مراقبت های بعد از جراحی ماستکتومی
ماستکتومی: انتظار چه مواردی را در منزل و پس از جراحی داشته باشیم؟
دوران نقاهت و ریکاوری
پس از جراحی ماستکتومی، بیمار 2 الی 3 روز احساس خستگی و ضعف و همچنین درد خواهد داشت. علاوه بر این، ممکن است احساس کند که نزدیک یا زیر بازوی وی، کشیدگی و تنش دارد. وجود علایم دیگری مانند درد، خارش، سوزن سوزن شدن و ضربان در این ناحیه شایع است. اما این علایم ظرف چند روز بهبود می‌یابند و جای نگرانی نیست.
همچنین ممکن است در نزدیکی محل جراحی، یک یا چند لوله تخلیه (دِرَن) وجود داشته باشد. این لوله‌ها به تسریع بهبود شما کمک خواهند کرد. پس از قطع نشت مایعات یا خون از محل جراحی، لوله‌های تخلیه نیز توسط پزشک برداشته می‌شوند. معمولا برداشتن لوله‌های تخلیه ظرف چند هفته نخست پس از جراحی ماستکتومی انجام خواهد شد.
معمولا فرد در عرض چند هفته پس از جراحی ماستکتومی قادر است به محل کار یا روتین عادی زندگی خود بازگردد. اما در برخی افراد نیز بیشتر طول خواهد کشید. دوران نقاهت و بهبودی برای هر فرد متفاوت بوده و به نوع جراحی نیز بستگی دارد. همچنین به این مورد نیز وابسته است که آیا در حین جراحی ماستکتومی، جراحی بازسازی سینه نیز صورت گرفته یا به جراحی دیگری نیاز دارد یا خیر. پزشک می‌تواند اطلاعات کلی را درخصوص دوران نقاهت پس از جراحی در اختیارتان بگذارد.
پس از مطلع شدن فرد از ابتلای خویش به سرطان، احساسات متناقض زیادی را تجربه خواهد کرد و معمولا نیازمند کمک خواهد بود. بهتر است خانواده، دوستان و مشاورانی از وی حمایت کنند. همچنین فرد می‌تواند کارهایی را در منزل انجام دهد که در حین درمان به او کمک می‌کنند احساس بهتری داشته باشد.
در این مقاله، ایده‌هایی کلی در خصوص مدت زمان لازم برای بهبودی و کارهایی که لازم است انجام شود، ارائه می‌گردد. اما باید توجه داشته باشید که سرعت بهبودی هر فرد بسته به سلامت عمومی او و شرایط خاص وی، متفاوت خواهد بود. نکات زیر را رعایت کنید تا بهبودی شما تسریع یابد.
چگونه می‌توان در منزل از خود مراقبت کرد؟
⚡ فعالیت:
زمانی که احساس خستگی داشتید، استراحت کنید. خواب کافی به بهبود شما کمک بسزایی می‌کند. پس از هرگونه فعالیت، زمان استراحت شما باید مساوی با زمان اختصاص داده شده به آن فعالیت باشد و بازوی سمت جراحی شده را در حین استراحت بالا بگیرید.
بهتر است هرروز راه بروید. مقدار پیاده‌روی هر روز را نسبت به روز قبل اندکی افزایش دهید. زمان و مسیر پیاده‌روی را اندک اندک بیشتر کنید. پیاده روی سبب افزایش گردش خون شده و به جلوگیری از یبوست و ذات الریه کمک خواهد کرد.
باید تا زمانی که پزشک به شما اجازه نداده، از انجام فعالیت‌های جسمانی شدید، مانند دوچرخه سواری، دو، وزنه برداری یا ورزشهای هوازی خودداری نمایید. اجتناب از انجام فعالیت‌های سنگین می‌تواند شامل برخی کارهای منزل و به طور کلی هرکاری می‌شود که نیازمند استفاده از بازو و سمتی از بدن باشد که تحت عمل جراحی ماستکتومی قرار گرفته است. ظرف مدت 3 تا 6 هفته می‌توانید به فعالیت‌های عادی خود بازگردید. از حرکات مکرر با بازوی سمت جراحی شده، مانند کشیدن علف‌های هرز، تمیزکردن پنجره‌ها یا جاروبرقی کشیدن تا 6 ماه خودداری نمایید.
بهتر است 1 تا 2 هفته پس از عمل جراحی از بلندکردن وزنه و اجسام سنگین بیش از 4.5 تا 7 کیلوگرمی (10 تا 15 پوند) که سبب واردشدن فشار به بدن می‌شوند، خودداری نمایید. این امر شامل بلندکردن کودک، کیسه‌های سنگین مواد غذایی، کیف یا کوله پشتی سنگین، کیسه‌ی خاک گربه یا غذای سگ و جاروبرقی است.
درخصوص زمان شروع رانندگی از پزشک خود مشورت بگیرید.
احتمالا ظرف 3 تا 6 هفته می‌توانید به محل کار یا روتین عادی زندگی خود بازگردید. بسته به نوع شغل شما و اینکه آیا تحت درمان‌های دیگری نیز قرار دارید یا خیر، این زمان می‌تواند متغیر باشد.
پزشک به شما می‌گوید که چه زمانی می‌توانید دوش بگیرید یا استحمام کنید.
⚡ رژیم غذایی:
می‌توانید رژیم غذایی معمول خود را داشته باشید. درصورت مشکل معده می‌توانید از غذاهای ملایم و کم چرب، مانند برنج ساده، مرغ کبابی، نان تست و ماست استفاده کنید.
مایعات فراوان بنوشید (مگر این که پزشک آن را از شما منع کرده باشد).
ممکن است متوجه حرکات نامنظم روده پس از عمل جراحی شوید. این یک عارضه‌ی رایج است. بهتر است تغذیه شما به گونه‌ای باشد که از بروز یبوست و زور زدن در هنگام دفع مدفوع جلوگیری نمایید. می‌توانید روزانه یک مکمل فیبر مانند Benefibre یا Metamucil مصرف کنید. درصورتی که تا چند روز پس از عمل جراحی، قادر به اجابت مزاج نبودید، از ملین‌های ملایمی مانند Milk of Magnesia (شیر مگنزیا) یا نرم کننده مدفوع مانند Colace (کولاس) استفاده کنید.
⚡ داروها:
پزشک به شما اطلاع خواهد داد که چه زمانی می‌توانید داروهای قبلی خود را مجددا مصرف کنید (و اینکه آیا چنین امکانی دارید یا خیر). وی همچنین درخصوص مصرف داروهای جدید نیز شما را راهنمایی خواهد کرد.
درصورت مصرف آسپرین یا سایر رقیق کننده‌های خون، درخصوص زمان مصرف مجدد آنها از پزشک خود سوال بپرسید. از دستورالعمل‌های پزشک و نحوه انجام دقیق ممآنهاآنها اطمینان حاصل نمایید.
داروهای مسکن و ضد درد را دقیقا مطابق دستور پزشک مصرف کنید.
اگر پزشک داروهای مسکن مربوط به تسکین درد را برایتان تجویز کرده است، باید طبق دستور مصرفشان کنید.
درصورتی که داروی مسکن برایتان تجویز نشده است، از پزشک خود درخصوص مصرف مسکن‌های بدون نیاز به نسخه سوال بپرسید.
اگر پزشک آنتی بیوتیک تجویز کرده است، آنها را مطابق دستورات وی مصرف کنید. مصرف آنتی بیوتیک‌ها را به دلیل داشتن احساس بهتر قطع نکنید؛ باید حتما دوره مصرف آنتی بیوتیک به اتمام برسد تا اثربخشی آن کامل باشد.
اگر فکر می‌کنید داروهای مسکن با معده شما سازگار نیست، می‌توانید آن را پس از غذا و با معده پر مصرف کنید (مگر این که پزشک چنین کاری را از شما منع کرده باشد). یا از پزشک خود بخواهید داروی مسکن دیگری برایتان تجویز کند.
⚡ مراقبت از برش‌های جراحی:
پس از جراحی، روی قسمت برش‌ها با پانسمان پوشانده شده است. پانسمان به تسریع بهبودی محل برش و محافظت از آن کمک می‌کند. پزشک دستورالعمل‌هایی را درخصوص مراقبت از برش‌ها و پانسمان‌ها در اختیارتان قرار می‌دهد.
خانم‌ها پس از جراحی باید از سوتین طبی بعد از عمل استفاده کنند که پانسمان را در جای خود نگه می‌دارد و آن را حرکت نمی‌دهد. پزشک به شما اطلاع خواهد داد که پوشیدن این سوتین‌ها تا چه زمانی الزامی است.
⚡ مراقبت از لوله‌های تخلیه:
ممکن است پس از جراحی یک یا چند لوله مختص تخلیه خون و مایعات در نزدیکی محل جراحی قرار گرفته باشد. پزشک نحوه مراقبت از آنها را توضیح خواهد داد.
⚡ ورزشهای مربوط به بازو:
درصورتی که پزشک غدد لنفاوی زیر بازوی شما را برداشته باشد، به شما توصیه خواهد کرد که ورزشهای بازو را انجام دهید. اما توجه داشته باشید، تا زمانی پزشک اجازه نداده، نباید چنین حرکات ورزشی‌ای را انجام دهید.
⚡ یخ و بالا نگه داشتن بازو:
از یخ برای کاهش تورم یا تسکین درد استفاده نکنید.
بهتر است هنگام نشستن یا درازکشیدن بازوی خود را روی بالش قرار دهید. سعی کنید ارتفاع بازویتان بالاتر از سطح قلب شما باشد. این کار منجر به کاهش تورم خواهد شد.
مراقبتهای پس از جراحی، بخش کلیدی درمان به حساب آمده و سبب افزایش ایمنی شرایط شما می‌شود. حتما تمام ویزیت‌های بعدی با پزشک را حاضر شوید و درصورت عدم امکان، با مطب تماس بگیرید. همچنین بهتر است نتایج آزمایشهای خود را بگیرید و فهرستی از داروهای مصرفی را همراه خود داشته باشید.
چه زمانی باید برای کمک تماس بگیرید؟
هر زمانی که احساس کردید به مراقبتهای اضطراری نیاز دارید، با اورژانس تماس بگیرید؛ مواردی همچون:
- از هوش رفتن
- درد قفسه سینه، تنگی نفس یا سرفه خونی
و اگر علایم زیر را دارید با مطب پزشک تماس بگیرد و اطلاع دهید:
- مشکلات معده یا عدم توانایی در نوشیدن مایعات
- عدم توانایی در دفع مدفوع یا گاز روده
- وجود دردی که با مسکن نیز قطع نمی‌شود
- شل بودن بخیه‌ها یا بازشدن دهانه‌ی برش‌ها
- پانسمان روی برش‌ها به خون قرمز روش آغشته شده باشد
- علایم لخته شدن خون در اندام تحتانی (پا) را دارید (ترومبوز ورید عمقی؛ مانند: درد در ساق پا، پشت زانو، ران یا کشاله‌ی ران – قرمزی یا تورم پا
- وجود علایم عفونت زخم جراحی، مانند: افزایش درد، تورم، گرما یا قرمزی در محل جراحی – رگه‌های قرمزی در اطراف محل برش – تخلیه چرک از محل برش – تب
بهتر است در دوران نقاهت به دقت مراقب علایم و تغییرات سلامتی خود باشید و در موارد زیر حتما در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید:
- بروز هر گونه مشکل سلامتی
- ورم یا درد جدید و بیش از حد در بازو