درمان زخم با پی آر پی PRP

PRP چیست؟

PRP مخفف عبارت Plasma Reach Platets به معنای پلاسمای غنی از پلاکت است.
خون از گلبول قرمز، گلبول سفید، پلاسما و پلاکت تشکیل شده، پلاسما نیز مایع شفافی حامل اجزای خون است.
استفاده از پلاکت پلاسما برای درمان هر نوع آسیبی که نیاز به بازسازی سلولها و رشد و تکثیر آنها دارد، PRP گفته میشود.
درمان با PRP یکی از روشهای نوین در کنترل زخمهای مزمن خصوصا زخم پای دیابتی و زخم بستر است.

درمان زخم با روش PRP

مجله پزشکی دکتر پیک : پی آر پی یا PRP – Platelet-rich plasma , در حقیقت همان پلاسمای خون اشخاص میباشد.که پلاکت ها حاوی سیتوکین و فاکتور های رشد هستند.که باعث میشود بافت استخوانی بهبود و رشد همچنین بافت نرم بشوند.
موارد استفاده از آن براین پایه استوار است که مواد پروتئینی مانند سیتوکین‌ها و دیگر فاکتورهای رشد(rhPDGF-BB) که در این محلول وجود دارد می‌تواند به پدیده ترمیم در بافت‌های بدن ، کمک کند.
گروه زیادی از عوامل رشد مانند سیتوکین‌ها، اینترلوکین‌ها، فاکتور رشد پلاکتی، عامل رشد شبه انسولین ، عامل رشد فیبروبلاست و دیگر عوامل در کنترل پدیده ترمیم ضایعات و صدمات بافتهای بدن شرکت دارند. از پلاکت‌ها بیش از ۷ نوع از این عوامل رشد ترشح می‌گردد.

تاریخچه PRP:

PRP اولین بار در 1970 توسعه داده شد و برای اولین بار در ایتالیا در سال 1987 در یک روش عمل جراحی قلب باز مورد استفاده قرار گرفت.این روش در سال 1990 محبوبیت پیدا کرد و از آن زمان در بسیاری از زمینه های مختلف پزشکی مانند جراحی زیبایی، دندانپزشکی، پزشکی ورزشی و مدیریت درد استفاده شده است. از سال 2007 تعداد مطالعات بر روی این روش افزایش چشمگیری داشته است.

روش تهیه پلاکت غنی شده:

از سال 2009 دو روش آماده سازی پلاکت برای PRP توسط سازمان غذا و داروی آمریکا موسوم به FDA تایید شده است. وجه مشترک این دو روش این است که از رگهای محیطی بیمار مقداری خون گرفته شده و سپس بوسیله دستگاه سانتریفوژ ، سلولهای خون و پلاکت ها از آن جدا می شود. مقدار پلاکت‌ها در خون انسان حدود ۲۰۰۰۰۰ عدد در هر میکرو ‌لیتر می باشد، در پلاسمای پی‌آرپی مقدار آن به ۴ الی ۵ برابر رسانده می شود.

پلاکت های جمع آوری شده در روش PRP توسط ترومبین و کلسیم کلرید فعال شده اند که باعث انتشار عوامل ذکر شده از آلفا گرانول ها می شوند.

نحوه اثرگذاری PRP

یکی از دلایل اصلی مزمن شدن زخم، کمبود فاکتور رشد در محل زخم و بالا بودن میزان آنزیم های از بین برنده پروتئین است.
پلاکتها منبع طبیعی و غنی از فاکتورهای رشد هستند.
فاکتور رشد باعث تکثیر، رشد، تمایز سلولهای بافت، تولید و افزایش پروتئین های مهم پوستی مانند الاستین و کلاژن، مایع میان بافتی و تولید رگ میشوند.
پلاکتها همچنین مواد شیمیایی را ترشح میکنند که باعث فراخوانی سلول های ترمیم کننده از بافتهای اطراف به بافت زخم میشوند.
نهایتا التهاب در محل آسیب کاهش می یابد.
پلاکت ها با ترشح مواد شیمیایی خاصی سلول های ایمنی را به محل آسیب دیده فرا میخوانند.
این سلول ها عوامل بیماریزا را از بین برده و مانع عفونت در زخم میشوند.

نحوه تهیه PRP

پس از خونگیری از فرد، خون سانتریفیوژ شده، پلاکت ها و پلاسما از سایر اجزا جدا میشوند.
با استفاده از روشهای خاصی، پلاکتها فعال کرده و غلظت آنها را به ۳ الی ۱۰ برابر مقدار اولیه میرسانند.
این ماده منبعی غنی برای تسریع ترمیم زخم است.
تاکنون از درمان زخم با روش PRP برای بسیاری از آسیب دیدگی ها استفاده شده است.
خصوصا در ورزشکاران که آسیب های ماهیچه ای , مفصلی بسیار رایج است.

مزایای درمان زخم با PRP

چون از خون خود فرد تهیه میشود، واکنش آلرژیک ایجاد نمیشود.
استفاده از خون خود بیمار، مانع از انتقال بیماریهایی مانند هپاتیت است.
با استفاده از کیتهای آماده، انجام مراحل استخراج، فعالسازی و افزایش غلظت پلاکت، ساده و سریع قابل انجام هستند.
اثرات بلند مدت دارد.
ماندگاری آن تقریبا دائمی است.
روشی غیر تهاجمی است.
تعداد جلسات مراجعه کم و معمولا بین یک الی سه جلسه است.
نسبت به سایر درمانها هزینه کمتری دارد.
بدون درد انجام میشود.
در هر قسمت از بدن قابل انجام است.
تاثیرگذاری بالایی دارد چون به طور مستقیم روی زخم اعمال میشود.

کاربردهای PRP

درمان انواع چروکهای پوستی در نقاط مختلف بدن
درمان ترکهای پوستی
رفع پف، تیرگی و گودی زیر چشم
درمان طاسی یا ریزش مو
رفع اسکار و لکهای قدیمی ناشی از جوش، سوختگی، جراحی و غیره.
در درمانهای ارتوپدی
در دندانپزشکی، جراحی فک و صورت
در درمان ستون فقرات
ترمیم ضایعات غضروفی
درمان زخمهای مزمن مانند زخم پای دیابتی، زخم بستر

استفاده از PRP در درمان زخم پا

زخم پا یکی از مشکلات اساسی در افراد دیابتی است.
به دلیل ایمنی پایین، این زخمها اغلب عفونی شده و در صورت پیشرفت عفونت به قطع عضو منجر میشوند.
استفاده از روشهای مقرون به صرفه، غیر تهاجمی و موثر در درمان زخم خصوصا زخم پای دیابتی و زخم بستر یکی از نیازهای بهداشتی اساسی است.
روش PRP پیشرفت مهمی در درمان این زخمها محسوب میشود.
در تحقیقات بالینی متعددی تاثیر این روش در تسریع بهبود زخم پای دیابتی اثبات شده است.
این درمان به دو شکل قابل انجام است، تزریق و یا استفاده از ژلهای حاوی پلاکت بر روی زخم باز.

عوارض درمان با PRP

این روش عوارض چندانی ندارد.
کمی تورم، قرمزی، سوزش یا درد خفیف در ناحیه زخم تا چند روز پس از درمان محتمل است.
این عوارض با مراقبتهای ساده و اولیه از بین خواهند رفت. در موارد بسیار نادری امکان عفونت وجود دارد.

مراقبتهای بعد از درمان با PRP

پرهیز از شستشوی موضع تا ۲۴ ساعت پس از تزریق.
پرهیز از اعمال فشار بر ناحیه.
اگر موضع در معرض آفتاب است، از ضدآفتاب یا لباس مناسب روی موضع استفاده شود.
برای جلوگیری از تورم، موضع بالاتر از قلب نگاه داشته شود.

موارد منع استفاده از PRP

در شرایط زیر بهتر است از این درمان استفاده نشود:
ابتلای فرد به سرطان
ابتلا به ایدز
ابتلا به هر نوع بیماری مزمن
بیماریهای خونی
اختلالات انعقاد خون
مصرف داروهای ضد انعقاد خون
مصرف داروهای استروئیدی
وجود خال یا دیگر اختلالات پوستی در موضع

درمانهای مکمل PRP

در زخمهای کهنه، اسکار و لک های ناشی از آسیبهای پوستی، علاوه بر نیاز به تولید و تکثیر سلولهای جدید، باید بافت سلولی قبلی که دچار بدشکلی یا تغییر رنگ شده، از موضع برداشته شود. برای این منظور و تاثیر بیشتر PRP، از روشهایی مانند لیزر، میکرودرم یا جراحی میتوان در کنار آن استفاده کرد.

ژل PRP

علاوه بر روش تزریق PRP، میتوان پلاکت استخراج شده را همراه با موادی با منشا طبیعی به فرم ژل دراورد.
از این ورقه ژل به عنوان پوششی بر روی زخم استفاده میشود.
روی ژل نیز چندین لایه گاز استریل قرار میدهند. این پانسمان هفته ای یک الی دو بار تعویض میشود.
تا حدود ۵ هفته بعد کاهش چشمگیری در سایز و عمق زخم ها ایجاد خواهد شد.
برای تولید این پانسمان میتوان از پلاکتی که با روش های بیوتکنولوژی تولید شده نیز استفاده کرد.
استفاده از PRP پیشرفتی قابل توجه در مراقبت از زخم های مزمنی مانند زخم پای دیابتی و زخم بستر است.