علل، علائم و درمان در رفتگی شانه

مفصل شانه

این مفصل از نوع گوی و کاسه است. مفصل شانه پر تحرک ترین مفصل بدن است. خالی بودن فضای داخل کاسه، یکی از دلایل این مسئله است. در رفتگی به معنی خارج شدن استخوان بالای شانه از داخل مفصل شانه است. این ویژگی موجب میشود در رفتگی شانه شایع باشد. همچنین به دلیل باز بودن فضای کاسه، به جای استخوانها لیگامنت ها و ماهیچه ها وظیفه نگاه داشتن شانه را به عهده دارند. مفصل شانه محدوده حرکتی وسیعی دارد و به جهات مختلف قابل چرخش است. اما همین کارایی موجب ضعف مفصل شانه در مقابل آسیب و ایجاد دررفتگی است. مفصل شانه در حدود ۲۰% افراد ناپایدار است. حدود ۷/۱% افراد دچار در رفتگی شانه هستند. در رفتگی شانه در سنین ۱۵ الی ۲۹ سالگی بسیار شایع است.

عوارض در رفتگی شانه

درد شدید در شانه
تغییر ساختارهای اطراف مفصل مانند استخوان، لیگامان و ماهیچه ها
پارگی لیگامان، ماهیچه یا تاندون های مفصل شانه
بدشکلی شانه
ترک خوردن استخوان شانه
پاره شدن یا شکستن بخشی از غضروف یا استخوان شانه
آسیب به عروق
آسیب به اعصاب

عوامل در رفتن شانه

افتادن روی شانه
انجام برخی ورزش ها مانند بسکتبال، والیبال، تنیس
حوادث
زمین خوردن
در افرادی که به دلیلی بیماری زمینه ای دیگری، مفاصل ضعیف دارند.
در افرادی با مفصل مصنوعی ریسک در رفتگی شانه بیشتر است.

ریسک فاکتورهای دررفتگی شانه

جنسیت. حدود ۷۰% درصد از دررفتگی ها در مردان رخ میدهد.
سن. بیشتر از ۵۰% دررفتگی های شانه در سنین ۱۵ الی ۲۹ سالگی اتفاق می افتد.
مکانیسم. بیشترین علت دررفتگی، آسیب هنگام ورزش است. بنابراین ورزشکاران ریسک بالاتری برای در رفتگی مفصل شانه دارند.
مکان. بیشترین محل رخ دادن دررفتگی در منزل و سپس در ورزشگاه است.
آناتومی. افرادی با بیماری های زمینه ای همچون آرتریت، روماتیسم، پوکی استخوان و ضعف ماهیچه و لیگامان، مستعد دررفتگی مفصل شانه هستند.
سابقه دررفتگی. مهمترین و تاثیرگذارترین فاکتور، سابقه دررفتگی شانه است.

انواع در رفتگی شانه

اگر گوی از جلوی کاسه خارج شود، در رفتگی جلویی مفصل نام دارد. شایع ترین نوع در رفتگی مفصل شانه است. معمولا زمانی که فرد دست خود را بالا برده باشد و یا در کشیدگی های بیش از حد اتفاق می افتد.
اگر گوی از عقب شانه خارج شود، در رفتگی عقبی مفصل شانه رخ میدهد.
ممکن است گوی خارج شده در زیر کاسه قرار بگیرد. این نوع آسیب شدیدتری است اما به ندرت اتفاق می افتد.
دررفتگی ممکن است کامل نباشد و فقط بخشی از گوی از کاسه خارج شده باشد.
در برخی موارد در رفتگی تکرار میشود. گوی از جای خود خارج شده و مجددا با چرخش دست به جای خود باز میگردد. تکرار این اتفاق منجر به آرتریت مفصل شانه میشود.

درمان در رفتگی مفصل شانه

از جا انداختن شانه خود خودداری کنید و به یک متخصص درمان ارتوپدی مراجعه نمایید.
در ابتدا پزشک به شرح حال کاملی از وضعیت بدنی و سلامتی، نحوه دررفتگی و علائم شما نیاز دارد.
معاینه فیزیکی شانه توسط پزشک
انجام عکس برداری اشعه X
در صورت امکان، مفصل شانه به صورت دستی در اتاق عمل یا اورژانس جا انداخته میشود.
براساس وضعیت شما، ممکن است جراحی ضروری باشد.
پس از جا انداختن مفصل، دست و شانه باید در وضعیت ثابتی قرار بگیرند تا از دررفتگی مجدد جلوگیری شود. در این مدت لیگامنتها، اعصاب، عروق و ماهیچه های آسیب دیده فرصت ترمیم دارند.
پس از بهبود، ممکن است پزشک برای شما جلسات فیزیوتراپی تجویز کند. طی این جلسات توسط متخصص حرکاتی برای توانبخشی دوباره مفصل شانه شما انجام میشود.
ممکن است پزشک مسکن، مکمل غذایی یا داروی خاصی را تجویز کند.

جراحی مفصل شانه

در صورت علائم زیر، معمولا نیاز به جراحی فوری مفصل شانه دارید، چون نشان دهنده فشار یا آسیب به اعصاب هستند.

بی حسی در انگشتان دست
سرد بودن انگشتان دست
ضعف و تحلیل شدید ماهیچه های شانه
بدشکلی شدید مفصل شانه

علائم در رفتگی شانه

درد در مفصل شانه که ممکن است در دست تا مچ و انگشتان انتشار یابد.
در موارد شدید، نمیتوانید دست خود را حرکت دهید و یا حرکت دست با درد زیادی همراه است.
تورم و انقباض عضلانی در ناحیه شانه
بی حس شدن دست
شانه به جای گرد بودن، حالت زاویه دار پیدا میکند.
وجود یک برآمدگی در قسمت جلویی شانه و زیر پوست.

طول درمان در رفتگی مفصل شانه

بعد از جا انداختن مفصل شانه، حدود ۱۲ الی ۱۶ هفته طول میکشد تا بهبود یابد.
معمولا بعد از ۲ هفته میتوانید فعالیت های روزانه خود را انجام دهید.
حداقل ۲ الی ۴ هفته پس از عمل، نیاز به مرخصی شغلی دارید.
هرگونه فعالیت سنگین، بلند کردن و جابجا نمودن اجسام یا حرکات ورزشی که شانه را درگیر کنند حداقل تا ۶ هفته الی ۳ ماه ممنوع هستند.
اگر شکستگی مفصل یا استخوان نیز داشته اید، باید حداقل ۶ هفته از کمربند استفاده کنید.