقاله، علائم و ویژگی‌های سکته‌ی قلبی خاموش را توضیح می‌دهد و نحوه‌ی تشخیص، درمان و پیامدهای احتمالی آن را بررسی می‌کند.
علائم سکته‌ی قلبی خاموش
اکثر افراد هنگام سکته‌ی قلبی، بلافاصله متوجه می‌شوند که مشکلی پیش آمده است. این افراد معمولاً دچار آنژین (درد در قفسه‌ی سینه) و احساس سنگینی در قفسه‌ی سینه می‌شوند. این علائم با نشانه‌های دیگری مانند عرق سرد، ضربان قلب سریع، حالت تهوع، استفراغ، سبکی سر، درد شدید در شانه، گردن، کمر، بازو یا فک همراه هستند.
در سکته‌ی قلبی خاموش این علائم یا اکثر آن‌ها وجود ندارند و یا آن‌قدر خفیف هستند که با علائم عارضه‌های دیگر مانند سوزش معده اشتباه گرفته می‌شوند. این مسئله خصوصاً در جوانان مصداق دارد که احتمال نمی‌دهند دچار سکته‌ی قلبی شوند.
سکته‌ی قلبی خاموش، عارضه‌ای است که دارای هیچ علائمی خصوصاً درد قفسه‌ی سینه نیست. این مسئله باعث می‌شود تشخیص آن تا چند روز، چند هفته، چند ماه یا حتی چند سال بعد به تعویق بیفتد.
ممکن است دچار سکته‌ی قلبی شوید و خودتان خبر نداشته باشید؟
طبق مطالعه‌ای که در مجله‌ی انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، ٨% از شرکت‌کنندگان که سابقه‌ی ابتلاء به بیماری قلبی نداشتند دارای علائمی بودند که نشان می‌داد طی ١٠ سال گذشته پیش از مطالعه، دچار حمله‌ی قلبی شده بودند و خودشان متوجه آن نشدند.
عوارض
در برخی موارد، سکته‌ی قلبی خاموش باعث آسیب‌دیدگی‌هایی جزئی می‌شود و یا قلب می‌تواند عروق خود را بازسازی کند.
ولی معنای این حرف این نیست که سکته‌ی قلبی خاموش خطر کمتری را برای بیمار به همراه دارد. این عارضه نیز مانند حملات قلبی دیگر می‌تواند صدمات جبران‌ناپذیری را به قلب وارد کند و عوارض کوتاه‌مدت و بلندمدتی را برای بیمار به همراه داشته باشد:
- نارسایی قلبی: ناتوانی قلب در پمپاژ خون مطابق با نیاز بدن. طبق مطالعه‌ای در سال ٢٠١٨، سکته‌ی قلبی خاموش بدون در نظر گرفتن شدت آن، ریسک نارسایی قلبی را تا ٣۵% افزایش می‌دهد.
- سکته‌ی مغزی ایسکمیک: این نوع سکته‌ی مغزی در اثر انسداد جریان خون به مغز ایجاد می‌شود. طبق مطالعه‌ای در سال ٢٠٢١ در مجله‌ی Neurology، سکته‌ی مغزی خاموش ریسک سکته‌ی مغزی ایسکمیک را تا ۵١% افزایش می‌دهد.
- ایست قلبی: این عارضه زمانی رخ می‌دهد که ضربان قلب ناگهان متوقف شده و منجر به مرگ بیمار شود. طبق مطالعه‌ای در سال ٢٠١٩ که روی ٣٢٩٩ فوتی ناشی از ایست قلبی بدون سابقه‌ی ابتلاء به بیماری‌های قلبی انجام شد، مشخص شد که ٤٢% آن‌ها دارای آسیب‌دیدگی قلبی ناشی از سکته‌ی قلبی خاموش بوده‌اند.
دلایل بروز سکته‌ی قلبی خاموش
عامل زمینه‌ای بروز سکته‌ی قلبی خاموش با سکته‌ی قلبی عادی هیچ تفاوتی ندارد. این عارضه معمولاً به دلیل پارگی ناگهانی پلاک‌ها در شریان کرونری رخ می‌دهد. این پارگی باعث تشکیل لخته‌ی خون می‌شود و شریان را مسدود می‌کند. اگر انسداد عروقی برطرف نشود، آن بخش از ماهیچه‌ی قلب از بین می‌رود.
این عارضه از هر هشت نفر در یک نفر بدون هیچ علامتی است و یا علامت قابل توجهی ندارد.
دلایل احتمالی بروز این عارضه شامل این موارد است:
- تفاوت در علائم بر اساس جنسیت: زنان در مقایسه با مردان بیشتر دچار علائمی مانند خستگی، حالت تهوع، استفراغ، تنگی نفس می‌شوند و درد در قفسه‌ی سینه، بازو یا فک را احساس نمی‌کنند.
- تفاوت در آستانه‌ی درد: آستانه‌ی تحمل درد در برخی افراد بیشتر است و همین مسئله باعث می‌شود علائم بیماری برای آن‌ها نگران‌کننده نباشد. مطالعه‌ای که در سال ٢٠١٦ انجام شد، نشان داد که میان حمله‌ی قلبی ناشناخته و آستانه‌ی بالاتر تحمل درد در زنان، رابطه‌ی مستقیمی وجود دارد.
- اثرات بیماری مزمن: برخی از بیماری‌ها خصوصاً دیایت و بیماری‌های کلیوی ممکن است به عصب‌های انتقال‌دهنده‌ی درد آسیب بزنند و شدت علائم آنژین را کاهش دهند.
سکته‌ی قلبی خاموش در زنان و مردان
مردان بیشتر از زنان در معرض سکته‌ی قلبی خاموش قرار دارند، ولی این مرگ ناشی از این عارضه به دلیل تجربیات متفاوتی که زنان از آن دارند در میان آن‌ها شایع‌تر است.
عوامل خطرساز سکته‌ی قلبی خاموش
طبق تحقیقات، سه عامل اصلی وجود دارند که ریسک سکته‌ی قلبی خاموش را افزایش می‌دهند:
- جنسیت مذکر: مردها تقریباً 1.7 برابر بیشتر از زنان در معرض سکته‌ی قلبی خاموش قرار دارند.
- دیابت نوع ٢: ریسک بروز سکته‌ی قلبی خاموش در افراد مبتلاء به دیابت نوع ٢ هشت برابر بیشتر از افرادی است که به این عارضه مبتلاء نیستند.
- بیماری کلیوی مرحله‌ی نهایی: افرادی که به بیماری‌های مزمن کلیوی مبتلاء هستند و دیالیز می‌کنند بیشتر در معرض سکته‌ی قلبی خاموش قرار دارند.
عوامل خطرساز دیگر مانند سیگار کشیدن، فشارخون بالا، کلسترول بالا و سابقه‌ی ابتلاء به بیماری‌های قلبی در خانواده، ریسک بروز سکته‌ی قلبی خاموش را افزایش می‌دهند.
تشخیص
از آن‌جایی که سکته‌ی قلبی خاموش قابل شناسایی نیست، تشخیص آن معمولاً بعد از ایجاد آسیب‌دیدگی در قلب انجام می‌شود.
اغلب اوقات، آسیب‌دیدگی هفته‌ها یا ماه‌ها پس از این‌که فرد به دنبال درمان علائمی مانند خستگی، تنگی نفس، ضربان قلب غیرعادی، یا ورم پاها، قوزک یا مچ پا است، مشخص می‌شود.
در چنین مواردی، پزشک معمولاً با انجام تستی به نام تست نوار قلب (ECG)، نشانه‌های آسیب‌دیدگی قلب را بر مبنای تغییرات در الگوی ضربان قلب، شناسایی می‌کند.
در موارد مشکوک، معمولاً با انجام اکو قلب، تشخیص نهایی مورد تأیید قرار می‌گیرد. این آزمایش با استفاده از امواج صوتی، تصاویری از ماهیچه‌ی قلب و عروق کرونری را فراهم می‌کند. در صورت بروز سکته‌ی قلبی خاموش، علائم انسداد عروقی و جریان خون غیرعادی وجود دارد.
انواع دیگر تصویربرداری‌های تشخیصی مانند تست استرس هسته‌ای، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (MRI) یا توموگرافی کامپیوتری (CT) می‌توانند در تشخیص این‌که به کدام بخش قلب خون کافی نمی‌رسد، به پزشک کمک کنند.
درمان
اگر به سکته‌ی قلبی خاموش مبتلاء شدید، روش درمان شما مانند موارد دیگر درمان سکته‌ی قلبی خواهد بود.
با این وجود، بسته به این‌که این عارضه اخیراً اتفاق افتاده یا چند ماه یا چند سال پیش، روش درمان متفاوت است.
گزینه‌های درمانی شامل:
- بتابلاکرها: این داروها از انسداد بیشتر عروق جلوگیری می‌کنند (ایسکمی)
- داروهای ترومبولیتیک: این داروها هنگام بروز سکته‌ی قلبی، لخته‌های خون را حل می‌کنند.
- مهارکننده‌های ACE: این داروها فشارخون را پایین می‌آورند و فشاری را که به قلب وارد می‌شود، کاهش می‌دهند.
- استاتین‌ها: این داروها سطح کلسترول را که باعث تشکیل پلاک می‌شود، کاهش می‌دهند.
- آنژیوپلاستی کرونری و استنت‌گذاری: در این روش جراحی کم تهاجمی، پزشک از طریق رگ به انسداد شریانی دسترسی پیدا می‌کند و به‌وسیله‌ی استنت، رگ را باز نگه می‌دارد.
- جراحی بای‌پس قلبی: در این جراحی قلب باز، رگ از یک عضو بدن گرفته می‌شود تا مسیر جریان خون جدیدی به سمت قلب باز شود.
پیش‌آگهی (پیش بینی خطر)
ممکن است پیش‌آگهی سکته‌ی قلبی خاموش متفاوت باشد. این عارضه در برخی افراد مشکلات طولانی‌مدتی را ایجاد می‌کند، در حالی که افراد دیگر به‌ندرت دچار مشکلاتی قابل توجه می‌شوند. بااین‌حال، ابتلاء به سکته‌ی قلبی خاموش معمولاً ریسک نارسایی قلبی و سکته‌ی مغزی را افزایش می‌دهد و ممکن است گاهی اوقات منجر به مرگ بیمار شود.
از آن‌جایی که سکته‌ی قلبی خاموش دیر تشخیص داده می‌شود، پیامدهای آن نسبت به سکته‌ی قلبی که دارای علائم است، نامطلوب‌تر خواهد بود.
طبق تحقیقی که در مجله‌ی انجمن پزشکی آمریکا منتشر شد، ریسک مرگ‌ومیر در افرادی که به سکته‌ی قلبی خاموش مبتلاء بودند نسبت به افرادی که علائم سکته داشتند و به موقع درمان شدند، ٨% بیشتر بود.
خلاصه
سکته‌ی قلبی خاموش، عارضه‌ای است که بدون علائم قابل توجهی بروز پیدا می‌کند و یا این‌که علائم آن با عارضه‌های دیگر اشتباه گرفته می‌شود. به دلیل این‌که این عارضه معمولاً دیر تشخیص داده می‌شود، ممکن است برای بیمار پیامدهای طولانی‌مدتی داشته باشد. این پیامدها شامل نارسایی قلبی، سکته‌ی مغزی و مرگ ناگهانی است.
محققان بر این باورند که از هر هشت سکته‌ی قلبی، یک مورد سکته‌ی خاموش است. مردها، افراد مبتلاء به دیابت نوع ٢، و افرادی که به بیماری‌های مزمن کلیوی مبتلاء هستند، بیشتر در معرض خطر قرار دارند. احتمال بروز سکته‌ی قلبی خاموش در زن‌ها کم‌تر است ولی میزان مرگ‌ومیر ناشی از آن در میان آن‌ها شایع‌تر است.