نوروپاتی دیابتی چیست؟

نوروپاتی

آسیب به اعصاب، نرورپاتی نام دارد که در هر جایی از بدن میتواند رخ دهد. گرچه نوروپاتی بیشتر دست و پا را مبتلا میکند. نوروپاتی از طرق مختلفی ایجاد میشود که یکی از آنها ابتلا به دیابت است. انواعی از نوروپاتی با بالا بودن میزان قند خون به مدت طولانی ارتباط دارند که نوروپاتی دیابتی نامیده میشوند. قند خون بالا موجب ضعف گردش خون، نرسیدن اکسیژن به سلول ها و در نهایت مرگ سلولها میشود. از طرف دیگر کاهش حس خصوصا در پاها باعث میشود آسیب جزیی در پا پنهان مانده و به زخم پای دیابتی و عفونت ختم شود. برای کنترل و پیشگیری از نوروپاتی دیابتی بهترین راه کنترل قند خون است.

انواع نوروپاتی دیابتی

چهار نوع نوروپاتی مرتبط با دیابت وجود دارد.

نوروپاتی محیطی
نوروپاتی اتونومیک
نوروپاتی پروکسیمال
نوروپاتی مرکزی

نوروپاتی محیطی

این نوع نوروپاتی معمولا پا و ساق پا را تحت تاثیر قرار میدهد. انواع نادر آن دست، شکم و کمر را مبتلا میکنند.

نشانه های نوروپاتی محیطی

خارش
بی حسی (ممکن است دائمی باشد)
سوزش (به خصوص هنگام عصر)
درد

روشهای مراقبتی نوروپاتی محیطی

نشانه های اولیه با کنترل قند خون بهبود می یابند.
داروهایی برای رفع علائم این بیماری قابل مصرف هستند.
هر روز پا و ساق پای خود را بررسی کنید.
اگر در پای خود احساس خشکی می کنید هر روز از مرطوب کننده مناسب استفاده نمایید.
از ناخن انگشتان خود مراقبت کنید. در صورت وجود مشکل به پزشک خود مراجعه کنید.
از کفش با سایز مناسب استفاده کنید. حتی در منزل بهتر است بدون کفش یا دمپایی مناسب راه نروید. این کار از آسیب دیدن پای شما جلوگیری میکند.

نوروپاتی اتونومیک

این نوع نوروپاتی معمولا سیستم گوارش خصوصا معده را تحت تاثیر قرار میدهد. ممکن است رگهای خونی، سیستم دفع ادرار و اندام های جنسی را نیز مبتلا کند. یکی از راه های مراقبتی مصرف وعده های غذایی کوچکتر و استفاده از برخی داروهاست.

علائم نوروپاتی اتونومیک معده

نفخ
اسهال
یبوست
سوزش سر دل
حالت تهوع
استفراغ
احساس سیری فوری پس از مصرف مقدار کمی غذا

علائم نوروپاتی در رگهای خونی

سیاهی رفتن چشم زمان ایستادن ناگهانی
تپش قلب
سرگیجه
فشار خون پایین
حالت تهوع
استفراغ
احساس سیری بعد از خوردن وعده های کوچک
تاثیر بر فعالیت جنسی

راه های مراقبتی از نوروپاتی رگهای خونی

از ایستادن ناگهانی خودداری کنید.
استفاده از جورابهای خاصی که پزشک تجویز میکند.
مصرف دارو

علائم نوروپاتی در سیستم ادراری

ناتوانی در تخلیه مثانه
نفخ
بی اختیاری دفع ادرار
افزایش دفعات مراجعه به توالت از شب تا صبح

درمان نوروپاتی سیستم ادراری

مصرف دارو
استفاده از کاتتر در مثانه برای خارج شدن ادرار
جراحی

نوروپاتی پروکسیمال

این فرم از نوروپاتی در کمر، ران یا باسن (معمولا در یک سمت بدن) درد ایجاد میکند. همچنین میتواند منجر به ضعف پاها شود. بیشتر مبتلایان نیاز به دارو درمانی و فیزیوتراپی برای تقویت عضلات خود را دارند.

نوروپاتی مرکزی

این نوع از نوروپاتی ممکن است به سرعت ایجاد شود و اعصاب خاصی را در بدن تحت تاثیر قرار دهد. شیوع آن در سر، بالاتنه و پا بیشتر است. این بیماری منجر به ضعف یا درد عضلانی میشود.

علائم نوروپاتی مرکزی

درد چشم
فلج نیمی از صورت
درد شدید در قسمت خاصی از بدن، مانند قسمت پایین کمر یا پاها
درد شکم یا سینه که گاهی با علائم سایر بیماری ها مانند حمله قلبی یا التهاب آپاندیس اشتباه گرفته میشود.

دیگر آسیب های عصبی دیابتی

افراد مبتلا به دیابت ممکن است به سایر بیماری های مرتبط با اعصاب نیز مبتلا شوند مانند:

گرفتگی عصبی
سندرم تونل کارپال. نوع رایجی از سندرم گرفتگی عصبی است. این سندروم موجب بی حسی و سوزش در دست و گاهی ضعف و درد ماهیچه ها میشود.

ورزش برای نوروپاتی دیابتی مفید است؟

ورزش نمی تواند نوروپاتی دیابتی را درمان کند اما برای کنترل دیابت و در نتیجه بهبود علائم نوروپاتی مفید است. تنها نکته، رعایت موارد احتیاط در انجام حرکات ورزشی است. از فواید ورزش در مبتلایان به نوروپاتی دیابتی می توان به این موارد اشاره نمود:

کاهش سطح چربی بدن
سوختن قند خون حین ورزش
افزایش سطح سلامت سیستم قلبی عروقی
افزایش حجم عضلات و در نتیجه سوخت و ساز بدن
افزایش جریان خون که منجر به افزایش اکسیژن رسانی و انتقال مواد مغذی در بدن خصوصا نواحی مبتلا به نوروپاتی میگردد.

بهترین ورزشها برای نوروپاتی دیابتی

تمرینات مخصوص سیستم قلبی عروقی مانند تمرینات هوازی
تمرینات قدرتی. موجب افزایش قدرت و حجم عضلات بدن میشوند.
تمریناتی برای کمک به حفظ تعادل بدن. موجب تقویت سیستم عصبی و کنترلی بدن میشود که در نوروپاتی دچار آسیب شده است.
تمرینات کنترل ذهن. مانند مدیتیشن، یوگا و تای-چی