تفاوت ترومبوز و آمبولی
ترومبوز در مقابل آمبولیسم: تفاوت چیست؟
تفاوت ترومبوز و آمبولی | بازارطب
ترومبوز توده‌ای جامد متشکل از پلاکت و یا فیبرین (و سایر اجزای خون) است که به صورت موضعی در داخل رگ تشکیل میشود. هنگامی که مکانیسم لخته‌شدن فعال میشود، ترومبوزها تشکیل میگردند. فرض بر این است که این اتفاق زمانی رخ میدهد که شما آسیب دیده باشید. اما می‌تواند در محل پلاک آترواسکلروتیک زخمی یا هرجایی که سلولهای اندوتلیال پوشاننده‌ی سطح داخلی سرخرگ دچار آسیب شده باشند نیز رخ دهد.
ترومبوزها مقاطع عرضی (قسمت‌هایی از) سرخرگ کاروتید مشترک هستند که از طریق تقسیم آن به کاروتیدهای داخلی و خارجی و کاروتیدهای داخلی کوچکتر ایجاد میشوند.
شما قبلا پلاکی را در جداره‌ی شریانها پیدا کرده‌اید که سبب تنگی عروق میشوند. آیا اکنون میتوانید بخشی را پیدا کنید که در آن ترومبوز رشته‌ای قهوه‌ای رنگ مایل به قرمز سبب انسداد لومن شده باشد؟ به خاطر داشته باشید که ترومبوز تمایل دارد روی سطح پلاکهایی تشکیل شود که در آنها پوشش عروق دچار آسیب شده است.
این بیمار دچار انسداد ناگهانی شریان کاروتید داخلی راست خود شد و چندین سال نیز زنده ماند، اگرچه به دلیل فلج قسمت تحتانی چپ، بازو و پا، بی‌حسی طرف چپ، مشکلات بینایی و غفلت یکطرفه در سمت چپ دچار معلولیت شد. میتوانید بافت مغزی انفارکتوس‌شده را پیدا کنید؟
ترومبوز در مکانهایی تشکیل میشود که جریان خون کند باشد و این کندی سبب تجمع عوامل لخته‌کننده شود و به پلاکتها فرصت بیشتری برای به هم چسبیدن دهد. اختلالات مربوط به سلولهای خونی (مانند بیماری سلولهای داسی شکل) و یا پروتئین‌های خونی میتوانند خطر سکته مغزی ایسکمیک (ناشی از کمبود خونرسانی به مغز) را بالا ببرند.
آمبولوس اغلب اوقات بخشی از یک ترومبوز است که آزاد شده و توسط گردش خون به سوی مغز جریان پیدا کرده است. اصطلاح ترومبوآمبولوس کاربرد زیادی دارد، زیرا حاکی از آن است که اکثر آمبولوس‌ها بخشی از ترومبوزها هستند. با این حال، تکه‌هایی از پلاک، چربی، حبابهای هوا و سایر مواد نیز میتوانند به عنوان آمبولوس (لخته) عمل کنند. آمبولوس یا همان لخته به احتمال زیاد در خون شناور می‌ماند تا بخش تنگ یک شریان روبرو شود و قابلیت عبور از آن را نداشته باشد. هنگامی که آمبولوس در آنجا گیر می‌کند، سبب انسداد شریان میشود. این امر جریان خون به بافتهای پایین‌دست را کاهش داده و سبب ایسکمی و کمبود خونرسانی به آنها میشود.
سه منبع مهم ایجاد آمبولوس در مغز:
- ترومبوزی که ابتدا در قلب بیمار ایجاد شده باشد.
به عنوان مثال، انقباضات نامنظم و ناکارآمد عضله‌ی قلب که در فیبریلاسیون دهلیزی دیده میشود منجر به تجمع خون در دهلیز چپ و افزایش تشکیل ترومبوز می‌گردد. تکه‌هایی از این ترومبوزها به عنوان آمبولوس وارد گردش خون میشوند و بدین ترتیب میتوانند به هرکدام از اندامهای بدن از جمله مغز وارد شوند.
- ترومبوزهایی که روی دریچه قلب ایجاد میشوند.
این اتفاق بیشتر در طرف چپ قلب رخ میدهد، زیرا دریچه‌های میترال و آئورت با فشارهای بالاتر به حالت شدیدی بسته میشوند. هنگامی که اندوتلیوم که معمولا دریچه را می‌پوشاند، دچار آسیب شود، بافت زیرین را که بسیار لخته‌ساز است باز می‌گذارد. گاهی اوقات به ترومبوز ایجادشده بر روی دریچه قلب، پوشش گیاهی می‌گویند. این نام‌گذاری بدان دلیل است که این ترومبوز اغلب شبیه شاخ و برگی است که توسط ساقه‌ی اصلی خود به دریچه متصل میشود.
- ترومبوز همراه با پلاک آترواسکلروتیک که در بخش‌های خارجی یا درون‌جمجمه‌ای یک شریان کاروتید یا مهره تشکیل شده باشد.
بخشی از ترومبوز آزاد میشود و توسط جریان خون در همان رگ، به قسمت‌های دورتر حمل میشود (این اتفاق گاهی آمبولی شریان به شریان نامیده میشود).
آمبول، صرف‌نظر از محل تشکیل، با گیرافتادن در شریان یا شاخه‌ای بزرگ و مسدودکردن جریان خون در آن نقطه، سبب آسیب‌رسانی میشود.
به نظر می‌رسد که قطر و الگوهای انشعاب شریانهای بزرگ ارتباط زیادی با مکان انتقال مواد آمبولیک (لخته‌ای) و در نهایت ایجاد انسداد در آنجا دارند. به عنوان مثال، قطر زیاد، مسیر منحنی تدریجی و جریان سریع خون در شریان مغزی میانی، خطر ایجاد آمبولی را بالا می‌برد – و از این رو، مناطقی از مغز در معرض خطر سکته ناشی از آمبولی قرار می‌گیرند. هرچه شریان مغزی قدامی که از کاروتید داخلی با زاویه‌ی تندتر منشاء می‌گیرد، کوچکتر باشد، گیرافتادن آمبولوسو‌ها در آن احتمال کمتری دارد – ظاهرا آمبولوس در گوشه‌ها عملکرد خوبی ندارد.
بیشتر بدانید > آمبولی چیست وچگونه ایجاد میشود