راه های جلوگیری از لخته شدن خون بعد از عمل جراحی | بازارطب
اکثر افراد بلافاصله پس از جراحی به آمبولی مبتلا میشوند. آمبولی بهویژه آمبولی ريه بهشدت مرگبار است. از اینرو اقدام فوری برای پيشگيری يا درمان آن از اهميت ویژهای برخوردار میباشد. چنانچه شما در معرض خطر ابتلا به لخته شدن خون باشيد، ممکن است توصیههایی بهمنظور پيشگيری از آمبولی ریه به شما ارائه شود . آمبولی یکی از خطرناکترین عارضههای پس از عمل است که حتی بیشتر از خود عمل جراحی برای بیماران مرگبار است. اما خوشبختانه راههای زیادی برای جلوگیری از آمبولی وجود دارد که مهمترین آنها استفاده از جورابهای آنتی آمبولی میباشد. این جورابها با ایجاد فشار بر پاها و تسریع گردش خون از ایجاد لختههای خونی و درنهایت آمبولی جلوگیری میکنند.
داروهای ضد انعقاد خون
چنانچه شما برای انجام جراحی در بيمارستان بستری هستيد، تیم پزشکی شما ممكن است مصرف يك داروی ضد انعقاد خون، مانند وارفارين، را در طول زمان بستری و هنگام ترخيص برای شما تجويز كنند. این دارو موجب تغيير مواد شيميایی در خون شده و از ايجاد لخته خون پيشگيری میکند.
جورابهای آنتی آمبولی
همچنین ممکن است به شما توصیه شود که در زمان بستری در بيمارستان و نيز پس از ترخيص از جوراب آنتی آمبولی و نيز دستگاههای آنتی آمبولی استفاده كنيد. جورابهای آنتی آمبولی بخش پایینی پاهای شمارا محكم پوشانده و گردش خون در سرتاسر بدن را تسريع میکند. دستگاههای آنتی آمبولی قابليت باد كردن داشته و عملكردی مشابه دارند، و در فواصل منظم برای فشردن پاها و تسريع جريان خون منبسط میشوند.
افزایش تحرک
گاهی آمبولی ريه هنگامی رخ میدهد كه گردش خون در طول يك دوره طولانی از بیتحرکی، مانند دوره بهبودی پس از جراحی يا سفرهای طولانی كاهش مییابد. از این رو افزايش تحرك بلافاصله پس از جراحی از طريق حركت دادن پاها يا انجام حركات ورزشی پا از اهميت بسياری برخوردار است. علاوه بر اين، تا چهار هفته پس از ترخيص از بيمارستان بايد از سفرهای طولانی اجتناب كنيد. اگر در معرض خطر ابتلا به لخته شدن خون هستید، قبل از مسافرتهای طولانی، با پزشكان خود مشورت نماييد. آنها میتوانند راهكارهایی در مورد كاهش خطر ابتلا به لخته شدن خون در طول سفر به شما ارائه دهند. اين راهكارها عبارتاند از:
- انجام تمرینات ورزشی ساده پا، مانند خم و راست كردن مداوم مچ پاها
- انجام پیادهرویهای گاهبهگاه، در صورت امكان
- پياده شدن از ماشين و پیادهروی در هنگام توقف برای سوختگیری ماشين
- پوشیدن جورابهای آنتی آمبولی قابل ارتجاع
جلوگیری از لخته شدن خون:
حفظ وزن متناسب
اضافه وزن موجب اعمال فشار بيشتر بر روی قلب، اندامهای حیاتی، اندامهای تحتانی و رگهای خونی شما میشود. استروژن ذخیره شده در بافت چربی میتواند موجب تشکیل لخته، التهاب و ساير اختلالاتی گردد كه بهنوبه خود به ایجاد یک لخته بالقوه خطرناک منتهی میشوند. با کاهش مصرف غذاهای التهابی، پردازش شده و حفظ يك رژیم غذایی كامل وزن متناسب خود را حفظ كنيد.
غذاهای مفید برای جلوگیری از لخته شدن خون
يك رژیم غذایی سرشار از چربیهای اشباعشده و کلسترول میتواند به چاقی مفرط و تصلب شريان منجر شود، که هر دو خطر ابتلا به آمبولی ريه را افزایش میدهند. تصلب شريان، یا سخت شدن سرخرگها، اغلب ناشی از لخته شدن است. يك رابطه نزديك ميان تصلب شريان و مصرف کلسترول وجود دارد. يك رژیم غذایی سرشار از برنج و میوه، بدون چربی و کلسترول، به كاهش کلسترول منجر میشود. رژیمهای سالم باید حاوی تنوعی از مواد غذایی چون پروتئینهای خالص مانند مرغ، ماهیهای چرب، غلات کامل مانند جو، میوههایی مانند سیب و انواع سبزیجات بوده تا از ارزش غذایی بالایی برخوردار باشند.
جلوگیری از لخته شدن خون:
ویتامین K
ویتامین K میتواند کار آیی وارفارین، دارویی كه بهطور معمول برای بیماران مبتلابه آمبولی ریه تجویز میشود، را كاهش دهد. بااینحال، چنانچه شما وارفارين مصرف میکنید، نباید ویتامین K را بهطور كامل از رژیم غذایی خود حذف کنید زیرا ممکن است به خونریزی یا لخته شدن خون منجر شود. شما باید مصرف منظم ویتامین K را در رژيم غذاییخود حفظ كنيد. مواد غذایی سرشار از ویتامین K عبارتاند از: کلم پيچ، کلم بروکلی، سبزیجات سبز برگ و فرآوردههای سويا.
سیر
گمان میرود كه سه ترکیب شیمیایی موجود در سیر (آلیسین، آدنوزین و سولفید پارافین) دارای خواص ضد لختگی هستند. اطلاعات اندکی در مورد تأثیر آن بر پیشگیری از ايجاد لختههای وریدی وجود دارد. با این حال، مصرف مکملهای سیر همراه با داروی ضد انعقاد تجویز شده میتواند در افزایش خونریزی نقش داشته باشد.
ماهی
روغن ماهی یک اسید چرب غیراشباع امگا 3 است که در ماهیهای آب سرد، مانند ماهی قزلآلا وحشی، ماهی تن، شاهماهی و ماهی كولی موجود میباشد. اسیدهای چرب امگا 3 با کاهش تجمع پلاکتها، بر لخته شدن خون تأثیر گذاشته، و مدتزمان خونریزی را به نسبت فزايش میدهند. مکمل روغن ماهی نيز ممکن است تجزيه فيبرين (تجزيه لختههای خونی) را افزایش دهد.
جلوگیری از لخته شدن خون:
غذاهایی كه بايد حذف يا محدود شوند.
محصولات قره قاط مانند شربت میتواند كارایی وارفارین را افزایش دهد و منجر به مشکلات خونریزی شود. اگر به آمبولی ریه مبتلا هستيد و از داروهای وارفارین استفاده میکنید، بايد از مصرف قره قاط و نوشیدن شربت آن اجتناب كنيد. الکل نيز میتواند موجب افزايش تأثیر وارفارین شود و در هنگام مصرف داروهای ضد انعقادی بايد از مصرف آن خودداری گردد. بیماران مبتلابه آمبولی ريه باید از مصرف شیرینبیان اجتناب کنند زیرا ممکن است كارایی وارفارین را کاهش داده و منجر به لخته شدن خون شود.
تمرینات ورزشی
با تمرینات ورزشی نیز میتوان از لخته شدن خون جلوگیری کرد. پیادهروی میتواند یک تمرین ورزشی مفید برای آمبولی ریه باشد. شروع یک برنامه پیادهروی بلافاصله پس از جراحی برای آمبولی ریه میتواند روند بهبودی را تسریع بخشيده و مانع از ايجاد آمبولیهای ديگر شود. در طول مراحل اوليه تمرین، با گامهای آهسته در اتاق قدم بزنيد. با افزايش قدرت بدنی، در بازار یا مرکز خرید محلی خود پیادهروی كنيد. بهمنظور افزايش سلامت قلب و عروق خود، يك برنامه پیادهروی با سرعت متوسط به مدت 30 دقیقه و حداقل پنج روز در هفته را در دستور كار خود قرار دهيد. بهمنظور ممانعت از ايجاد آسيب و احساس راحتی بيشتر از کفشهای دارای سايز مناسب و راحت استفاده كنيد. پزشك شما توصیههایی در مورد زمان و مسافت پیادهروی به شما ارائه خواهد داد.
خم و راست كردن مچ پا
انجام تمریناتی که موجب انعطافپذیری مچ پا میگردد گردش خون را در پاها افزايش داده و از آمبولی ريه پيشگيری میکند. بهجای نشستن ثابت بر روی صندلی، از صندلی بهعنوان یک تکیهگاه برای خم و راست كردن مچ پا در حالت نشسته استفاده كنيد. پای راست خود را از زمين بلند كرده و زانوی خود را صاف كنيد. انگشتان پا را به سمت جلو بكشيد و پنج ثانيه در اين حالت باقی بمانيد. درحالیکه پای خود را صاف نگهداشتهاید، پنج ثانيه استراحت كنيد. انگشتان پا را به سمت بدن خود بکشید و پنج ثانيه در اين حالت باقی بمانيد. به حالت اوليه بازگرديد. پنج ثانيه استراحت كنيد. این تمرین را 10 مرتبه تکرار کنید.
ايستادن روی انگشتان پا
بهمنظور پيشگيری از آمبولی ريه با انجام تمرينات ورزشی عضلات ساق و مچ پا را تقويت كنيد. پاهای خود را بهاندازه عرض شانه باز كنيد و صاف بايستيد. از پشت يك صندلی محكم بهعنوان تکیهگاه استفاده كنيد. بهآرامی عمل دم را انجام دهيد. درحالیکه بهآرامی عمل بازدم را انجام میدهید، بدن خود را تا جایی كه میتوانید بر روی نوك انگشتان پا بالا بكشيد. به مدت 5 ثانيه در اين حالت باقی بمانيد. بهآرامی به حالت اوليه بازگردید. 10 ثانیه استراحت كنيد. این تمرین را 10 مرتبه تکرار کنید. یک تمرين جایگزین شامل بالا و پايين كشيدن مداوم بدن برای 10 مرتبه است. بدن را برای مدتزمان طولانی بالا نگه نداريد. به حالت اوليه بازگرديد. 20 ثانيه استراحت كنيد. این تمرین را دومرتبه تکرار کنید.
جلوگیری از لخته شدن خون:
شنا
با تقويت سيستم قلبی عروقی خود از طريق تمرينات ورزشی آبی مانند شنا خطر ابتلا به آمبولی ريه و يا علائم فعلی خود را كاهش دهيد. شنا یک ورزش استقامتی است که ضربان قلب شمارا برای مدتزمان طولانی بالابرده و میزان تنفس شمارا افزایش میدهد. با شنا كردن در مسافتهای كوتاه، مانند عرض استخر، شروع كنيد. پس از رسیدن بهطرف دیگر استخر، 20 ثانیه استراحت كنيد. مجدداً به محل اوليه شنا كنيد. 20 ثانيه استراحت كنيد. اين تمرين را دومرتبه تكرار نماييد.
کلید واژه: جلوگیری از لخته شدن خون بعد از عمل جراحی