کمردرد چیست؟
تقریباً همه انسانها در سراسر جهان در طول دوران زندگی تجربهای از کمردرد داشتهاند.
منطقه زیر قفسه سینه تا انتها را ناحیه کمر مینامند.
کمردرد میتواند شدت زیادی داشته باشد که علت اصلی آن عدم حرکات صحیح است.
خوشبختانه اغلب کمردردها قابل بهبود هستند.
همچنین برای دردهای مزمن کمر درمان های مؤثری وجود دارد.
علائم کمردرد
علائم بر اساس شدت و محل مشکل از یک درد مبهم تا یک درد تیز و آزاردهنده متغیر است.
ممکن است درد ایستادن و تحرک را برای بیمار مشکل کند.
درد حاد معمولا بعد از صدمه ناشی از ورزش یا بلند کردن اجسام سنگین ایجاد میشود.
اما کمردرد بیش از سه ماه مزمن شناخته می شود.
اگر کمردرد بعد از ۷۲ ساعت از زمان شروع با استراحت بهتر نشد باید به متخصص مراجعه کنید.
کمردرد شدید و مزمن ناشی از حوادث
کمردرد شدید ناشی از سقوط از ارتفاع و یا آسیب در ناحیه کمر باید بررسی شود.
علائم مهم و هشدار دهنده دیگر شامل از دست دادن کنترل ادرار و مدفوع (بی اختیاری ادرار و مدفوع)، ضعف، تب و درد هنگام سرفه است.
همراهی یکی از این علائم با کمردرد نیاز به بررسی دقیق دارد.
اسپاسم عضلانی یا سیاتیک
کمردردهایی که به دنبال بلند کردن اجسام سنگین یا ورزش شدید ایجاد می گردند اغلب ناشی از کشیدگی و اسپاسم عضلات کمر هستند. اما گاهی پارگی یا بیرون زدگی دیسک کمر با فشار بر روی عصب سیاتیک موجب درد تیر کشنده در باسن و پاها میشود.
کمردرد به دلیل پوزیشن اشتباه
مشاغل شامل بلند کردن، کشیدن اجسام یا هر کاری که موجب فشار به ستون فقرات شود ممکن است عامل کمردرد باشد. از طرفی پشت میز نشینی در طول روز احتمال کمردرد و آسیب های ستون فقرات را افزایش می دهد. خصوصاً اگر از صندلی یا میز غیر استاندارد استفاده کنید.
کمردرد ناشی از حمل کیف سنگین
حمل روزانه کیف دستی و کوله پشتی با وزن سنگین یا به روش نادرست یکی از علل کمر درد و ناهنجاری های ستون فقرات است. در این موارد استفاده از کیف های چرخ دار توصیه می شود.
تمرینات ورزشی غلط
عدم آمادگی، افراط یا اشتباه در انجام تمرینات ورزشی یکی از شایع ترین علل کشیدگی عضلات، تاندونن ها مفاصل و کمردرد ناشی از آن است.
بیشتر بخوانید > آسیب های ورزشی شایع در ورزشکاران
اشتباه در نشستن و برخاستن
مادران حق دارند که به فرزندانشان بگویند صاف بایستید!
بهترین حالت تحمل وزن برای ستون فقرات زمانی است که شما صاف میایستید و صاف راه میروید. این به این معناست که در حالت نشستن نیز باید به درستی تکیه دهید تا کمر در وضعیت مناسب قرار بگیرد.
بیرون زدگی دیسک کمر
بین مهره های ستون فقرات دیسک هایی با قوام ژلهای قرار دارد که مستعد ساییدگی و پارگی هستند. این دیسک ها نقش تشک های بادی ضربه گیر را بین مهره ها ایفا می کنند.
وجود دیسک بین مهره ای موجب می شود هنگام حرکت مهره ها بتوانند به راحتی حرکت کنند.
دیسک های ضعیف دچار برآمدگی یا پارگی و در نتیجه فشار روی ریشه های عصبی نخاعی می شوند.
آسیب به دیسک درد شدیدی در کمر و پاها ایجاد نموده و فتق دیسک کمر گفته می شود.
کمردرد ناشی از بیماری های مزمن
بیماریهای مزمن گوناگونی میتوانند علت ایجاد کمردرد باشند.
از جمله تنگی و چسبندگی کانال نخاعی که به دلیل باریک شدن فضای اطراف طناب نخاعی ایجاد و در با فشار بر اعصاب نخاعی موجب درد کمر می شود.
اسپوندیلیت با ایجاد التهاب شدید مفاصل بین مهرهای یا مفاصل فاست عامل دیگری برای سفتی و درد مزمن کمر است.
فیبرومیالژیا نیز باعث دردهای عضلانی گسترده در سرتاسر بدن از جمله ناحیه کمر میشود.
چه چیزهایی خطر کمر درد را افزایش میدهند؟
اغلب افراد طعم اولین کمردرد را در دهه سوم زندگیشان میچشند. شانس حملات کمردرد با افزایش سن بالاتر میرود.
از جمله عللی که موجب افزایش ریسک کمردرد میشود عبارتند از:
- اضافه وزن
- فعالیت کم
- مشاغلی که نیاز به بلند کردن اجسام سنگین دارد
تشخیص علت درد کمر
برای تشخیص علت کمردرد باید با پزشک خود مشورت کنید.
نوع درد و علائم مربوطه را توصیف و سابقه هرگونه بیماری مزمن را برای پزشک خود بازگو کنید.
پزشک شما قبل از شروع درمان احتمالاً برای تشخیص دقیقتر منشأ درد نیاز به اقدامات پاراکلینیکی مانند عکس برداری، سی تی اسکن و یا MRI از کمر دارد.
جلوگیری از کمردرد با مراقبت در منزل
معمولا کمردردهای ناشی از اسپاسم یا کشیدگی عضلانی خود به خود بهبود مییابند.
اما میتوانید روند بهبودی را با استفاده از پد گرمایی یا حمام گرم تسریع نموده و موقتا کمردرد را تسکین دهید.
آیا استراحت طولانی مدت برای بهبود کمردرد مفید است؟
وقتی علت کمردرد آسیب و صدمه به کمر است استراحت مانعی ندارد.
اما اگر مشکل ناشی از اسپاسم و کشیدگی عضلات کمری شما باشد ما توصیه به بازگشت به فعالیت عادی خود در اسرع وقت میکنیم.
زیرا امروزه مطالعات مختلف نشان میدهد که بیش از یک یا دو روز استراحت در بستر به علت کاهش قوام و انعطافپذیری عضلات موجب بدتر شدن درد کمر می گردد.
درمان کمر درد با یوگا
شواهد نشان می دهند یوگا می تواند در کمردردهایی که کمتر از سه ماه از شروع آن می گذرد مفید باشد.
مطالعات نشان داد که تمرینات کششی معمولی هم در بهبود کمردرد مؤثر است.
در هر صورت باید از مربی و متخصص با تجربه در بهبود کمردردتان بهره ببرید.
کایروپرکتیک
از این روشها در برخی از اختلالات استخوانی ستون فقرات برای درمان کمردرد استفاده میشود که شما فشار با دست به استخوانها و بافتهای اطراف ستون فقرات است.این درمان برای همه مناسب نیست و اثرات گذرا دارد.
ماساژ درمانی
ماساژ تخصصی عضلات کمر از شدت انقباض آنها کاسته و گاهی در تخفیف درد کمر موثر است.
ماساژ تراپی در کنار ورزشهای مخصوص کمر و حرکات کششی مخصوص تاثیر مضاعفی در بهبود کمر درد دارد.
درمان کمر درد با طب سوزنی
شواهد و مطالعات نتایج متناقضی در خصوص تاثیر طب سوزنی دارند.
به هر حال در مقطعی از بیماری و در برخی افراد شاید طب سوزنی تسکین دهنده باشد.
داروی کمر درد
داروهایی مانند استامینوفن، ایبوپروفن و ناپروکسن اغلب در کمر دردهای خفیف مؤثرند.
برخی کرم و ژل های ضد درد موضعی نیز برای درد و اسپاسم عضلانی مفیدند.
پزشک ممکن است برای دردهای شدید و مزمن نیز دارو را تجویز کند.
تزریق دارو برای درد کمر
اگر درمانهای سادهتر و داروها، کمکی به بهبود کمردردتان نکرد، پزشک اقدامات مداخلهای درد را به شما توصیه میکند که شامل بلوک ریشههای عصبی میباشد.
تزریق برای کمردرد معمولا حاوی داروی استروئیدی است.
جراحی کمر
اگر کمردرد طولانی مدت داشتید که موجب اختلال در زندگی روزمرهتان شده ممکن است کاندید عمل جراحی شوید.
امروزه بسته بهشدت بیماری اعمال جراحی کمر به صورت بسته (کمتر تهاجمی)، بدون بیهوشی و با کمک لیزر انجام میگیرد. برای آشنایی با کاربرد لیزر در جراحی کمر روی لینک زیر کلیک کنید:
لیزر درمانی
در مواردی که بیمار کاندید مناسبی برای جراحی بسته لیزری دیسک نبود، برای بیمار اعمال جراحی باز کمر در نظر گرفته میشود که بسته به علت ایجادکننده درد اعمال مختلفی بر روی دیسک از جمله بیرون آوردن دیسک، باز کردن اطراف کانال نخاع یا متصل کردن دو مهره ستون فقرات به هم انجام میشود.
فیزیوتراپی کمر
اگر شما به دلیل کمردرد به مدت طولانی بیحرکت بودید یک برنامه توانبخشی جهت تقویت عضلات کمری و بازگشت به فعالیتهای روزانه میتواند کمککننده باشد. برای این کار باید به یک فیزیوتراپیست مراجعه کنید تا بدون اینکه به کمرتان فشار بیاید، با ورزشهای خاصی، به شما کمک کند.
تقویت عضلات کمر
دو نوع حرکت تمرینی قدرتی که ممکن است برای کمر مفید باشند شامل خم و راست شدن مهرههای کمری است. اگر به جلو شوید عضلات پشت کشیده شده تقویت میشوند.
در حالی که اگر کمر را به سمت عقب خم کنید به تقویت عضلات پشتیبان قسمت قدامی ستون فقرات کمک میکند. بسته به دلیل کمردردتان برخی از ورزشها را نباید انجام دهید. اگر کمردرد دارید با پزشک در مورد انجام ورزشهای بیخطر مشورت کنید.
پیشگیری از درد کمر
هیچ راه مطمئن و تضمینی برای جلوگیری از درد کمردرد وجود ندارد.
اما میتوانید اقدامات مؤثری برای کاهش ریسک کمردرد انجام دهید مانند:
- کنترل وزن و جلوگیری از چاقی
- تمرینات ورزشی منظم
- پرهیز از بلند کردن اجسام سنگین
- اطمینان حاصل کنید که نوع شغل شما از شغلهای پرخطر برای ابتلا به کمردرد نیست
مترجم: دکتر مریم ظفرقندی (فلوشیپ فوق تخصصی درد)