فردی که کف پای صاف دارد، در هنگام ایستادن، هیچگونه قوسی در کف پای او قابل مشاهده نیست. همه نوزادان کف پای صاف دارند. قوس کف پا در اوایل کودکی شکل میگیرد. درصورتی که قوس پا تشکیل نشود – یا بعدا حالت صاف و افتاده پیدا کند (قوس افتاده) – صافی کف پا سبب درد در فرد شده و راه رفتن او را تحت تاثیر قرار میدهد. ارتز و ورزشهای کششی میتوانند کمککننده باشند.
کف پای صاف چیست؟
داشتن کف پای صاف که به آن صافی کف پا نیز میگویند، حالتی است که در آن، یک یا هر دو کف پای فرد دارای قوس اندک یا بدون قوس هستند. هنگامی که سر پا میایستید، بالشتکهای کف پای شما به روی زمین فشار میآورند. قوس کف پا در حالت عادی دیده نمیشود، اما هنگامی که پا را بلند میکنید، قوس قابل مشاهده است.
همهی نوزادان در بدو تولد دارای کف پای صاف هستند. قوس معمولا در سن 6 سالگی تشکیل میشود. از هر 10 کودک 2 نفر در بزرگسالی دچار کف پای صاف خواهند شد. برخی بزرگسالان نیز قوس کف پایشان حالت افتاده پیدا میکند. بدین ترتیب میتوان گفت که قوس افتاده اصطلاح دیگری برای اشاره به صافی کف پا است.
صافی کف پا در اکثر افراد مشکلساز نیست. اما اگر صافی کف پا سبب درد یا مشکلات دیگر شود، میتوان از روشهای درمانی برای حل این مشکل استفاده کرد.
انواع کف پای صاف:
صافی کف پا چه مربوط به دوران کودکی باشد، و چه در دوران بزرگسالی ایجاد شود (قوس افتاده)، در هرصورت میتواند مشکلاتی را برای فرد ایجاد کند. انواع صافی کف پا به شرح ذیل است:
صافی کف پای انعطافپذیر: این نوع صافی کف پا بسیار رایج است. در این حالت، بدون ایستادن نیز میتوان قوس کف پا را مشاهده کرد. هنگامی که وزن فرد روی پاهای او باشد، قوس کف پا ناپدید می شود. صافی کف پای انعطاف پذیر در دوران کودکی یا نوجوانی بروز پیدا می کند. این مشکل کف هر دو پا را درگیر کرده و با افزایش سن نیز شدت بیشتری پیدا می کند. تاندونها و رباطهای موجود در کف پا می توانند کشیده، پاره و یا متورم شوند.
صافی کف پای سفت: فردی که درگیر صافی کف پای سفت است، هنگام ایستادن (واردشدن وزن بدن به پاها) یا نشستن (بدون واردشدن وزن بدن به کف پا) قوس کف پا ندارد. این وضعیت اغلب در اوایل نوجوانی ایجاد می شود و با افزایش سن نیز بدتر می شود. صافی کف پای سفت می تواند سبب احساس درد نیز شود. خم کردن پاها به سمت بالا یا پایین یا حرکت دادن آنها به کنار و پهلو ممکن است برای فرد دشوار و دردناک باشد. صافی کف پای سفت می تواند در یک یا هردو پا رخ دهد.
صافی کف پای اکتسابی بزرگسالان (قوس افتاده): قوس کف پای فردی که مبتلا به صافی کف پای اکتسابی بزرگسالان (قوس افتاده) است، به طور ناگهانی حالت افتاده پیدا می کند یا کلا صاف شده و از بین می رود. افتادگی قوس کف پا سبب انحراف پا به سمت بیرون می شود و بدین ترتیب ایجاد درد و ناراحتی می کند. این عارضه ممکن است تنها در کف یک پا به وجود آید. رایجترین علت بروز این مشکل، التهاب یا پارگی در تاندون ساق پا (تاندون تیبیال خلفی) است که قوس پا را پشتیبانی و ساپورت میکند.
تالوس عمودی: برخی نوزادان با نوعی نقص مادرزادی به نام تالوس عمودی متولد میشوند که از تشکیل قوس کف پا جلوگیری می کند. در این افراد، استخوان تالوس وضعیت نامناسبی در مچ پا دارد. همچنین، قسمت تحتانی پا مشابه صندلی گهوارهای میشود. تالوس عمودی به پی راکری نیز معروف است.
علایم و علل
علت صافی کف پا
داشتن کف پای صاف ممکن است در ژن شما وجود داشته باشد. با بالارفتن سن کودک، قوسهایی در کف پای او ایجاد میشود. برخی افراد دارای قوس کف پای بلند بوده، برخی دیگر نیز قوس کف پای بسیار کمی داشته یا اصلا ندارند و دچار صافی کف پا هستند.
برخی دیگر از افراد نیز در سنین بزرگسالی دچار صافی کف پا میشوند (اکتسابی). این مشکل گاهی به صورت ارثی و خانوادگی نیز مشاهده میشود. به علاوه، برخی مشکلات جسمی می توانند خطر بروز صافی کف پا را افزایش دهند:
آسیب تاندون آشیل
استخوانهای شکسته
فلج مغزی
دیابت
سندروم داون
فشارخون بالا
چاقی
حاملگی
روماتیسم مفصلی
علایم صافی کف پا چیست؟
بسیاری از افرادی که درگیر صافی کف پا هستند، درد و مشکلات از این دست را تجربه نمیکنند. اما برخی از انواع صافی کف پا می توانند سبب احساس درد در فرد شوند. سایر علایم آنها نیز به شرح ذیل است:
گرفتگی عضلات پا
درد عضلانی (درد یا خستگی) در پا یا ساق
احساس درد در قوس پا، مچ، پاشنه یا بخشهای بیرونی پا (روی پا و …)
احساس درد در هنگام راه رفتن یا تغییر در نحوهی راه رفتن
دریفت انگشتان پا (قسمت جلویی پا و انگشتان به سمت بیرون منحرف هستند)
آزمایشات تشخیصی صافی کف پا
تشخیص صافی کف پا
پزشک یا فرد ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی می تواند با بررسی علایم و معاینه فیزیکی قوس پای شما در هنکام ایستادن، نشستن و راه رفتن، مشکل را تشخیص دهد. گاهی لازم است از عکسبرداری با اشعه ایکس استفاده شود تا ساختار استخوان بررسی گردد.
چگونه بفهمم کف پایم صاف است؟
صافی کف پا غیر معمول نیست. در واقع، نزدیک به یک چهارم جمعیت دارای کف پای صاف هستند. در بیشتر مواقع، صافی کف پا مشکل خاصی ایجاد نمی کند. با این حال، در برخی موارد، صافی کف پا می تواند باعث ایجاد درد در پا و زانو، ساق پا، فاسیای کف پا و التهاب تاندون آشیل در فرد شود.
چگونه می توانم بفهمم که کف پایم صاف است؟
از دو طریق می توانید یک تقریبا مطمئین شوید صافی کف پا دارید یا نه. ابتدا به رد پای خیس خود نگاه کنید. شما باید بتوانید انگشتان و گوی های پا، پاشنه و نواری را که پاشنه را به توپ های پا متصل می کند، ببینید. اگر کف پای صافی دارید، پهنای آن نوار اتصال تقریباً به اندازه جلوی پا خواهد بود.
در یک پای معمولی، این نوار اتصال تقریباً نصف عرض جلوی پاها خواهد بود. در پا با قوس بلند، فقط یک نوار بسیار باریک وجود دارد که پاشنه ها و گوی های پا را به هم متصل می کند.
راه دیگر برای تشخیص اینکه آیا ممکن است کف پایتان صاف باشد این است که به کفش های خود نگاه کنید. آنها را روی یک سطح صاف قرار دهید و از پشت پاشنه به آنها نگاه کنید. اگر کف پای صافی دارید، کفش ها در قسمت داخلی کفش، به خصوص در نزدیکی پاشنه، بیشتر پوشیده می شوند. رویه کفش ممکن است به سمت داخل جمع شود.
البته، هیچ یک از این روشهای خانگی ابزار تشخیص قطعی کف پای صاف نیستند. اگر درد پا دارید و مشکوک به صافی کف پا هستید، باید به یک متخصص پا مراجعه کنید یا به یک فروشگاه کفش تخصصی که آنالیز راه رفتن را انجام می دهد مراجعه کنید.
چگونه می توان صافی کف پا را کنترل و درمان کرد؟
بسیاری از افراد مبتلا به صافی کف پا، مشکلات جدیای را تجربه نمیکنند یا نیازمند درمان نیستند. اما درصورت بروز مشکلاتی از قبیل پا درد، سفتی پا یا سایر مشکلات، ممکن است پزشک درمانهای غیرجراحی را به فرد پیشنهاد نماید. موارد معدودی نیز وجود دارد که فرد برایرفع سفتی کف پای صاف یا مشکلات مربوط به استخوان یا تاندونها نیاز به جراحی پیدا میکند.
روشهای درمانی عبارتند از:
داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs)، استراحت و استفاده از یخ برای کاهش التهاب و درد
درمانهای فیزیکی برای کشش و تقویت تاندونها و عضلات سفت پا، بهبود انعطافپذیری و تحرک
استفاده از وسایل و دستگاههای حمایتی مانند ارتز پا، بریسهای پا یا ساق پا و کفشهای سفارشی مخصوص.
چگونه از صافی کف پا جلوگیری کنیم؟
اغلب راهی برای جلوگیری از بروز صافی کف پا وجود ندارد. اما حفظ وزن مناسب می تواند درد ناشی از صافی کف پا را کاهش دهد.
پیشبینی ابتلا به صافی کف پا
افرادی که به کف پای صاف دچار می شوند لازم است چه نکاتی را از قبل بدانند؟
اکثر افراد مبتلا به کف پای صاف می توانند با بهره بردن از درمانهای غیرجراحی، علایم این عارضه را کاهش دهند. برخی افراد نیازمند هیچ نوع درمانی نیستند. توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که صافی کف پا می تواند خطر ابتلا به برخی مشکلات جسمی را افزایش دهد، از جمله:
آرتروز
خارهای استخوانی
بونیون یا میخچه و پینه
کمردرد، زانو درد و درد لگن
آتل ساق پا
زندگی با کف پای صاف
چه زمانی باید به پزشک مراجعه نمود؟
درصورت بروز هریک از علایم و مشکلات زیر به پزشک یا درمانگاه مراجعه کنید:
مشکلات مربوط به تعادل
مشکل در راه رفتن، از جمله درد هنگام راه رفتن
پاهای سفت و دردناک
ایجاد ناگهانی کف پای صاف (افتادگی قوس)
چه سوالاتی را باید از پزشک بپرسیم؟
میتوانید پرسشهای زیر را از پزشک بپرسید:
علت ابتلای من به کف پای صاف چیست؟
بهترین روش درمانی برای من کدام است؟
آیا ممکن است این عارضه سبب بروز مشکلات جسمی دیگری شود؟
آیا باید مراقب علایم حاکی از عوارض این مشکل باشم؟
نکتهی نهایی:
همه افراد در بدو تولد دارای کف پای صاف هستند. معمولا در سن 6 سالگی قوس کف پا شکل می گیرد. گاهی اوقات، کف پای صاف در سالهای نوجوانی و بزرگسالی (افتادگی قوس) ظاهر می شود. این مشکل ممکن است سبب درد و مشکل در راه رفتن شود. درصورتی که صافی کف پا مشکلساز شود، باید به پزشک مراجعه کنید. برخی درمانهای غیرجراحی مانند ورزشهای کششی و ارتز می توانند سبب کاهش درد و التهاب شوند. در موارد نادر نیز ممکن است بیمار نیازمند جراحی باشد.
کلید واژه : صافی کف پا تا چه سنی قابل درمان است ، حرکات اصلاحی صافی کف پا ، ماساژ برای درمان صافی کف پا ، تشخیص صافی کف پا ، عوارض صافی کف پا ، عکس صافی کف پا ، علت صافی کف پا ، صافی کف پا با دفورمیتی مچ پا