بیماریهای ارتوپد اطفال

بیماریهای ارتوپد اطفال

ارتوپد اطفال

بیماریهای مرتبط با سیستم حرکتی انسان، در حوزه تخصص ارتوپدی قرار دارند.
یکی از شاخه های تخصصی ارتوپد، فوق تخصص ارتوپد اطفال است که به طور خاص به مشکلات ارتوپدی اطفال، پیشگیری و درمان آنها میپردازد.
مشکلات اطفال اغلب ژنتیکی و ارثی است و یا در نتیجه آسیبهای دوران جنینی ایجاد میشود.

پیشگیری از مشکلات ارتوپدی اطفال

در مورد مشکلات ارثی، اگر ژن انتقال دهنده آنها شناسایی شده، با درخواست غربالگری در زمان بارداری میتوان از تولد نوزادی با ناهنجاری ارثی ارتوپدی پیشگیری کرد. بسیاری از ناهنجاری های ارتوپدی نیز در چند ماه آخر بارداری، هنگام تولد یا ابتدای تولد ایجاد میشوند و با روش های زیر قابل تشخیص خواهند بود.
در صورت تشخیص زودهنگام، امراض عضلانی اسکلتی در نوزاد، اغلب بدون جراحی قابل درمان خواهند بود.

  1. چکاپ کامل نوزاد پس از تولد، توسط متخصص ارتوپد اطفال.
  2. عکس برداری تشخیصی مانند: سیتی اسکن و MRI، جهت بررسی تاندون، ماهیچه و لیگامان در نوزاد.
  3. عکس برداری اشعه ایکس، برای بررسی وضعیت استخوانی نوزاد.
  4. تست ژنتیکی پیش و پس از تولد از نوزاد.
  5. بیوپسی از ماهیچه و استخوان، جهت شناسایی برخی از انواع ناهنجاری ارتوپدی.
  6. آزمایش خون. علاوه براینکه بعضی مشکلات اسکلتی و ماهیچه ای و عوامل پیش زمینه برای ایجاد مشکلات استخوانی و ماهیچه ای را نشان میدهد. مثلا: عفونت، کمبود برخی عناصر مانند کلسیم و ویتامین D.

عوامل ایجاد ناهنجاری ارتوپدی در اطفال

  1. انتقال ژن بیماری زا به جنین (نقش وراثت).
  2. قرار گرفتن در معرض توکسین (سم) در دوران جنینی.
  3. مصرف داروی خاص توسط مادر در دوران بارداری.
  4. قرار گرفتن مادر در معرض اشعه یا برخی مواد شیمیایی در دوران بارداری.

بیماری ارتوپدی مادرزادی اطفال

  1. متاتارسوس ادوکتوس
    یک نقص شایع است.
    احتمالا به دلیل موقعیت جنین در رحم ایجاد میشود.
    نیمی از پای نوزاد مبتلا، به سمت داخل پیچ خورده است.
    تاندون آشیل در این افراد کوتاهتر از حد نرمال است.
    گاهی با پای چنبری اشتباه گرفته میشود اما با معاینه دقیق از یکدیگر قابل تمییز هستند.
    این ناهنجاری در نوزادان پسر دو برابر شایع است.
    ممکن است در یک یا هر دو پا ایجاد شود.
  2. تورشن تیبیا
    به دلیل پیچش استخوان درشت نی، مچ و کف پا به سمت داخل در دوران جنینی، نوزاد پای خود را به سمت داخل میگذارد.
    البته چرخش پا به سمت داخل تا حدی در تمام کودکان تا دو سالگی وجود دارد. اما ادامه پیدا کردن و شدید بودن آن نشان ازناهنجاری دارد.
  3. کالکانئووالگوس
    نوع مادرزادی این بیماری شایعتر است.
    علت آن نحوه قرارگیری جنین در رحم، طی سه ماه آخر بارداری در مادرانی با مایع آمنیوتیک کم عنوان میشود.
  4. پا چنبری مادرزادی
    شایعترین ناهنجاری مادرزادی پا است.
    پای نوزاد مبتلا، کوتاه، خمیده و به سمت داخل پیچ خورده است.
    یک یا هر دو پا ممکن است مبتلا باشند.
    پای چنبری میتواند از عوارض چندین بیماری دیگر نیز باشد بنابراین باید از نوع مادرزادی افتراق داده شود.
  5. کف پای صاف انعطاف پذیر
    به طور کلی صافی کف پا ناهنجاری شایعی است.
    صافی بیش از حد کف پا در بیشتر موارد مادرزادی و گاهی ارثی میباشد.
    هنگام نشستن قوس پا طبیعی به نظر میرسد.
  6. عمودی بودن استخوان تالوس
    یک ناهنجاری مادرزادی بوده، کف پای کودک دارای قوس شدید و محدب شکل است.
  7. آنتی ورژن ران
    چرخش ران به سمت داخل، یک بیماری مادرزادی است.
  8. دیسپلازیای پیشرفته لگن
    ناهنجاری مادرزادی به دلیل تکامل غیر عادی مفصل اتصال دهنده ران به لگن.
    در این ناهنجاری ران از حفره لگنی خارج میشود.
  9. نقص اندام مادرزادی
    در دوران جنینی، اگر یک اندام یا بخشی از آن تکامل نیافته باشد، ایجاد میگردد.

ناهنجاری ارتوپدی ارثی در اطفال

  1. دیستروفی عضلانی
    شامل تعدادی از مشکلات ارثی مانند دیستروفی عضلانی بکر، که موجب ضعف شدید ماهیچه ای میشوند.
  2. قوس شدید پا
    ضعف یا فلج عضلات کف پا، موجب خم شدن بیش از حد پا و افزایش قوس آن میشود.
    این ناهنجاری ارثی است.
  3. استخوان شکننده
    یک بیماری ارثی است که موجب شکل گیری غیر صحیح یا نابجای کلاژن میشود.
    این ناهنجاری منجر به داشتن استخوان و دندانهای بسیار شکننده میگردد.

درمان ناهنجاری ارتوپدی اطفال

در مواردی این مشکلات بدون دخالت پزشکی درمان میشوند.
در سایر موارد بنابر شدت مشکل میتوان از روش های مراقبتی یا درمانی مختلف استفاده نمود:

  1. استفاده از ابزار کمک درمانی مانند: اسپلینت، کمربند یا گچ گرفتن برای ایجاد موقعیت صحیح استخوان و مفاصل.
  2. درمان فیزیکی برای افزایش قدرت ماهیچه و استخوان ها، افزایش مهارت حرکتی مانند راه رفتن و ایستادن.
  3. در موارد شدید، جراحی جهت ایجاد موقعیت صحیح و ثابت در استخوان، ماهیچه و تاندون ها.
بازارطب