فشارخون سیستولیک بالا
فشارخون سیستولیک بالا | بازارطب
فشار خون سیستولیک بالاترین فشار اندازه گیری شده است. هنگامی که میزان قرائت عدد نخست، 120میلی متر جیوه یا کمی کمتر باشد، فشار خون سیستولیک «طبیعی» در نظر گرفته می‌شود
اگر هنگام اندازه‌گیری فشارخون، ببینید که فقط عدد سیستولیک (عدد اول) بالاست، ولی عدد دیاستولیک (عدد دوم) نرمال است، شاید این سؤال برایتان پیش بیاید که آیا به فشارخون بالا مبتلاء هستید یا خیر. جواب این سوال، مثبت است.
وقتی اختلاف این دو عدد زیاد باشد، دیگر به آن فشارخون بالا (هایپرتنشن) گفته نمی‌شود. بلکه این عارضه، جدی‌تر است و فشارخون سیستولیک مجزا نام دارد.
اندازه‌گیری فشارخون
مدت‌زمان میان ضربان قلب، سیستول نامیده می‌شود. در این زمان، خون وارد شریان می‌شود. در طول سیستول، فشار به دیواره‌ی شریان‌ها افزایش پیدا می‌کند.
حداکثر فشارخون در طول انقباض قلب، سیستولیک نامیده می‌شود و حداقل فشاری که در میان ضربان قلب به رگ‌های خونی وارد می‌شود، دیاستولیک نامیده می‌شود. عدد فشارخون به صورت سیستولیک روی دیاستولیک ثبت می‌شود: مثلاً 120/80 میلی‌متر جیوه.
داشتن فشارخون بالا، اغلب نوعی از هایپرتنشن نرمال است. بدن هر شخص با دیگری کمی تفاوت دارد و این‌که یکی از اعداد سیستولیک یا دیاستولیک بیشتر از حد نرمال باشد، چندان غیرعادی نیست.
علائم فشارخون سیستولیک بالا
فشارخون سیستولیک مجزا، عارضه‌ای جدی‌تر است که در آن فشار سیستولیک شما بسیار بیشتر از 140 میلی‌متر جیوه است، ولی فشار دیاستولیک کمتر از 90 میلی‌متر جیوه باقی می‌ماند.
علائم این عارضه، کم‌وبیش مانند علائم هایپرتنشن نرمال است، ولی شدت و میزان برخی از آن‌ها بیشتر است. این علائم شامل: سردرد، ناآرامی، تاری دید، آریتمی (ضربان غیرطبیعی قلب) و تپش قلب است.
این عارضه نگران‌کننده است و دلایل زمینه‌ای آن به مداخلات پزشکی نیاز دارند.
دلایل فشارخون سیستولیک بالا
فشارخون سیستولیک مجزا در افراد مسن شایع‌تر است و معمولاً به یک بیماری مشخص در بدن مربوط است. دلایل رایج شامل:
- آرتریواسکلروز (ضخیم شدن و سفتی شریان‌ها)
- هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید)
- دیابت
- بیماری‌های کلیوی
- نارسایی دریچه‌ی قلب
باوجوداین‌که فشارخون سیستولیک مجزا اغلب در میان افراد بالای ٦۵ سال شایع است، ولی ممکن است افراد جوان‌تر نیز به این عارضه مبتلاء شوند. بالا بودن فشار سیستولیک نگران‌کننده است؛ زیرا می‌تواند ریسک حمله‌ی قلبی یا سکته‌ی مغزی را افزایش دهد.
تشخیص فشار سیستولیک
اگر فشار سیستولیک شما بالاست ولی فشار دیاستولیک بالا نیست، معنایش این نیست که به فشارخون سیستولیک مجزا مبتلاء شده‌اید. اکثر اوقات معنایش این است که شما به فشارخون بالای استاندارد مبتلاء هستید.
شاید تعریف این عارضه، بر مبنای سن، وزن و سلامتی متفاوت باشد؛ ولی فشارخون سیستولیک مجزا معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که عدد سیستولیک خیلی بالا باشد (اغلب نزدیک 200 میلی‌متر جیوه).
ولی فشارخون بالای «نرمال»، معمولاً به عارضه‌ای گفته می‌شود که در آن فشارخون سیستولیک یک بزرگسال 130 میلی‌متر جیوه یا بیشتر، و فشار دیاستولیک 80 میلی‌متر جیوه یا بیشتر است. پزشک می‌تواند تفاوت آن را به شما بگوید.
درمان فشار سیستولیک
هدف درمانی، این است که فشار دیاستولیک به 70 میلی‌متر جیوه برسد و فشار سیستولیک نیز کمتر از 120 میلی‌متر جیوه باشد.
میزان افزایش فشار سیستولیک، لزوماً به معنای متفاوت بودن روش درمانی نیست. این روش‌ها شامل ورزش، رژیم غذایی با نمک کم، و مصرف داروهایی مانند بتا بلاکرها، داروهای مهار‌کننده‌ی آنزیم، داروهای ادرارآور، داروهای ضدفشارخون، یا مسدودکننده‌های کانال کلسیم است.
در موارد ابتلاء به فشارخون سیستولیک مجزا، تنها تفاوت این است که روش درمانی، ترکیبی از مصرف داروهای ضدفشارخون و درمان عامل زمینه‌ای است.
چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم
اگر دیدید که اعداد فشارخون به‌طرز غیرعادی افزایش پیدا کرده‌اند، به پزشک اطلاع دهید. اگر این روال ادامه پیدا کرد، پزشک با انجام آزمایشات مختلف اطمینان حاصل می‌کند که هیچ عامل زمینه‌ای وجود ندارد که نیاز به بررسی و درمان داشته باشد.
تشخیص به‌موقع و درمان این عارضه می‌تواند تأثیرات فشارخون بالا بر سیستم قلب و عروق و ریسک ابتلاء به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.
سؤالات متداول
عارضه‌ی فشارخون سیستولیک مجزا چقدر شایع است؟
فشارخون سیستولیک مجزا (ISH) شایع‌ترین نوع فشارخون بالا در افراد بالای ٦۵ سال است. مطالعات نشان می‌دهند که تقریباً ١۵% از افراد بالای ٦٠ سال به این عارضه مبتلاء هستند. در برخی موارد، ISH ممکن است باعث بروز بیماری عروق مغزی شود.
میانگین سن شروع بیماری فشارخون سیستولیک چه سنی است؟
میانگین سن شروع عارضه‌ی فشارخون سیستولیک مجزا (ISH)، 58.6 سال است. این تقریباً پنج سال پس از بروز فشارخون نرمال و هشت سال پس از فشارخون دیاستولیک مجزا (IDH) است.
بهترین دارو برای کاهش فشارخون چیست؟
به‌طور کلی، مهارکننده‌های آنزیم و مسدودکننده‌های گیرنده‌ی آنژیوتانسین ٢، داروهای مناسبی برای درمان فشارخون بالا هستند. ولی ممکن است در افراد مسن تأثیر زیادی نداشته باشند. این افراد بهتر است از مسدودکننده‌های کانال کلسیم و داروهای ادرارآور استفاده کنند.