مسمومیت خورشیدی ، علائم و درمان
مسمومیت خورشیدی ، علائم و درمان
مسمومیت خورشیدی چیست؟
مسمومیت خورشیدی اصطلاحی رایج برای انواع شدید سوختگی پوست با اشعه فرابنفش خورشید است.
جهت مطالعه بیشتر در مورد سوختگی، انواع سوختگی و درمان آن ها بر لینک مقابل کلیک کنید: سوختگی
علائم مسمومیت خورشیدی
حتی ۱۵ دقیقه ماندن در زیر نور خورشید نیز می تواند منجر به سوختگی شدید شود. گرچه در ممکن است این سوختگی بلافاصله قابل تشخیص و مشاهده نباشد. قرمزی و احساس ناراحتی در پوست تنها چند ساعت بعد خود را نشان می دهد. احتمال آفتاب سوختگی شدید در صورت عدم استفاده از ضد آفتاب موثر، پوست و موی روشن افزایش می یابد. سوختگی شدید یا مسمومیت خورشیدی می تواند علائمی شبیه به گرمازدگی ایجاد کند. مانند موارد زیر:
- تهوع
- تورم
- التهاب
- سر درد
- سرگیجه
- تب و لرز
- کم آبی بدن
- درد و مور مور کردن
- قرمزی پوست و تاول
سوختگی های شدید با نور خورشید ممکن است منجر به زخم شدن پوست شود: زخم تابش اشعه
درمان مسمومیت خورشیدی
برای آفتاب سوختگی های شدید درمان های سنتی، راه حل های فوری و ساده زیر کاربرد دارند:
- از معرض آفتاب خارج شوید
- دوش آب خنک گرفته یا از کمپرس سرد استفاده کنید (خنک بودن کمپرس و آب کافی است)
- حداقل تا چند روز مایعات بیشتر و کافئین کمتری مصرف کنید (کافئین باعث دفع آب از بدن می گردد)
- برای کاهش درد از مسکن هایی مانند ایبوپروفن (در افراد مبتلا به فشار خون ممنوعیت مصرف دارد) و استامینوفن مصرف کنید
- ژل خالص و بهداشتی آلوئه ورا یا مرطوب کننده های مخصوص سوختگی را استفاده کنید
- تا بهبود سوختگی در معرض نور و گرما قرار نگیرید و یا با پوشش کامل از منزل خارج شوید.
در صورت علائم زیر باید برای دریافت درمان تخصصی به مراکز درمانی مراجعه کنید:
- تب و لرز
- ورم صورت
- مشکل معده
- علائم کم آبی بدن
- سوختگی های وسیع
- سوختگی با درد شدید
- سردرد، گیجی یا بیهوش شدن
- سوختگی که همراه با تاول است
جلوگیری از مسمومیت خورشیدی
از دستورالعمل های زیر پیروی کنید:
- بیرون از منزل حتما از ضد آفتاب هایی با حداقل spf 30 و محافظ در برابر UVA-UVB استفاده کنید.
- استفاده از ضد آفتاب را حداقل ۲ ساعت یک بار و در صورت شدت آفتاب، تعریق یا شنا تمدید کنید.
- ضد آفتاب باید برای ناحیه ای به اندازه صورت حداقل یک بند انگشت، ۱۵ الی ۳۰ دقیقه قبل از خروج از منزل استفاده شود.
- بهتر است در ساعات اوج تابش خورشید یعنی بین ۱۰ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر در معرض آفتاب قرار نگیرید. در غیر این صورت علاوه بر ضد افتاب از پوشش مناسب، کلاه و عینک آفتابی استفاده کنید.
- مصرف برخی داروهای خوراکی یا موضعی و حتی عطرها حساسیت پوست به نور و احتمال سوختگی را افزایش می دهند. مانند برخی آنتی بیوتیک ها، داروهای ضد افسردگی، داروهای ادرار آور، داروهای قلب و قرص های ضد بارداری. بنابراین در صورت دارودرمانی حتما بروشور راهنما را مطالعه نموده و یا از داروساز و پزشک خود در این مورد سوال کنید.
انواع مسمومیت خورشیدی
مسمومیت خورشیدی همچنین به دو نوع واکنش به نور آفتاب اطلاق می شود:
- (Polymorphous light eruption (PMLE یا کهیر در اثر نور آفتاب
نوعی واکنش به نور آفتاب که ظاهرا ارتباطی با مصرف دارو یا بیماری خاصی ندارد. علت آن قرار گرفتن افراد حساس به نور یا ساکن در مناطق کم نورتر در معرض نور شدید خورشید است. در اثر این واکنش پوست طی ۳ الی ۴ ساعت، دچار راش های پوستی و کهیر های ریز و درشت شدید (بیشتر روی شانه، پا و سینه) همراه با خارش می شود. در نژاد آمریکایی نیز یک نوع PMLS ارثی وجود دارد. نشانه های PMLS ارثی شامل قرمزی، سوزش و خارش از ۲ الی چند هفته است. علائم دیگر آن که ممکن است طی چند ساعت ایجاد و پس از چند ساعت نیز از بین بروند عبارتند از:- لرز
- تهوع
- سر درد
- خستگی شدید
- قوز قرنیه خورشیدی
نشانه های قوز قرنیه از دقایق اول قرارگیری در معرض نور بروز می کنند. در صورت درگیری منطقه وسیعی از پوست، علائم شامل موارد زیر است:
- خارش
- قرمزی
- سرگیجه
- خس خس سینه
- از دست دادن هوشیاری
- ورم و بالا آمدن پوست همراه با کهیر
علی رغم برطرف شدن راش ها طی چند ساعت، سایر علائم گاهی تا سال ها حالت راجعه داشته و عود می کنند. آنتی هیستامین در برخی موارد و با تجویز پزشک، بر کاهش نشانه ها تاثیر گذار است.
درمان قوز قرنیه خورشیدی و PMLE
درمان PMLE به شدت آن بستگی دارد. گاهی به غیر از رعایت نکات ایمنی باید از درمان های تخصصی استفاده گردد. راش ها معمولا بین ۷ تا ۱۰ روز خود به خود بهبود می یابند. سایر درمان ها عبارتند از: