درد با منشأ عصبی
نشانهها
دردهای با منشأ عصبی به راههای مختلفی خود را نشان میدهند: احساس سوزش وسط خواب شبانه و یا حس فرورفتن چاقو در اندام تحتانی و یا اندام فوقانی ، احساس مزمن گزگز، و يا مورمورکه در تمام طول روز میتواند برای فرد آزاردهنده باشد؛ اما درمان این درد را بهراحتی کنترل میکند.
درد عصب را بفهميم
درد معمولا یک علامت اخطار است. بهعنوانمثال وقتی شما دستهای خود را به شعله آتش نزدیک میکنید، اعصاب سیگنالهای درد را به سمت مغز ارسال میکند و شما به سرعت دست خود را عقب میکشید؛ اما در صورتی که عصب شما آسیب دیده باشد، این سیستم کار نمیکند و اعصاب آسیب دیده سیگنالهای اشتباه به سمت مغز شما ارسال میکنند که ممکن است شما بدون هیچ دلیلی احساس درد كنيد و يا برعکس اصلاً حسي نداشته باشيد
محرکهای دردهای عصبی
قرار گرفتن در بعضی از موقعیتها و یا انجام دادن بعضی از فعالیتها، مثل حتی ایستادن در یک صف و یا راه رفتن طولانی میتواند دردناک باشد. آسیب عصبی باعث میشود که بدن شما بسیار حساس به محرکهای غیر دردناک بشود و حتی بعضی از افراد هنگام خواب با قرار گرفتن ملحفه روی پوست خود، احساس درد میکنند.
از دست دادن حس
آسیب عصبی میتواند باعث شود که شما حس خود را در نوک انگشتان از دست بدهید ؛ بنابراین قرار گرفتن اشیاء در دستان شما مشکل میشود و فعالیتهایی مثل تایپ کردن، بافتن، خیاطی کردن یا بستن بند کفشها میتواند بسیار برای شما سخت شود. بسیاری از افرادی که دچار این حس میشوند میگویند که انگار ما همیشه دستکش به دست داریم.
درد عصب و خواب
درد عصب معمولا شبها بیشتر است. تماس ملحفه یا روتختی روی بدن شما باعث فشار روی پوست شما میشود که این احساس بسیار ناخوشایند است. اگر شما به دلیل درد ناشی از اعصاب نمیتوانید بخوابید، باید با دکتر خود مشورت کنید. معمولا تغییر بعضی عادتهای روزانه و دریافت بعضی از داروها و انجام بلوك عصبی میتواند به شما کمک کند.
از دست دادن تعادل
علاوه بر اینکه شما حس لمس خود را از دست میدهید، آسیب عصبی باعث ضعف عضلانی میشود و در نهایت روی تعادل شما اثر میگذارد. این موارد باعث میشود که شما به زمین بیفتید؛ بنابراین بعضی مواقع لازم است که افرادی که دچار مشکل هستند، از بریس و یا واکر و یا عصا برای راه رفتن استفاده کنند. همینطور درمانهای شغلی و درمانهای فیزیوتراپی میتوانند کمک کنند.
آسیبهایی که نادیده باقی میماند
آسیب عصبی فقط باعث ایجاد درد نمیشود، بلکه این بیحسی میتواند باعث شود که در بعضی از موارد شما متوجه آسیب به اندام تحتانی خود نشوید. بیمارانی که دچار آسیب عصبی هستند، معمولا بدون اینکه متوجه شوند، میبینند که زخمی در اندام تحتانی خود یا دستهای خود دارند. معمولا پزشک شما در این موارد توصیه میکند که اندام خود را به خصوص پاها را که در دید نيستند و معمولا در کفش و جوراب هستند روزانه چک کنید.
پیشرفت درد ناشی از عصب
در صورتی که آسیب عصبی بدون درمان باقی بماند، در طول زمان بدتر میشود. بهعنوانمثال این آسیب عصبی معمولا در اعصابی که فاصله دورتری از مغز یا ستون فقرات دارند، شروع میشود؛ یعنی از انتهای انگشتان دستها و پاها. سپس ممکن است به سمت بالای اندام فوقانی و تحتانی یعنی بازوها و ران شما حرکت کند. در صورتی که شما درمانی برای این وضعیت خود دریافت نکنید، نهایتاً این آسیب غیرقابلبرگشت میشود؛ اما با شروع درمان بهموقع، شما میتوانید جلوی این آسیب را بگیرید.
ارزیابی درد
در بسیاری از موارد درد عصب میتواند کنترل شود. معمولا این پروسه با ارزیابی درد در مطب پزشک شروع میشود و سؤالاتی که شما حتماً به آنها باید جواب دهید شامل این سؤالات هستند:
چه مدتی است که شما این درد را تجربه میکنید؟
این احساس درد در شما چگونه است؟ یعنی احساس سوزش، فرورفتن چاقو و یا گزگز دارید یا احساس دیگری دارید که میتوانید آن را بیان کنید.
اینکه چه تأثیری روی زندگی شما داشته است؟
بیماریهایی که میتوانند درد عصبی ایجاد کنند
بسیاری از بیماریها مثل دیابت، زونا و سرطان میتوانند باعث آسیب دیدن اعصاب و درد ناشی از آنها شوند. البته خیلی از افراد هستند که دردهای عصب را بدون هیچ علت مشخصی تجربه میکنند. این خیلی مهم است که شما بیماری زمینهای که موجب این درد شده را پیدا کنید؛ مثلاً ممکن است شما یک دیابت غیر کنترلشده داشته باشید، پس باید یک درمان مناسب را برای این بیماری دریافت کنید؛ بنابراین درمان بیماری زمینهای به درمان درد شما و متوقف کردن پروسه آسیب عصبی شما کمک خواهد کرد.
درمانهای متداول برای درد ناشی از عصب
داروها و مسکنها که شما میتواند از سوپرمارکت هم تهیه کنید، معمولا اولین درمانی هستند که پزشک شما برای درمان این درد توصیه میکنند. این داروها ممکن است شامل داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی مانند بروفن و ناپروكسن و یا مسکنهای دیگری مانند استامینوفن باشند. البته بسیاری از کرمها، روغن، پماد، ژل و یا اسپری که برای کاهش درد روی پوست استفاده میشوند هم میتوانند درد مرحله اول به شما کمک کنند.
داروهای مؤثر بر درد ناشی از عصب
بسیاری از داروها برای کاهش درد به شما کمک میکنند. بعضی از آنها مسکنهای بسیار قوی هستند اما داروهای دیگری هم مانند داروهایی که برای افسردگی، تشنج و یا صرع استفاده میشوند باعث کاهش دردهای ناشی از عصب خواهند شد که معمولا توسط پزشکان متخصص درد تجویز میشوند.
درمانهای طبیعی برای درد عصب
بسیاری از درمانهای جایگزین و مكمل هم میتوانند برای درمان درد شما کمک کنند. بهعنوانمثال مطالعات مختلف نشان دادهاند که طب سوزنی باعث کاهش درد ناشی از عصب میشود. در بسیاری از موارد این درد به دلیل کاهش برخی از ویتامینها مثل ویتامین B12 و B1 ایجادشده؛ بنابراین میتوانید از مکملهای ویتامینی هم استفاده کنید و قبل از آن توصیه پزشک خود را بکار ببرید.
کنترل سلامت خود را به دست بگیرید
علاوه بر اینکه شما باید با پزشک خود در تماس باشید و قدمهایی را برای کاهش درد مزمن خود بردارید، میتوانید زندگی خود را نیز تغییر دهید. داشتن وزن مناسب، انجام یک ورزش منظم و داشتن یک رژیم غذایی سالم مسلماً به کاهش درد شما کمک میکند.
مترجم : دکتر مریم ظفرقندی (فلوشیپ فوق تخصص درد)