علائم سندرم حاد کرونری (ACS) و تشخیص آن

علائم سندرم حاد کرونری (ACS) و تشخیص آن | بازارطب

اگر شما یا یکی از عزیزانتان به بیماری سرخرگ کرونری (CAD) مبتلاء باشید، ممکن است نام «سندرم حاد کرونری» به گوشتان خورده باشد که گاهی به آن ACS نیز گفته می‌شود. اصطلاح ACS، اصطلاح نسبتاً جدیدی است که متخصصان قلب از آن استفاده می‌کنند و ممکن است کمی گیج‌کننده به نظر برسد. بااین‌حال، بهتر است چند دقیقه‌ای وقت بگذاریم و درمورد آن بیشتر بدانیم.

سندرم حاد کرونری دقیقاً همان چیزی است که به نظر می‌رسد. این وضعیت اورژانسی بر سرخرگ‌های کرونری تأثیر می‌گذارد. این یعنی CAD فرد ناگهان ناپایدار می‌شود و آسیب‌دیدگی دائمی قلبی اکنون در حال رخ دادن است و یا این‌که احتمالاً به‌زودی بروز پیدا می‌کند.

دلایل

سندرم حاد کرونری زمانی اتفاق می‌افتد که یک لخته‌ی خون در شریان کرونری ایجاد شود که دلیل آن معمولاً پارگی پلاک آترواسکلروتیک است. پارگی پلاک در هر زمانی اتفاق می‌افتد و اغلب هیچ علائم هشداردهنده‌ای ندارد. ممکن است لخته‌ی خون باعث انسداد جزئی یا کلی شریان شود و در نتیجه، ماهیچه‌ی قلب که خونرسانی به آن مختل شده، در معرض خطر قرار بگیرد.

احتمال پارگی هر پلاکی در شریان کرونری وجود دارد؛ حتی پلاک‌های کوچک که متخصصان قلب هنگام کاتتریزاسیون قلبی آن را در نظر نمی‌گیرند. به همین دلیل است که اغلب می‌بینید کسی که طبق گفته‌ی پزشک CAD او قابل توجه نبوده، پس از مدت کوتاهی دچار آنفارکتوس میوکارد (MI یا سکته‌ی قلبی) می‌شود.

سه نوع سندرم حاد کرونری

متخصصان قلب، ACS را به سه الگوی مجزای بالینی تقسیم می‌کنند. دو مورد از آن‌ها نشان‌دهنده‌ی شکل‌های مختلف MI، و یک مورد نشان‌دهنده‌ی آنژین شدید است که به آن، «آنژین ناپایدار» گفته می‌شود. تمام این سه مورد ناشی از تشکیل لخته‌های خون در عروق کرونری هستند.

اگر لخته‌ی خون خیلی بزرگ باشد و بیشتر از چند دقیقه بماند، بعضی از سلول‌های ماهیچه‌ی قلب به مرور از بین می‌روند. از بین رفتن ماهیچه‌ی قلب به معنای بروز MI است. دو نوع MI ناشی از ACS وجود دارد:

1. آنفارکتوس میوکارد با افزایش قطعه (STEMI). دلیل نامگذاری این است که قطعه‌ی ST در تست نوار قلب (ECG) بالا به نظر می‌رسد. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که سرخرگ کرونری به‌طور کامل مسدود شده باشد و در نتیجه بخش بزرگی از ماهیچه‌ی قلب که از طریق آن سرخرگ خونرسانی می‌شد، به‌تدریج از بین برود. عارضه‌ی STEMI شدیدترین نوع ACS است.
2. آنفارکتوس میوکارد بدون افزایش قطعه (NSTEMI) که در آن قطعه‌ی ST بالا نرفته است. این اتفاق زمانی رخ می‌دهد که تنها بخشی از سرخرگ کرونری مسدود شده باشد. انسداد، باعث از بین رفتن سلول‌های ماهیچه‌ی قلب می‌شود ولی مقدار آسیب‌دیدگی کم‌تر از STEMI است. بااین‌حال، یکی از مشکلات NSTEMI این است که با درمان ناکافی، سرخرگ به‌طور کامل مسدود می‌شود و NSTEMI به STEMI تبدیل می‌شود.
3. گاهی اوقات، ACS یک لخته‌ی خون ایجاد می‌کند که چندان بزرگ نیست و یا آن‌قدر ماندگار نیست که بتواند به ماهیچه‌ی قلب آسیب بزند. (مکانیزم‌های دفاعی بدن سعی می‌کنند لخته‌های خون را که در عروق خونی تشکیل شده‌اند، از بین ببرند). زمانی که ACS باعث بروز علائمی می‌شود و در عین حال آسیبی به ماهیچه‌ی قلب وارد می‌کند، آنژین ناپایدار نامیده می‌شود. افرادی که به آنژین ناپایدار مبتلاء هستند، بیشتر در معرض STEMI یا NSTEMI قرار دارند.

آنژین ناپایدار و NSTEMI را می‌توان نوعی سکته‌ی قلبی «ناقص» دانست. این دو نوع ACS به مداخلات درمانی مشابهی نیاز دارند تا احتمال پیشروی بیماری و بروز STEMI که متخصصان قلب آن را سکته‌ی قلبی «کامل» می‌نامند، کاهش پیدا کند.

علائم

شایع‌ترین علامت ACS، درد، فشار، سنگینی یا احساس آزردگی در قفسه‌ی سینه است. نوع این احساس آزردگی شبیه به آنژین پایدار است، ولی اغلب کمی شدیدتر و ماندگارتر است. علاوه بر احساس آزردگی در قفسه‌ی سینه، افراد مبتلاء به ACS اغلب علائم آزاردهنده‌ی دیگری مانند تعریق، سرگیجه، حالت تهوع، اضطراب شدید و چیزی که به آن «احساس درد قریب‌الوقوع» می‌گویند را تجربه می‌کنند. درد در قفسه‌ی سینه ممکن است با نیتروگلیسیرین (که برای تسکین آنژین پایدار کاربرد دارد) بهبود پیدا کند. از سوی دیگر، برخی از افرادی که به ACS مبتلاء هستند، علائم خفیفی دارند و ممکن است (دست کم در ابتدا) حتی متوجه بروز این علائم نشوند.

متأسفانه، حتی اگر ACS علائم قابل توجهی نداشته باشد، در صورت عدم درمان اغلب باعث آسیب‌دیدگی قلب می‌شود و دیر یا زود علائم بروز پیدا می‌کنند.

تشخیص درست

به‌طور خلاصه، زمانی که در سرخرگ کرونری یک لخته‌ی خون تشکیل شود، اگر آسیب‌دیدگی ماهیچه‌ی قلب زیاد باشد، تشخیصی که داده می‌شود STEMI است. اگر آسیب‌دیدگی قلب، جزئی باشد، تشخیص NSTEMI داده می‌شود. اگر به ماهیچه‌ی قلب آسیبی وارد نشود، آنژین ناپایدار تشخیص داده می‌شود.

اگر به ACS مبتلاء هستید معمولاً علائم شما، معاینات فیزیکی، سابقه‌ی درمانی و عوامل خطرساز در تشخیص این عارضه به پزشکان کمک می‌کنند. از این لحاظ، آن‌ها فوراً تست نوار قلب شما را بررسی می‌کنند و آنزیم‌های قلبی را اندازه می‌گیرند. با از بین رفتن سلول‌های قلبی، آنزیم‌های قلبی در خون ترشح می‌شوند. بنابراین، بالا رفتن آنزیم‌های قلبی یعنی سلول‌های قلب از بین می‌روند.

نکته‌ی آخر درمورد تشخیص نوع ACS که به آن مبتلاء هستید: ظاهر تست نوار قلب (یعنی بودن یا نبودن «افزایش» قطعات ST) بین STEMI و NSTEMI تمایز قائل می‌شود. بودن یا نبودن آنزیم‌های قلبی افزایشی نیز میان NSTEMI و آنژین ناپایدار تمایز قائل می‌شود.

سه نوع ACS، طیف وضعیت‌های بالینی را که ممکن است هنگام پارگی پلاک در سرخرگ رخ دهد را نشان می‌دهند. در واقع، هیچ مرز مشخصی وجود ندارد که STEMI، NSTEMI و آنژین پایدار را از هم متمایز کند. وقتی متخصصان قلب میان STEMI و NSTEMI یا آنژین ناپایدار تمایز قائل می‌شوند، تصمیمی اختیاری گرفته‌اند. در واقع، تعریف این سه نوع ACS در طول این سال‌ها تا حد زیادی تغییر کرده و توانایی ما در تفسیر نوار قلب و شناسایی آسیب‌دیدگی سلول قلب با تست‌های آنزیم پیشرفت زیادی داشته است.

درمان

اساساً، هدف درمان ACS این است که در سریع‌ترین حالت ممکن، انسداد سرخرگ کرونری برطرف شود تا میزان آسیب‌دیدگی ماهیچه‌ی قلب به حداقل برسد. رویکرد درمانی معمولاً به این بستگی دارد که بیمار به کدام نوع از ACS مبتلاء شده است.

درمان آنژین ناپایدار اغلب با روش‌هایی مانند استفاده از نیترات‌ها برای تسکین احساس آزردگی در قفسه‌ی سینه، بتابلاکرها برای کاهش آریتمی قلبی، و داروهای ضدپلاکت برای بیشتر نشدن لخته‌های خون انجام می‌شود. زمانی که وضعیت بیمار ثابت شود، طی چند روز بعد درمورد استفاده از درمان‌های تهاجمی/ جراحی (معمولاً یک استنت) تصمیم‌گیری می‌شود. درمان NSTEMI به درمان آنژین ناپایدار شباهت زیادی دارد.

برای درمان STEMI لازم است در اولین فرصت انسداد سرخرگ برطرف شود. امروزه، روشی که برای باز کردن سرخرگ فرد مبتلاء به STEMI مورد استفاده قرار می‌گیرد، آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری است. ولی اگر استفاده از این روش امکان‌پذیر نبود، تجویز داروهایی که لخته‌های خون را از بین می‌برند در این زمینه کمک‌کننده هستند.

درمان موفق هر نوع از ACS، این است که در اولین فرصت درمان‌های مؤثری صورت بگیرد. حتی وقفه‌ای کوتاه ممکن است وضعیت را از بهبودی کامل به ناتوانی مادام‌العمر یا حتی اتفاقات بدتر تغییر دهد.

به همین دلیل، هر کسی که دارای علائم ACS است باید فوراً با پزشک مشورت کند.

نکته‌ای از این وب‌سایت

نکته‌ی مهم درمورد ACS این است که در هر مورد، بدون در نظر گرفتن نوع بیماری، ACS عارضه‌ای اورژانسی است که باید فوراً درمان شود. درمان دو هدف دارد: 1) جلوگیری از آسیب‌دیدگی بیشتر ماهیچه‌ی قلب ناشی از تشکیل لخته‌ی خون در سرخرگ کرونری، و 2) محدود کردن امکان پارگی مجدد پلاک- که حالا ناپایداری و احتمال پارگی آن مشخص شده است.

لینک مفید 👈 بهترین دستگاه فشارسنج خون