نوروپاتی محیطی
سیستم عصبی محیطی
از طریق این سیستم اطلاعات و پیامهایی از مغز و نخاع (سیستم عصبی مرکزی) به سایر نقاط بدن شما ارسال میشود. اگر به هر دلیلی این اعصاب دچار آسیب شوند، نوروپاتی محیطی ایجاد میشود. نوروپاتی در هر قسمتی از بدن ممکن است ایجاد شود. احتمال بروز نوروپاتی محیطی در دست و پاها بیشتر است.
علائم نوروپاتی محیطی
هر بخش از سیستم عصبی محیطی عملکرد خاص خود را دارد. بنابراین علائم نوروپاتی در بخش های مختلف اعصاب محیطی متفاوت است.
- احساس ضعف یا حتی فلجی در ماهیچه.
- بی حسی.
- درد.
- سوزش.
- قلقک.
- سوزن سوزن شدن.
- داغ شدن اندام مبتلا.
- سرد شدن اندام مبتلا.
- حساسیت شدید به لمس موضع.
علائم نوروپاتی محیطی اتونومیک
- حساسیت به گرما.
- تعریق زیاد.
- مشکلات روده، مثانه یا معده.
- تغییر در فشار خون که منجر به سرگیجه یا سبکی سر میشود.
علل ایجاد نوروپاتی محیطی
نوروپاتی محیطی معمولا یک علت ندارد. بلکه مجموعه ای از عوامل منجر به این بیماری میشوند.
- آسیب یا فشار به عصب. که علل مختلفی همچون تصادف، حوادث، سوختگی شدید، زخم بستر یا زخم فشاری و انجام حرکات تکراری مانند تایپ کردن دارد.
- عفونت
- مشکلات متابولیکی
- دلایل ژنتیکی. که ممکن است مادرزادی یا ارثی باشند.
- ابتلا به دیابت
- اعتیاد به الکل. به دلیل رژیم غذایی ضعیف، این افراد کمبود شدید ویتامینها را دارند.
- ابتلا به بیماری های خود ایمنی. مانند لوپوس و آرتریت روماتویید
- مسمومیت با موادی همچون فلزات سنگین و مواد شیمیایی.
- مصرف برخی داروها. خصوصا داروهایی که برای درمان سرطان کاربرد دارند مانند شیمی درمانی.
- عفونت. شامل برخی انواع خاص عفونت های ویروسی یا باکتریایی. مانند بیماری لایم، شینگلز، هپاتیت C و HIV.
- بیماریهای ارثی. مانند دندان شارکوت ماری که نوعی نوروپاتی ارثی است.
- تومور. ایجاد و رشد تومورهایی که روی عصب قرار دارند.
- کمبود ویتامین. ویتامین های گروه B، ویتامین E و نیاسین برای سلامت عصبها ضروری هستند.
- ناهنجاری های مغز استخوان. مانند سرطان مغز استخوان، سرطان لنفوم و آمیلوئیدوزیز.
- ابتلا به برخی بیماری ها. مانند بیماری کلیه، کبد، بافت همبند و کم کاری تیروئید.
- در برخی موارد هیچ علت خاصی قابل مشاهده نیست. (نوروپاتی ایدیوپاتیک).
انواع نوروپاتی محیطی
- مونو نوروپاتی. زمانی که فقط یک عصب آسیب دیده باشد. مانند گرفتگی تونل کارپال مچ دست.
- نوروپاتی چندتایی. زمانی که دو یا چند عصب از قسمت های مختلف آسیب دیده باشند.
- پلی نوروپاتی. وقتی تعداد زیادی عصب آسیب دیده باشند. این نوع از نوروپاتی محیطی شایع تر است.
عوارض ناشی از نوروپاتی محیطی
- سوختگی و آسیب به پوست. به دلیل بی حسی، فرد حرارت یا درد در نقاط بی حس را متوجه نمیشود.
- زخم مزمن پوست. به دلیل بی حسی فرد متوجه زخم کوچک اولیه نشده و منجر به مزمن شدن زخم میشود. نوروپاتی محیطی یکی از دلایل زخم پای دیابتی است.
- عفونت. در قسمتهایی از بدن که بی حس شده است، احتمال ایجاد آسیب بالا می باشد. این آسیبهای کوچک به مرور شدیدتر شده و عفونت میکنند.
- افتادن. ضعف یا کاهش حس موجب عدم تعادل فرد مبتلا میشوند.
پیشگیری از نوروپاتی محیطی
- کنترل بیماری ها، مصرف داروها و شرایط پزشکی که ریسک ابتلای شما به نوروپاتی محیطی را افزایش میدهند.
- رژیم غذایی غنی از سبزیجات، میوه و دانه ها و انواع گوشت.
- ورزش منظم. در صورتی که مشکل خاصی ندارید، سه روز در هفته ۳۰ دقیقه تا یک ساعت ورزش کنید.
- از کارهایی که به اعصاب محیطی آسیب میزنند پیشگیری کنید. مانند انجام حرکات تکراری برای مدت طولانی، نشستن یا خوابیدن طولانی مدت در وضعیت نادرست، قرار گرفتن در معرض سموم شیمیایی، مصرف سیگار، مصرف مشروبات الکلی.
تشخیص نوروپاتی محیطی
روش های متعددی برا تشخیص صحیحی نوروپاتی محیطی وجود دارد که توسط پزشک تجویز یا انجام میشوند.
- آزمایش خون. برای تشخیص علل زمینه ای همچون قند خون بالا، کمبود ویتامین، مشکلات سیستم ایمنی.
- عکس برداری. مانند CT اسکن و MRI برای بررسی فتق دیسک، تومور یا دیگر ناهنجاری های ستون فقرات.
- آزمایش عملکرد عصبی. تست عصب و عضله جهت بررسی عملکرد الکتریکی در ماهیچه ها و تشخیص آسیب به عصب.
- بیوپسی از عصب. برداشتن بخش کوچکی از عصب جهت بررسی برداشته میشود. معمولا عصب حسی تحت بیوپسی قرار میگیرد.
- بیوپسی پوست. پزشک بخش کوچکی از پوست را برای بررسی میزان پایانه های عصبی، جدا میکند.
درمان نوروپاتی محیطی
درمان بیشتر شامل روش هایی است که عامل ایجاد کننده نوروپاتی را بر طرف یا کنترل کنند.
درمان دارویی نوروپاتی محیطی
به غیر از داروهایی که برای کنترل یا درمان عامل ایجاد نوروپاتی مصرف میکنید، پزشک ممکن است داروهای دیگری برای کنترل علائم و عوارض نوروپاتی تجویز کند.
- مسکن. داروهای مسکن درد همچون داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی علائم خفیف تا متوسط را رفع میکنند. برای دردهای شدید تر پزشک ممکن است مسکن قوی تجویز کند. مصرف هر گونه مسکن باید زیر نظر پزشک باشد. زیرا برخی از مسکن ها ایجاد وابستگی میکنند.
- داروهای ضد تشنج. برخی داروهایی که برای تشنج تولید شده اند دردهای عصبی را تسکین میدهند.عوارض این داروها سرگیجه و گیجی است.
- درمان موضعی. کرمهای موضعی که حاوی ترکیبات افزایش دهنده جریان خون هستند، علائم نوروپاتی را کاهش میدهند. بعضی از این کرمها در موضع سوزش یا بی حسی ایجاد میکنند که برای برخی افراد قابل تحمل نیست.
- داروهای ضد افسردگی. برخی داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای با عوامل شیمیایی ایجاد کننده درد در مغز و نخاع مقابله میکنند.
بازارطب
