درد لگنی چیست؟
اصولاً دردهای زیر ناف تا کشاله رانها را دردهای لگنی میگویند که میتوانند علل متفاوتی داشته باشند. شامل اختلالات بسیار کماهمیت، اختلالات گوارشی و یا علامت مهمی از یک بیماری مهم که در این موارد شما احتیاج به مراجعه سریع به پزشک یا بیمارستان دارید.
آپاندیسیت (التهاب آپاندیس)
اگر شما درد شدیدی در قسمت راست و پایین شکم به همراه تب و تهوع و استفراغ داشته باشید، باید سریعاً به بخش اورژانس بیمارستان مراجعه کنید تا دچار عوارض جدی نشوید.
بیشتر بخوانید > همه آنچه که باید در مورد التهاب آپاندیس بدانید
سندروم روده تحریکپذیر (IBS)
آیا شما دردهای ناحیه زیر شکم، نفخ و درد پیچشی به همراه اسهال یا یبوست بهصورت دورههای تکرارشونده و مزمن دارید؟
این علائم میتواند به علت ابتلای شما به سندروم روده تحریکپذیر باشد، که به دلیل انقباضات ناشناخته روده بزرگ اتفاق میافتد. تغییر در رژیم غذایی، مدیریت استرس و داروها ممکن است در بهبود آن کمککننده باشد. در مواردی که با وجود اقدامات فوق و درمانهای دارویی بهبودی در شرایط شما حاصل نشد، نگران نباشید! شاید احتیاج به بلوک اعصاب سمپاتیک ناحیه شکمی توسط پزشکان درد باشد، تا قسمت اعظمی از علائم آزاردهنده شما بهبود یابد.
متیل اشمرتز (تخمکگذاری دردناک)
آیا همیشه در اوایل سیکل قاعدگی خود احساس درد زیر شکم دارید؟ شما ممکن است تخمکگذاری بدن خود را حس کنید. وقتی از تخمدان شما تخمکی آزاد میشود به همراه مقداری مایع و خون میباشد که این خود میتواند باعث تحریک ناحیه لگنی شما شود. شدت درد ممکن است از ماهی به ماه دیگر تغییر کند، اما این درد بههیچوجه مضر نبوده و طی چند ساعت از بین میرود.
سندروم پیش از قاعدگی (PMS)
آیا شما قبل از شروع زمان قاعدگی از علائمی همچون بیقراری، نفخ معده، سردرد، درد ناحیه سینهها، افسردگی و درد ناحیه لگن رنج میبرید؟
ممکن است شما دچار سندروم پیش از قاعدگی باشید که دلیل آن انقباضات رحم جهت خروج خون و بافتهای رحمی در هنگام قاعدگی میباشد. (همانطور که میدانید در هر سیکل قاعدگی که تقریباً نزدیک به یک ماه طول میکشد رحم بهاصطلاح از درون آستر اندازی میکند تا برای بارداری آمادگی همیشگی خود را حفظ کند. در هنگام قاعدگی آستر درونی رحم به همراه خون از رحم خارج میشود تا آستر جدید در سیکل جدید جایگزین آن شود) برای کاهش درد سعی کنید از مسکنها و گرم کردن ناحیه زیر شکم بهره ببرید. شما میتوانید با پزشک خود در مورد درد PMS مشورت کنید. برخی قرصهای ضدبارداری و یا داروهای ضدافسردگی ممکن است کمککننده باشند.
حاملگی خارج رحمی
این اتفاق زمانی میافتد که جنین درجایی غیر از رحم قرار گیرد. مثلاً در لولههای رحمی که موجب درد شدید لگن، گرفتگی عضلات (بخصوص در یکطرف)، خونریزی واژینال، تهوع، سرگیجه میشود. در این موارد باید سریعاً به پزشک اورژانس مراجعه کنید چون ممکن است این بیماری کشنده باشد.
بیماریهای مقاربتی
درد لگنی میتواند نشانهای از برخی بیماریهای مقاربتی باشد. دو نوع از رایجترین این بیماریها شامل کلامیدیا و سوزاک میباشد (در شکل آنها را بهصورت میکروسکوپی نشان داده است) در مواردی که در هنگام ادرار، درد یا سوزش، خونریزی بین قاعدگی، یا ترشح غیرطبیعی واژن دارید به پزشک متخصص زنان مراجعه کنید.
بیماری التهابی لگن
این بیماری موجب دردهای مزمن و مبهم در ناحیه لگن میشود. این بیماری یکی از عوارض بیماریهای مقاربتی میباشد. شایعترین علت قابل پیشگیری ناباروری در زنان بوده و میتواند موجب آسیب دائمی به رحم، تخمدانها و لولههای رحمی گردد. درد شکم، تب، ترشحات غیرطبیعی واژن، درد هنگام رابطه جنسی، درد و سوزش هنگام ادرار کردن میتواند از علائم آن باشد. این علائم با مصرف آنتیبیوتیکها درمان میشوند اما در موارد شدید شاید نیاز به بستری در بیمارستان باشد.
کیستهای تخمدانی
گاهی اوقات در هنگام تخمکگذاری، فولیکولی که در تخمدان وجود دارد، تخمک خود را آزاد نساخته و پر از مایعشده و تشکیل کیست تخمدانی میدهد. اکثر کیستهای تخمدانی بیضرر بوده و خودبهخود بهبود میابند اما در مواردی ممکن است موجب درد لگن، فشار، تورم و نفخ شود در این موارد با متخصص زنان خود مشورت کنید.
فیبروئیدهای رحم
گاهی در رحم یا در دیوارههای آن بافت فیبروزی رشد میکند که به آن تومور فیبروئید میگویند. آنها سرطانی نیستند و در دهههای 30 و 40 زندگی شایعترند، معمولا مشکلی ایجاد نمیکنند اما در برخی از موارد ممکن است فشار در لگن، درد کمر، مقاربت دردناک و یا اشکال در باردارشدن ایجاد کنند، در این موارد با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
اندومتریوز
در برخی از زنان بافت رحمی در خارج از رحم، مانند لولههای رحمی، مثانه، رودهها و دیگر قسمتهای بدن، رشد میکند. در زمان قاعدگی رحم، این بافتها نیز هماهنگ با سیکل قاعدگی، آستر خود را به بیرون میریزند. این بافتها هیچ راهی برای خروج ندارند، بنابراین تجمع آنها باعث درد میشوند. این بیماری بهندرت خطرناک است اما درد ناشی از آن ممکن است برای بیمار غیرقابلتحمل باشد. گزینههای درمانی مختلفی وجود دارد که شامل انواع مسکنها، قرصهای ضدبارداری، هورمونهای متوقف کننده سیکل قاعدگی، جراحی با برش کوچک و حتی خارج کردن رحم میباشد. اما در صورتی که تمام این موارد انجام شد و درد بیمار بهبود نیافت، نگران نباشید! گزینه دیگری از جمله بلوک اعصاب سمپاتیک لگن وجود دارد که توسط پزشکان درد در کلینیکهای درد انجام میشوند.
عفونت ادراری
آیا شما هنگام تخلیه ادرار سوزش یا درد دارید؟
آیا بعد از تخلیه ادرار احساس میکنید مقداری از ادرار در مثانه مانده است؟
این میتواند از علائم عفونت ادراری باشد. در این موارد حتماً باید با پزشک اورولوژی یا متخصص زنان مشورت کنید.
بیشتر بخوانید > افزایش ریسک عفونت ادراری در سالمندان
سنگهای کلیه
مواد معدنی و نمکی که از ادرار دفع میشود، ممکن است موجب ایجاد سنگ در کلیهها شود، که از علائم آن درد پهلوها و فشار به ناحیه لگن و ادرار صورتی یا خونی میباشد. اگر مبتلا به سنگ کلیه هستید، به پزشک متخصص کلیه و مجاری ادراری (اورولوژی) مراجعه کنید.
التهاب مثانه
این وضعیت ناشی از التهاب بافت مثانه است که موجب درد مداوم میشود و بیشتر در زنان 30 تا 40 سال رخ میدهد. دلیل این بیماری کاملاً مشخص نیست، افراد مبتلا به التهاب مثانه ممکن است نیاز به ادرار کردن برای چندین نوبت در هر ساعت داشته باشند. همچنین ممکن است بیماران احساس فشار در ناحیه زیر لگن، درد هنگام ادرار و درد در هنگام رابطه جنسی داشته باشند. گرچه این بیماری میتواند بسیار مزمن باشد، اما راههایی برای کاهش علائم و جلوگیری از عود وجود دارد. در مواردی که درمان توسط متخصص زنان و متخصص کلیه و مجاری ادراری نتیجهبخش نبود، بلوک اعصاب سمپاتیک ناحیه لگن توسط پزشکان درد میتواند در کاهش این درد طاقتفرسا کمککننده باشد.
بیشتر بخوانید > دوره نقاهت بعد از عمل جراحی لگن
پایینافتادگی محتویات لگن
با افزایش سن مثانه و لگن دچار افتادگی میشوند، این بیماری مشکل جدیای نیست، اما میتواند برای بیمار آزاردهنده باشد. بهطوریکه بیمار احساس فشار به دیواره واژن و احساس پری در قسمت پایین شکم داشته باشد. در برخی از بیماران احساس بدی در ناحیه کشاله ران و کمر وجود دارد. ورزشهای خاصی مانند ورزشهای کگلز (که گل) یا اعمال جراحی ممکن است کمککننده باشد. در این خصوص با پزشک متخصص زنان مشورت کنید.
سندرم احتقانی لگن
همه ما رگهای واریسی در پا را دیدهایم (این عکس در قسمت بالایی ران است) که همین حالت گاهی میتواند در لگن اتفاق بیفتد بهطوریکه ما عروق واریسی را در لگن داریم. در این حالت با تجمع خون در عروق واریسی لگن، فرد احساس درد در ناحیه لگن دارد که به آن سندرم احتقانی لگن میگویند. این علائم زمانی که شما نشسته یا ایستادهاید شدیدتر شده و در هنگام دراز کشیدن بهتر میشود. برای درمان نیاز به جراحیهای کوچک و ساده ایست که در این خصوص با متخصص زنان مشورت کنید.
چسبندگیهای بافتهای لگن
اگر شما سابقه جراحیهای ناحیه لگن (مانند: سزارین، خارج کردن رحم) و نیز سابقه عفونت لگنی داشته باشید، ممکن است دچار دردهای مداوم لگنی شوید، که میتواند به دلیل چسبندگی بعد از عمل و یا عفونت باشد، که شاید برای درمان نیاز به جراحی داشته باشد. که باید با متخصص زنان مشورت کنید.
درد دهانه واژن
آیا شما از درد ناحیه واژن هنگام دوچرخهسواری و یا رابطه جنسی رنج میبرید؟
از علائم دیگر، شامل سوزش، حالت نیش زدن، سوزش ضربان دار در اطراف دهانه واژن میباشد. این دردها میتوانند مداوم و یا متناوب باشند. پزشک شما بعد از رد سایر علل این تشخیص را برای شما میگذارد. گزینههای درمانی شامل داروها و فیزیوتراپی میباشد. اما اگر این درمانها تأثیری نداشتند، نگران نباشید! باید با پزشک درد جهت انجام بلوکهای اعصاب سمپاتیک ناحیه واژن در جهت کاهش درد مراجعه کنید.
مقاربت دردناک
این حالت میتواند دلایل مختلفی داشته باشد. که اکثر این دلایل قابلدرمان هستند (ازجمله این موارد عفونت است). اگر با درمانهای مختلف تحت نظر متخصص زنان، درد همچنان باقی ماند، نگران نباشید! به پزشک درد جهت انجام بلوکهای اعصاب ناحیه واژن در جهت کاهش درد مراجعه کنید.
درد مزمن لگن
اگر شما حداقل به مدت 6 ماه در لگن احساس درد دارید، به آن درد مزمن لگن میگویند. این درد ممکن است بسیار طاقتفرسا بوده، مانع خواب شبانه شما شود و بر روی شغل و یا رابطه اجتماعی شما تأثیر بدی بگذارد. با پزشک خود مشورت کنید چون در اکثر موارد درمانهای قابل قبولی وجود دارد. گاهی اوقات علیرغم آزمایشها و اقدامات تصویربرداری مختلف علل درد لگن همچنان ناشناخته باقی میماند. در این صورت نگران نباشید! پزشک درد میتواند به شما کمک شایانی کند. در این موارد حتماً به پزشکان فوق تخصص درد مراجعه کنید تا با بلوک اعصاب خاصی در ناحیه لگن و کمر، درد شما را برای همیشه تسکین داده و شما به زندگی عاری از درد خود بازگردید.
مترجم : دکتر مریم ظفرقندی (فلوشیپ فوق تخصصی درد)