ارتباط قانقاریا و دیابت
قانقاریا چیست؟
مرگ سلولی در بافت های بدن را قانقاریا میگویند. این بیماری شیوع بالایی ندارد.
قانقاریا معمولا انگشتان دست و پا و ران پا را درگیر میکند. در موارد نادر، ممکن است در ماهیچه یا اندام های داخلی نیز ایجاد شود.
علت اصلی قانقاریا کاهش یا قطع جریان خون بافتی است. بنابراین قانقاریا و دیابت ارتباط تنگاتنگی دارند.
علت ایجاد قانقاریا
- کاهش گردش خون محیطی. هر بیماری که گردش خون را تحت تاثیر قرار دهد در ایجاد قانقاریا نقش دارد. بیماری هایی همچون گرفتگی سرخرگی، آترواسکلروزیس و پدیده ریناد.
- قانقاریا و دیابت ارتباط تنگاتنگی دارند.
- آسیب دیدن بافت در حادثه.
- اگر اخیرا تحت جراحی قرار گرفته اید احتمال بروز قانقاریا در شما بیشتر است.
- ضعف سیستم ایمنی. در اثر بیماری های مختلف عملکرد سیستم ایمنی کاهش می یابد. مانند دیابت شیمی درمانی، HIV، سوء تغذیه، نقص کلیه، سن بالای ۶۰ سال.
انواع قانقاریا
انواع مختلفی از قانقاریا وجود دارد که به آنها اشاره میکنیم.
۱- قانقاریای خشک
در صورت قطع گردش خون در قسمتی از بدن اتفاق می افتد.
تمام سلول های بدن برای زنده ماندن نیاز به اکسیژن دارند. اکسیژن از طریق خون به بافتها منتقل میشود.
در غیر این صورت، بافت مبتلا دچار مرگ میشود.
پوست ناحیه مبتلا به رنگ سیاه، سبز یا بنفش تیره در می آید.
به دلیل کمبود اکسیژن خشکی و چروک در پوست ناحیه قابل مشاهده است.
۲- قانقاریای خیس
پوست مبتلا، ظاهری خیس مانند دارد.
تاول و تورم دو نشانه این نوع قانقاریا هستند.
قانقاریای خیس در اثر سوختگی، یخ زدگی شدید و آسیبی کوچک به انگشتان یا پا در افراد دیابتی، ایجاد میشود.
قدرت ترمیم در فرد دیابتی، خصوصا در نواحی تحتانی کاهش می یابد.
ایجاد و انتشار عفونت با سرعت بالاتری صورت میگیرد. قانقاریای خیس به سرعت منتشر میشود.
اگر به موقع درمان نشود، مرگ آور خواهد بود.
۳- قانقاریای گازی
به دنبال عفونت در درون بدن اتفاق می افتد.
باکتری های بیماریزا گاز تولید میکنند که به سلول، بافت و رگ های خونی آسیب میرساند.
قانقاریای گازی معمولا پس از آسیب یا جراحی ایجاد میشود.
علائم آن تورم و رنگ قهوه ای/قرمز پوست است. گاز تولید شده، حالتی شبیه به حباب روی پوست ایجاد میکند.
قانقاریای گازی خطرناک ترین نوع قانقاریا است. گاهی بدون نشانه اولیه ایجاد شده و سریع پیشرفت میکند.
۴- قانقاریای داخلی
در اثر قطع جریان خون به یک اندام داخلی اتفاق می افتد. قانقاریای داخلی معمولا روده، مثانه و آپاندیس را درگیر میکند.
این نوع قانقاریا با درد و تب همراه است.
۵- قانقاریای فورنیه
لگن و ناحیه تناسلی را درگیر میکند. علت ایجاد آن عفونت در دستگاه تناسلی یا مجرای ادراری است.
نشانه های قانقاریای فورنیه شامل درد، تورم و حساسیت به لمس در ناحیه هستند. ایجاد رنگ بنفش، سبز یا سیاه شدن و بوی بسیار ناخوشایند علائم دیگر این بیماری می باشند.
اگرچه بیشتر در مردان مسن ایجاد میشود اما احتمال بروز آن در زنان نیز وجود دارد.
۶- قانقاریا با عفونت باکتریایی
نوع نادری از قانقاریا است که پس از جراحی ایجاد میشود. ضایعات پوستی در اطراف ناحیه مبتلا ایجاد میشوند که معمولا یک الی دو هفته پس از جراحی قابل مشاهده هستند.
قانقاریا و دیابت
ابتلا به دیابت احتمال ایجاد قانقاریا را افزایش میدهد.
در افراد دیابتی با آسیب به رگهای خونی، گردش خون محیطی کاهش می یابد. اعصاب محیطی اکسیژن و ریزمغذی دریافت نکرده و دچار آسیب می شوند. بنابراین حس اندام های تحتانی نیز در فرد دیابتی کاهش یافته یا از بین می رود. به دلیل بی حسی، آسیب یا زخم کوچک در پا یا انگشتان تشخیص داده نشده و اغلب پیشرفت میکند. گلبول های سفید و سایر سلول های سیستم ایمنی، به میزان کافی به ناحیه آسیب دیده نمیرسند. بنابراین زخم یا آسیب در مدت کوتاه تر با سرعت وخیم تر میشود.
نهایتا احتمال بروز عفونت در پای دیابتی افزایش می یابد. زخم پای دیابتی محل مناسبی برای بروز و پیشرفت قانقاریای دیابتی است.
تشخیص قانقاریا
- پس از مراجعه به پزشک، پیشینه پزشکی خود را به طور دقیق در اختیار او قرار دهید. به دلیل ارتباط قانقاریا و دیابت سابقه یا احتمال ابتلا به دیابت بررسی میشود. هرگونه آسیب، جراحت یا جراحی اخیر را با پزشک در میان بگذارید.
- انجام تست آزمایشگاهی مانند بررسی میزان گلبول های سفید خون. بالا بودن تعداد این سلول ها معمولا نشان دهنده عفونت در خون است.
- تصویر برداری از رگهای خونی برای بررسی جریان خون در بدن.
- عکس برداری اشعه ایکس، CT اسکن یا MRI محل انتشار قانقاریا را نشان میدهند.
- در قانقاریای داخلی، ممکن است نیاز به بررسی با جراحی داشته باشید.
قانقاریا چگونه درمان میشود؟
- دبریدمان حذف بافت مرده. مهمترین قدم در درمان قانقاریا است. این کار از انتشار قانقاریا جلوگیری میکند.
- گاهی برای ترمیم ناحیه آسیب دیده از گرافت پوستی استفاده میشود. گرافت پوست همراه با چربی و عضله است که از بخش سالم برداشته و به ناحیه آسیب دیده پیوند زده میشود.
- در موارد شدید قانقاریا ممکن است نیاز به قطع انگشت یا بخشی از اندام باشد.
- مصرف آنتی بیوتیک ها خصوصا در صورت ابتلا به هر دو بیماری قانقاریا و دیابت ضروری است.
- اگر قانقاریا با درد همراه باشد شاید مسکن نیز برای شما تجویز شود.
- پانسمان کردن. امروزه انواع پانسمان نوین تولید شده اند که علاوه بر محافظت از زخم، خواص درمانی و ترمیمی دارند.
لینک مفید > خرید پانسمان نوین
پیشگیری از قانقاریا
- اگر مبتلا به دیابت هستید، چند بار در روز انگشتان دست و پا و ساق پا را بررسی کنید.
در صورت مشاهده زخم یا عفونت به پزشک خود مراجعه نمایید. - به دلیل ارتباط قانقاریا و دیابت افراد دیابتی باید دائما از جوراب یا کفش مناسب استفاده کنند.
- کاهش وزن. اضافه وزن موجب افزایش فشار به رگ ها و نقص جریان خون میشود.
- استفاده از لباس مناسب در سرما یا هنگام تفریحات زمستانی.
در صورت بی حسی یا رنگ پریدگی بدن سریعا به پزشک مراجعه کنید. - مصرف سیگار را قطع کنید. استفاده طولانی مدت از تنباکو موجب ضعف رگهای خونی میشود.