نحوه‌ی درمان سکته‌ی قلبی
نحوه‌ی درمان سکته‌ی قلبی | بازارطب
درمان سکته‌ی حاد قلبی (آنفارکتوس میوکارد، MI) باید سریع و کامل باشد. دارو درمانی برای حفظ سیستم قلبی-عروقی، و پیشگیری یا به حداقل رساندن عوارض طولانی‌مدت کاربرد دارد. این روش ممکن است شامل آنژیوپلاستی و استفاده از داروهای ترومبولیتیک و داروهای دیگر باشد.
سکته‌های قلبی ممکن است نیاز به درمان فوری داشته باشند، زیرا انسداد عروق کرونری که وظیفه‌ی خونرسانی به قلب را برعهده دارند، ممکن است باعث شود بخشی از ماهیچه‌ی قلب به‌تدریج از بین برود. هرچقدر اختلال در خونرسانی طولانی‌تر شود، آسیب‌دیدگی بیشتر خواهد بود.
اگر به علائم سکته‌ی قلبی دچار شدید، فوراً با اورژانس تماس بگیرید. خودتان تا بیمارستان رانندگی نکنید. ممکن است حین رانندگی هوشیاری خود را از دست بدهید و تصادف کنید.
اولویت‌های فوری
چند ساعت اول پس از سکته‌ی قلبی، بسیار اهمیت دارند. لازم است در سریع‌ترین حالت ممکن از روش‌های درمانی استفاده کنید تا از ایست قلبی جلوگیری شود، ماهیچه‌ی قلب آسیب نبیند و لخته‌های خون بیشتری تشکیل نشوند. دستورالعمل‌های ملی توصیه می‌کنند که برای دست یافتن به بهترین نتایج لازم است طی ٩٠ دقیقه خدمات درمانی انجام شوند.
اگر با احتمال بروز سکته‌ی قلبی به بیمارستان مراجعه کردید، پرسنل درمانی فوراً علائم حیاتی شما (نبض و فشارخون) را بررسی می‌کنند و شما را برای مقابله با هر عارضه‌ای از جمله فیبریلاسیون بطنی که ممکن است برای سلامتی خطرناک باشد، آماده می‌کنند.
نوار قلب (ECG) و آزمایش آنزیم قلبی نیز انجام خواهد شد. احتمال دارد سطح پروتونین با حساسیت بالا نیز چک شود- این آزمایشات شاخص‌هایی برای بررسی آسیب‌دیدگی‌های میوکارد (آسیب سلول قلب) هستند.
به محض این‌که احتمال سکته‌ی قلبی وجود داشته باشد، درمان شروع می‌شود.
این اقدامات شامل:
- تجویز آسپرین برای پیشگیری از لخته شدن بیشتر خون
- اکسیژن درمانی
- نیتروگلیسیرین برای بهبود جریان خون
- درمان درد سینه
تیم پزشکی نوع سکته‌ی قلبی را نیز مشخص می‌کند:
- آنفارکتوس میوکارد با افزایش قطعه (STEMI) زمانی رخ می‌دهد که قطعه‌ی ST در نوار قلب بالا باشد. این عارضه معمولاً به دلیل گرفتگی کامل یک شریان کرونری به نام شریان Culprit اتفاق می‌افتد.
- آنفارکتوس میوکارد بدون افزایش قطعه (NSTEMI) زمانی رخ می‌دهد که قطعه‌ی ST در نوار قلب بالا نباشد. این یعنی رگی که مسدود شده، احتمالاً یکی از چندین انسداد است که به آن بیماری سرخرگ کرونری پراکنده گفته می‌شود و یا این‌که ناشی از انسداد متناوب یک رگ بسیار باریک است.
تیم پزشکی بر اساس تشخیصی که داده شده، درمان را شروع می‌کنند تا جریان خون از طریق رگی که به‌طور کامل مسدود شده یا انسداد جزئی دارد، به وضعیت اولیه‌ی خود بازگردد. این کار از طریق جراحی یا دارو انجام می‌شود.
در صورت اقدام به‌موقع، دارو و جراحی هر دو می‌توانند تا حد زیادی اثرگذار باشند. لازم است روشی انتخاب شود که در سریع‌ترین حالت ممکن گرفتگی شریان را باز کند.
مداخلات درمانی
در صورت بروز STEMI یا NSTEMI لازم است در اولین فرصت اقدامات لازم برای رفع گرفتگی عروق انجام شود تا خون دوباره جریان پیدا کرده و از آسیب‌دیدگی جلوگیری شود.
یکی از گزینه‌های اصلی برای درمان، روش‌های غیرجراحی است که به آن آنژیوپلاستی کرونری یا مداخله‌ی عروق کرونری از راه پوست (PCI) گفته می‌شود. در این روش یک لوله‌ی نازک با یک بالون از طریق رگ وارد شریان مسدودشده می‌شود. بعد، بالون باد می‌شود تا لخته به طرف دیواره‌ی شریان حرکت کرده و خون، جریان پیدا کند. ممکن است برای باز نگه داشتن رگ خونی بعد از جراحی، از یک استنت استفاده شود.
اگر گرفتگی عروق خونی جزئی باشد، ممکن است PCI مؤثر باشد که این اثرگذاری به شدت گرفتگی بستگی دارد. حدوداً برای ٣٢% تا ٤٠% بیماران مبتلاء به سندرم‌های حاد کرونری NSTE در بیمارستان PCI انجام می‌شود.
جراحی بای‌پس سرخرگ کرونری (CABG) مختص بیمارانی است که PCI برای آن‌ها مناسب نیست و یا به شوک کاردیوژنیک مبتلاء هستند. در این جراحی، یک رگ سالم از جای دیگری در بدن گرفته می‌شود و به محل آسیب‌دیده پیوند زده می‌شود تا بخشی که مسدود شده باز شده و خون به سمت قلب جریان پیدا کند.
داروها
داروهای مختلفی وجود دارند که در طول سکته‌ی قلبی و بلافاصله پس از آن برای بیمار تجویز می‌شود تا این عارضه متوقف شده و از آسیب‌دیدگی‌های بیشتر به قلب جلوگیری شود.
ترومبولیتیک
این رویکرد درمانی برای سکته‌ی حاد قلبی شامل مصرف داروهایی برای حل کردن لخته‌ی خون است. این داروهای قوی که به آن‌ها، ترومبولیتیک یا فیبرینولیتیک گفته می‌شود، تنها در موارد STEMI کاربرد دارند. این داروها به‌صورت وریدی تزریق می‌شوند و اصطلاحاً به آن‌ها حلّال لخته گفته می‌شود زیرا لخته‌های خون را که در حال شکل گرفتن هستند، حل می‌کنند.
درمان با ترومبولیتیک بیشتر برای بیماران STEMI کاربرد دارد که روی آن‌ها آنژیوپلاستی انجام نشده و یا گزینه‌ی بی‌خطری به شمار نمی‌آید. اگر دارو به محض شروع درد در قفسه‌ی سینه مصرف شود، بهترین نتایج را خواهد داشت. معمولاً بهتر است کمتر از ١٢ ساعت از زمان شروع درد گذشته باشد.
فعال‌کننده‌ی بافتی پلاسمینوژن (tPA) نوعی ترومبولیتیک است که اغلب برای از بین بردن لخته‌ی خون در حین سکته‌ی قلبی کاربرد دارد.
مهم‌ترین عوارض جانبی درمان با ترومبولیتیک، خونریزی است که باعث می‌شود این روش برای افرادی که در معرض ریسک بالایی هستند (مثلاً افرادی که به تازگی جراحی کرده‌اند، سابقه‌ی سکته‌ی مغزی در اثر خونریزی مغزی دارند یا افرادی که فشارخون بالایی دارند) مناسب نباشد.
ضدپلاکت
رایج‌ترین داروی ضدپلاکت، آسپرین است. این دارو، چسبندگی پلاکت‌ها را از بین می‌برد و در نتیجه از تشکیل لخته‌های خون یا بزرگ‌تر شدن آن‌ها پیشگیری می‌کند.
هنگام بروز سکته‌ی قلبی (یا سندروم کرونری حاد)، مصرف یک قرص آسپرین یا نصف آن به‌صورت جویدنی می‌تواند پیامدهای بسیار خوبی داشته باشد.
بیماران مبتلاء به سکته‌ی قلبی اغلب با درمان‌های دوگانه‌ی ضدپلاکت بهبود پیدا می‌کنند؛ یعنی استفاده از دو ضدپلاکت که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند. علاوه بر آسپرین، پزشک برای شما مهارکننده‌ی مانند کلوپیدگرل، پراسوگرل، یا تیکاگرلور تجویز می‌کند.
لازم است درمورد این‌که آیا این نوع درمان برای شما مناسب است یا خیر، با پزشک مشورت کنید.
داروهای ضدانعقاد
داروهای ضدانعقاد توانایی بدن در تشکیل لخته را کاهش می‌دهند. در عرض ٢٤ ساعت پس از سکته‌ی حاد قلبی، این داروهای رقیق‌کننده‌ی خون از تشکیل لخته جلوگیری می‌کنند و ممکن است ریسک مرگ‌ومیر را کاهش دهند.
این داروها شامل:
- هپارین
- کومادین (وارفارین)
- الیکوییس (آپیکسابان)
- زارلتو (ریواروکسابان)
الیکوییس، زارلتو و داروهای مشابه به آن‌ها اغلب نسل جدید رقیق‌کننده‌های خون (NOACs) نامیده می‌شوند.
بتابلاکرها
بتابلاکرها تا حد زیادی در پیشگیری از مرگ ناشی از آنفارکتوس میوکارد مؤثر هستند. این داروها اغلب در روز اول پس از سکته‌ی قلبی تجویز می‌شوند.
طبق انجمن پزشکی آمریکا، بتابلاکرهایی که اغلب اوقات پس از سکته‌ی قلبی تجویز می‌شوند، شامل این موارد هستند:
- لوپرسور، تروپول XL (متوپرولول)
- کورگارد (نادولول)
- ایندرال (پروپرانولول)
- سکترال (اسبوتولول)
- تنورمین (آتنولول)
- کرلون (بتاکسولول)
- زیاک (بیزوپرولول-هیدروکلروتیازید)
- زبتا (بیزوپرولول)
- بتاپیس (سوتالول)
مهارکننده‌های آنزیم مبدل آنژیوتانسین (ACE)
این داروها با اتساع عروق، باعث می‌شوند خون راحت‌تر جریان پیدا کند. مهارکننده‌های ACE تأثیر چشمگیری بر بیماران مبتلا به سکته‌ی قلبی دارند و همچنین برای افرادی که دارای نشانه‌های نارسایی قلبی هستند، مؤثر هستند. در عین حال، این داروها در موارد سکته‌ی قلبی با شدت کمتر نیز کاربرد دارد.
مهارکننده‌های ACE معمولاً در ٢٤ ساعت اول پس از حمله‌ی قلبی تجویز می‌شوند.
نمونه‌هایی از این داروها شامل:
- لوتنسین (بنازپریل)
- وازوتک (انالاپریل)
- آلتاک (رامیپریل)
استاتین‌ها
استاتین‌ها بدون در نظر گرفتن سطح کلسترول، احتمال زنده ماندن پس از سکته‌ی قلبی را بالا می‌برند. این کار با کاهش التهاب یا تشکیل پلاک در شریان کرونری انجام می‌شود.
اغلب اوقات، استاتین‌ها باید بلافاصله پس از مرخص شدن از بیمارستان مصرف شوند. گاهی اوقات لازم است مصرف این داروها را سریع‌تر شروع کنید.
استاتین‌ها شامل:
- لیپیتور (آتورواستاتین)
- لسکول (فلوواستاتین)
- مواکور (لواستاتین)
- لیوالو (پیتاواستاتین)
- پراواکول (پراواستاتین)
- زوکور (سیمواستاتین)
- کرستور (رزوواستاتین)
نکته‌ای از این وب‌سایت
برای این‌که از سکته‌ی قلبی جان سالم به در ببرید، روز اول پس از این عارضه اهمیت بسیار زیادی دارد. پزشک مراحلی که برای پیشگیری از عارضه‌های دیگر لازم است را مشخص می‌کند.
سؤالات متداول
اگر تنها بودم و دچار سکته‌ی قلبی شدم، باید چه کار کنم؟
فوراً با اورژانس تماس بگیرید. خودتان تا بیمارستان رانندگی نکنید. تا زمانی که اورژانس برسد:
با یکی از اعضای خانواده یا یک دوست تماس بگیرید تا همراه شما باشد.
اگر برای شما نیتروگلیسیرین تجویز شده، آن را طبق دستور مصرف کنید.
علاوه بر نیتروگلیسیرین (یا بدون آن) یک آسپرین ٣٢۵ میلی‌گرم مصرف کنید. اگر قرص را بجوید، سریع‌تر از بلعیدن تأثیر می‌گذارد.
اطمینان حاصل کنید که درب باز است تا تیم اورژانس، اعضای خانواده یا دوستتان بتوانند وارد منزل شوند.
از پتو استفاده کنید تا بدن را گرم نگه دارید.
آرام بنشینید و سعی کنید خونسردی خود را حفظ کنید.
آیا سکته‌ی قلبی کشنده است؟
خیر. در واقع حدود ٨٠% از افراد مبتلاء به آنفارکتوس میوکارد جان سالم به در می‌برند. افرادی که زنده نمی‌مانند، بیمارانی هستند که عوامل خطرساز دیگر در آن‌ها وجود داشته است؛ مانند سابقه‌ی سکته‌ی قلبی، بیماری‌های مزمن مانند دیابت، بیماری‌های کلیوی، یا سرطان.
چرا زنان درمان سکته‌ی قلبی را به تعویق می‌اندازند؟
به‌طور میانگین هنگام بروز سکته‌ی قلبی، زن‌ها ٣٧ دقیقه بیشتر از مردها منتظر می‌مانند و بعد از پزشک کمک می‌گیرند. مطالعات نشان می‌دهند که تأخیر در کمک گرفتن به این دلیل است که آن‌ها علائمی را که حس می‌کنند، نشانه‌ی سکته‌ی قلبی نمی‌دانند. زن‌ها همیشه هنگام سکته‌ی قلبی دچار درد در قفسه‌ی سینه نمی‌شوند و ممکن است علائم دیگری مانند تنگی نفس، درد فک، شکم‌درد، سوء‌هاضمه یا کمردرد را تجربه کنند. گاهی اوقات زن‌ها منتظر می‌مانند تا ببینند علائم خودبه‌خود از بین می‌روند یا خیر.
هزینه‌های درمانی سکته‌ی قلبی چقدر است؟
طبق بررسی ١١٤ مطالعه در ایالات متحده، میانگین هزینه‌های درمانی برای سکته‌ی قلبی از حدود ١٧ هزار دلار تا ٣٠ هزار دلار است. البته، این‌که سهم بیمار از این هزینه چقدر است به بیمه و عوامل دیگر بستگی دارد.