کنترل قند خون
در هر دو نوع دیابت ۱ و ۲، آنچه میخورید در کنترل قند خون تأثیر گذار است.
مثلا کربوهیدراتهای قندی و نشاستهای به مقدار زیادی روی قند خون (گلوکز) تأثیر گذار هستند.
سراغ ترکیبات سالم سبزیجات و میوهجات، غلات کامل، لوبیا، ماهی، گوشت بدون چربی و لبنیات کمچرب بروید.
از پزشکتان، یا یک متخصص تغذیه، در مورد ایدههای غذا خوردن ، میان وعده و بهترین زمان غذا خوردن پرسش کنید.
برنامه خود را اجرا کنید!
از نصیحتهای پزشک یا متخصص تغذیه برای جلوگیری از افزایش قند خون تان بعد از غذا خوردن کمک بگیرید.
با دقت مقدار غذا خوردن تان و محتویات بشقاب تان را در نظر داشته باشید.
برچسبهای روی مواد غذایی را چک کنید تا به مقدار توصیهشده مصرف آنها پی ببرید.
وقتی بیرون از خانه غذا میخورید به یاد داشته باشید بسیاری از رستورانها بیشتر از نیاز غذا سرو می کنند.
مقداری از غذا را به منزل بیاورید.
از اثرات مثبت ورزش برای کنترل قند خون سود ببرید
وقتیکه فعال بودن را جزو عادات خود میکنید به کنترل قندتان مخصوصاً در دیابت نوع دو کمک میکنید.
بدنتان بعد از ورزش به انسولین بهتر پاسخ میدهد.
ورزش کردن همچنین باعث میشود که عضلات تان گلوکز را سریعتر مصرف کند.
بهعنوانمثال، مطالعات نشان میدهد که سطوح قند خون در طی انجام ورزشهای تقویت عضلات بهتدریج بهبود پیدا میکند.
مراقب اشتباهات ورزشی باشید
درحالیکه ورزش منظم میتواند به کنترل قند خون کمک کند در برخی افراد میتواند باعث افت قند شود.
برای کنترل قند خون آن را بعد از ورزش اندازهگیری کنید.
مقداری میوه در زمان ورزش همراه داشته باشید و یا میزان داروهایتان را بر اساس نیاز تنظیم کنید.
اگر افت قند داشتید یک میان وعده بخورید و ۱۵ دقیقه صبر کنید.
قبل از اینکه به فعالیت تان بازگردید، مطمئن شوید که قند خونتان بالای ۱۰۰ است.
آن چیزی که شما برای پیشگیری از افت قند خون به آن نیاز دارید.
ممکن است زمان فعالیت یا وقتی غذا خوردن تان به تعویق افتاده باشد دچار افت قند خون شوید.
همیشه یک میان وعده مانند آبنبات و میوههای شیرین در دسترس داشته باشید تا در موارد لزوم از آنها بهره ببرید.
نقش استرس در کنترل قند خون
استرس میتواند باعث افزایش قند خون شما شود.
زمانی را برای خوشگذرانی، ارتباط با دوستان و خانواده در نظر بگیرید.
به چیزهایی که برنامه زندگیتان را بیش از حد شلوغ میکند “نه” بگویید.
اگر در زمان استرس سراغ سیگار میروید ترک آن را در اولویت قرار دهید.
سیگار کشیدن ممکن است احتمال بروز عوارض دیابت را بیشتر کند.
این عوارض شامل مشکلات پا، آسیب عصبها و بیماریهای چشم، قلب، عروق و کلیه است.
سه چیز عجیبی که بر قند خون اثر میگذارد.
- الکل
- بیماری
وقتی بیمار هستید قند خودتان را به تعداد بیشتری چک کنید. به اندازه کافی آب بنوشید و به صورت منظم غذا بخورید. - سفر
تغییر در ساعات شبانهروز میتواند برنامهریزی شما را بهم بریزد. قبل و بعد از خوردن غذا، قند خون تان را چک کنید.
در مورد تغییر میزان مصرف دارو از پزشک پرسش کنید.
برنامه درمانیتان را جدی بگیرید
این امر برای حفظ سلامتیتان مهم است.
توصیههای پزشک در مورد ورزش و رژیم غذایی را جدی بگیرید و داروهایتان را طبق دستور مصرف کنید.
دیابت نوع ۱ با انسولین یا یک پمپ انسولین و گاهی همراه با داروهای تزریقی دیگر درمان میشود.
دیابت نوع دو اغلب با داروهایی مانند انسولین و یا داروهای کمک کننده به عملکرد بهتر انسولین درمان میشود.
پزشک برنامهی درمانی شما را بر اساس سن، بدن و روش زندگیتان بررسی میکند.
درمان دیابت با انسولین
در دیابت بدن انسولین کافی برای کنترل قند خون تولید نمیکند.
پزشک ممکن است انسولین را بر اساس طول مدت ابتلا، نوع دیابت، سطح قند خون و وضعیت سلامت توصیه کند.
انسولین نیز انواع مختلفی دارد.
ممکن است به داروهای دیگری برای کنترل قند خون نیز نیاز داشته باشید.
قرصها و داروهای مخصوص دیابت نوع دو میتوانند باعث افزایش انسولین بدن بشوند و یا عملکرد آن را بهتر بکند.
داروهای تزریقی ممکن است سرعت جذب گلوکز را توسط بدنتان کاهش دهند و یا اشتهای شما را کم کنند.
نکاتی برای تزریق انسولین
پزشک، پرستار یا یک کارکنان بهداشتی دیگر به شما در مورد تزریق انسولین آموزش خواهد داد.
در زمان تزریق نقطه تزریق را جابجا کنید تا باعث ایجاد اسکار نشوید.
به عنوان مثال زمان صبحانه تزریق را در یک سمت شکم انجام دهید و در زمان نهار در سمت دیگر آن و در زمان شام در ناحیه ران این کار را انجام دهید.
از مفاصل، ناحیه مغبنی و از نقاط جوش گاه دوری کنید.
چه نوع انسولینی مصرف میکنید؟
نوع انسولینی که پزشک تجویز میکند بر اساس سرعت عملکرد، حداکثر زمان اثر و طول اثر متفاوت هستند.
انسولینهای سریع الاثر، کوتاه اثر و از قبل آمادهشده برای زمان غذا خوردن مصرف میشوند.
انواع طولانی اثر و میان مدت اثر تا حدود ۲۴ ساعت مؤثر باقی میمانند.
زمانبندی و وعده غذایی
اگر انسولین سریع الاثر، کوتاه اثر و از قبل آمادهشده مصرف میکنید، باید عملکرد آن هنگام جذب غذا باشد.
به این صورت از افت قند خون (هیپوگلیسیمی) جلوگیری می شود.
انسولین کوتاه اثر خود را ۳۰-۶۰ دقیقه قبل از غذا مصرف کنید.
افراد معمولاً انسولین از قبل آمادهشده را ۱۵ دقیقه قبل از غذا مصرف میکنند.
انواع سریع الاثر انسولین بین ۵-۱۵ دقیقه قبل از غذا یا بلافاصله بعد از غذا مصرف میشود.
آیا انسولین زیادی مصرف کردهاید؟
اگر شما انسولین بیشازحد مصرف کردهاید یا بدون خوردن غذا انسولین تزریق کردهاید، ممکن است افت فشارخون پیدا کنید.
اگر علائمی مانند خستگی، ضعف و لرز را حس کردید یک غذا و نوشیدنی قندی بخورید.
در صورت بروز این موارد با پزشک در مورد تنظیم مقدار انسولین تان مشورت کنید.
اگر شما کنترل قند خون دقیقتری نیاز دارید
اگر شما با کنترل قند خون تان و مصرف انسولین مشکلدارید ممکن است بتوانید از پمپ انسولین استفاده کنید. این دستگاهها، برنامههای محاسبه دوز دارو جهت کنترل راحت میزان مصرف دارند و به شما کمک میکنند سطح قند خون تان را پایدار نگه دارید. جدا از اینکه شما چگونه دارویتان را مصرف میکنید همیشه از پزشکتان، در مورد این مسئله کمک بگیرید. با کمک پزشک شما میتوانید به تعادل مناسب بین رژِیم غذایی، ورزش و دارو برسید.
زمان انجام تست A1C
این تست میتواند وضعیت متوسط کنترل قند خون تان را در طی دو تا سه ماه گذشته نشان بدهد.
این یک تست خون ساده است و میتواند بهراحتی در مطب انجام شود.
متخصصین توصیه میکنند این تست را دو بار در سال انجام دهید.
اغلب افراد دچار دیابت هدف خود را ۷% یا کمتر در نظر میگیرند.
اگر نتیجه آزمایش شما خیلی بالا است پزشک احتمالا مقدار مصرف داروی شما را دوباره تنظیم می کند.
مترجم : دکتر شهرام اعظمی (متخصص و جراح استخوان و مفاصل)