تفاوت کولکتومی و کلستومی، انواع کولکتومی
کولکتومی و کولوستومی | بازارطب
اگر با بیماری‌های التهابی روده (IBD) آشنایی زیادی نداشته باشید و یا قرار است درمورد جراحی IBD صحبتی داشته باشید، ممکن است شنیدن نام چندین جراحی شبیه به هم برایتان گیج‌کننده به نظر برسد. یکی از رایج‌ترین مواردی که باعث سردرگمی می‌شود، تفاوت میان کولکتومی و کولوستومی است. کولکتومی، نوعی جراحی است که برای برداشتن بخشی از کولون (روده بزرگ) یا کل آن انجام می‌شود. کولوستومی پس از کولکتومی انجام می‌شود و به معنای ایجاد حفره‌ای در خارج از بدن است که این امکان را فراهم می‌کند تا مدفوع وارد یک کیسه شود. هشت نوع کولوستومی و چند راه برای انجام این کار وجود دارد که در این بخش با هم بررسی می‌کنیم.
خرید 👈 کیسه کلستومی
اول از همه، دو جراحی اصلی که در طول کولکتومی انجام می‌شوند:
- کولکتومی لاپاروسکوپی: در این جراحی، برش‌های کوچکی روی شکم ایجاد می‌شوند و یک میله همراه دوربین وارد بدن می‌شود تا جراح بداند کجا را برش بزند. ممکن است ابزار کوچک جراحی نیز وارد بدن شوند تا برش‌های لازم زده شود. امتیاز بزرگ لاپاروسکوپی این است که زمان بهبودی معمولاً کوتاه‌تر است؛ زیرا برش‌های کوچک‌تری روی بدن ایجاد می‌شوند.
- کولکتومی باز: کولکتومی باز چیزی است که اکثر مردم آن را مانند جراحی شکمی می‌دانند. این روش شامل ایجاد یک برش بزرگ و یک حفره است که امکان جراحی را فراهم می‌کند. ممکن است این کار دلایل مختلفی داشته باشد؛ مثلاً سوراخ‌شدگی روده، موارد اورژانسی، یا نیاز به برداشتن ناحیه‌ای بزرگ. از آن‌جایی که این برش بسیار بزرگ‌تر است، بهبود عضلات بیشتر زمان می‌برد و معمولاً جراحی جدی‌تری به شمار می‌آید.
حالا که نحوه‌ی انجام این جراحی را می‌دانیم، بیایید انواع کولکتومی را بررسی کنیم:
- کولکتومی کامل: همان‌طور که از نام این جراحی مشخص است، در آن کولون به‌صورت کامل برداشته می‌شود. پس از این جراحی، معمولاً به یک کیسه‌ی کولوستومی نیاز داریم. قسمت انتهایی روده به استومی (سوراخی در شکم) وصل شده و سپس یک کیسه متصل می‌شود تا مدفوع را جمع کند. پس از این جراحی، استومی معمولاً به‌طور دائم می‌ماند. در این صورت، ممکن است لازم باشد بیمار با انجام جراحی دیگری، خود رکتوم (بخش پایانی روده بزرگ) را بردارد.
- کولکتومی جزئی: این روش شامل برداشتن بخشی از کولون است و اغلب به رزکسیون ختم می‌شود. رزکسیون به معنای بخش انتهایی دو قسمت کولون است که بریده شده و به هم متصل می‌شوند. این نوع جراحی بسته به طول رزکسیون معمولاً به کیسه‌ی کولوستومی نیاز ندارد.
- پروکتوکولکتومی کامل: در این جراحی، کولون و رکتوم برداشته می‌شوند. در برخی موارد، روده‌ی کوچک به مقعد متصل می‌شود تا دفع انجام شود. در موارد دیگر، ممکن است به ایلئوستومی دائمی یا موقتی نیاز داشته باشیم. این می‌تواند اولین گام در فرآیند دو مرحله‌ای دریافت چیزی باشد که به آن J-pouch یا آناستوموز مقعدی گفته می‌شود. در جراحی اول، کولون و مقعد برداشته می‌شوند ولی اسفکتر نگه داشته می‌شود و روده‌ی کوچک به شکل «J» درمی‌آید. بعد، یک ایلئوستومی موقت اضافه می‌شود تا امکان بهبود فراهم شود. در جراحی دوم اغلب محل ایلئوستومی به j-pouch متصل می‌شود تا از طریق آن امکان عبور مدفوع فراهم شود.
- رزکسیون شکمی پرینه‌ای: این جراحی شامل برداشتن کولون سیگموئید (بخشِ انتهاییِ پس روده) است؛ این بخشی است که به رکتوم متصل است. این جراحی شامل برداشتن کولون، رکتوم و مقعد است. افرادی که تحت این جراحی قرار می‌گیرند، به کولوستومی دائمی نیاز دارند.
- همی‌کولکتومی: این جراحی شامل برداشتن بخش راست یا چپ کولون است. این جراحی اغلب به رزکسیون ختم می‌شود.
- رزکسیون سگمنتال: این روش شامل برداشتن بخش کوچکی از کولون است. دلیل آن ممکن است شامل عفونت، تنگی موضعی مجرا (استریکچر) یا التهاب بخشی از کولون باشد. آن‌هایی که تحت این جراحی قرار می‌گیرند، معمولاً به کولوستومی نیاز ندارند.
- رزکسیون قدامی پایین: این جراحی شامل برداشتن بخش بالایی رکتوم است.
- سیگموئیدکتومی: آخرین مورد، جراحی سیگموئیدکتومی است. این جراحی شامل برداشتن قسمت پایینی کولون است. بسته به این‌که چقدر از کولون برداشته می‌شود، رزکسیون معمولاً انجام می‌شود تا بخش‌های سالم به هم متصل شوند.
امیدوارم این مقاله درمورد انواع جراحی برای کرون و کولیت اولسراتیو توضیحات لازم را ارائه داده باشد. اگر جراحی برای شما مناسب است، حتماً درمورد نوع جراحی و نحوه‌ی آمادگی برای آن با جراح مشورت کنید. با دانشی که به دست آورده‌اید، می‌توانید با خیال راحت با پزشک صحبت کنید تا بدانید در طول یک جراحی خاص چه اتفاقی می‌افتد. از سؤال کردن نترسید و به دنبال چیزی باشید که برایتان مناسب است. به این مبارزه ادامه دهید! گاهی اوقات پس از این انجام این جراحی‌ها، کیفیت زندگی تا حد زیادی ارتقاء پیدا می‌کند. ناامید نباشید!