عوارض پای دیابتی: پای شارکو

پای شارکو چیست؟

سندرم پای شارکو که آرتروپاتی شارکو نیز نامیده میشود، به استخوانها، مفاصل و بافت نرم پا و مچ پا حمله میکند.
در شروع بیماری ممکن است علائمی دیده نشود.
اما با پیشرفت بیماری، درد، زخم و تغییر در شکل پا ایجاد میشود.
اگر این بیماری زود تشخیص داده شود، میتوان از آسیب شدید پا جلوگیری کرد.
شارکوی پای دیابتی ممکن است در هر استخوانی ایجاد شود، اما بیشتر در پا و مچ پا دیده میشود.

عوامل ایجاد پای شارکو

1. سوء مصرف مواد یا الکل.
2. عفونت پا.
3. آسیب به نخاع.
4. بیماری پارکینسون.
5. ایدز.
6. سیفیلیس.
7. کمبود کلسیم و ویتامین D که عوامل موثر در کاهش تراکم استخوان هستند.
8. هرگونه شکستگی و آسیب به استخوانها، موجب فراخوانی عوامل ضد التهابی میشود.
   تجمع عوامل ضد التهاب میتواند باعث شروع آسیبهای بیشتر به استخوان پا خواهد بود.
9. دیابت. دیابت یکی از بیماری های شایع در قرن اخیر است.
   پای شارکو در بیمارانی که به دلیل آسیب اعصاب پا، قادر به حس در پای خود نیستند ایجاد میشود.
   این مشکل در بیماران دیابتی رایج است.
10. زخم پای دیابتی.

عوارض پای شارکو

پیشرفت مشکلاتی مانند عفونت در پا و اختلال در متابولیسم استخوان، به مرور موجب از دست رفتن کلسیم استخوانهای پا و ضعف آنها میشود.
استخوان و مفاصل ضعیف شده به آسانی دچار شکستگی یا در رفتگی میشوند.
در این صورت ممکن است آسیبهای زیر اتفاق بیفتند:

1. پا شکل طبیعی خود را از دست بدهد.
   بد شکلی به صورت فرو رفتن استخوان میانی پا ایجاد میشود.
2. ایجاد انحنا در شست پا.
3. پیچ خوردن مچ پا.
4. فشار استخوان به کفش که منجر به زخم شدن پوست وعفونت میشود.
   فشار خون ضعیف در پای دیابتی، مانع بهبود عفونت است.
5. فرو رفتن استخوان در مفصل، در رفتگی مفصل.

اولین نشانه های پای شارکو

1. قرمزی. قرمزی پا با پیشرفت بیماری شارکو کاهش می یابد اما در عفونت پا تغییری نمیکند.
2. افزایش حرارت پا.
3. ورم پا.
4. درد. اما در نیمی از موارد دردی وجود ندارد.
5. سفت شدن پاشنه پا.

تشخیص زودهنگام پای شارکو مشکل است.
حتی ممکن است عکس اشعه ایکس و آزمایشات نیز نرمال باشند.
از طرفی مشکلات دیگر در پا نیز ممکن است دارای همین علائم باشند.

روش های کلینیکی تشخیص پای شارکو دیابتی

1. رادیوگرافی
2. اسکن هسته ای استخوان
3. اسکن هسته ای گلبولهای سفید
4. MRI. با این نوع تصویر برداری گاهی عفونت و پای شارکو قابل تفرق نیستند.
5. آزمایش مارکرهای التهابی
6. بیوپسی

در تمام این روشها، افتراق پای شارکو با مشکلات دیگری همچون عفونت پا، استئومیلیت پا و مشکل است.
همچنین پاسخ منفی این تست ها لزوما به معنای عدم وجود پای شارکو نیست.

انواع بدشکلی پای شارکو

1. بدشکلی دائمی
   استخوان برجسته با جراحی برداشته میشود
2. بدشکلی موقتی
   وقتی که استخوان های اطراف برجستگی شل شده باشند، جراحی برداشت استخوان برجسته تاثیری ندارد.
   زیرا بعد از عمل، دوباره یک برجستگی جدید تشکیل میشود.
   در این شرایط استخوان ها باید در محل مناسب، به یکدیگر متصل شوند.

درمان پای شارکو

درمان پای شارکو معمولا چند ماه طول میکشد. کلید درمان، برداشتن فشار از روی پای مبتلا است.

1. روی پای خود نایستید.
   پزشک با استفاده از تجهیزات ارتوپدی خاص یا گچ گرفتن، پا را در وضعیت مناسب، ثابت نگه میدارد.
   طی دو یا سه ماه بعد با کاهش ورم پا، پزشک چندین بار گچ را تعویض میکند.
   در این مدت از عصا، ویلچر یا واکر برای راه رفتن استفاده کنید.
2. پیشگیری از مشکلات جدید.
   بعد از اینکه پا را از گچ خارج کردید، پزشک برای شما کفش مخصوص پای دیابتی را تجویز میکند.
   اندازه کفش باید دقیق باشد.
   این نوع کفشها مانع فشار استخوان یا وزن روی نقاط حساس و آسیب پذیر پا میشوند.
3. جراحی استخوان پا.
   اگر شرایط پا پایدار نباشد یا نتوانید از کفش، گچ یا محافظ مخصوص پای دیابتی استفاده کنید، جراحی آخرین راه درمان است.
   طی جراحی، استخوان پا در موقعیت مناسب قرار میگیرد یا استخوان ها به هم فیوز میشوند تا پا در وضعیت ثابتی قرار بگیرد.
   ممکن است طی جراحی استخوان های تیز پا اصلاح شوند تا با فشار به پوست زخم ایجاد نشود.
   خرد شدن استخوانهای نرم در افراد دیابتی شرایط پیچیده تری است.
   در افراد دیابتی نیاز به پلاتین بیشتری نسبت به افراد سالم، برای درمان هست.
   گاهی پلاتین تا استخوان های سالم نیز پیش میرود تا استخوانهای پا محکم و ثابت تر باشند.
   این عمل جراحی بسیار سنگین است و ریسک بالایی برای عفونت و وخامت شرایط پا دارد.
4. جراحی لیگامانهای پا.
   گاهی سفتی لیگامان و تاندون پا موجب شارکو میشود.
   با جراحی این لیگامانها را تحت کشش قرار داده و به پشت پاشنه پا متصل میکنند تا فشار از روی بخش میانی پا برداشته شود.