تلخی دهان

علت تلخی دهان چیست و چگونه بهبود می یابد؟

علت تلخی دهان چیست و چگونه بهبود می یابد؟

تلخی دهان

مزه بد یا تلخ در دهان ممکن است صرفا به دلیل مصرف غذاهای تند یا ترش باشد. اما گاهی طعم تلخ دهان بیش از یک روز باقی مانده یا با علائم دیگری مانند خشکی دهان همراه است. در این مقاله به ۱۳ علت احتمالی تلخی دهان، علائم همراه و روش های درمان می پردازیم.

حس چشایی چگونه عمل می کند؟

مزه و طعم یک حس پیچیده بوده و تحت تاثیر فاکتورهای زیادی مانند بهداشت دهان و دندان، میزان ترشح بزاق یا تغییرات هورمونی قرار می گیرد. بنابراین ریشه یابی و درمان تلخی دهان منوط به درمان علت زمینه ای آن است. اگرچه می توان تا زمان رفع مشکل با استفاده از برخی روش های خانگی ساده از شدت آن کاست.

تغییر مداوم طعم دهان در علم پزشکی نارسایی چشایی نام دارد. افراد مبتلا معمولا به مدت طولانی یکی از این طعم ها را درد هان خود حس می کنند:

  • تندی
  • شوری
  • طعم ترشیدگی
  • طعم فلز در دهان

علل تلخی دهان

بیشتر دلایل تلخی دهان به دلیل بیماری یا مشکل خاصی نیستند. اما از آنجایی که تغییر چشایی مزه ی تمام غذاها را تحت تاثیر قرار می دهد و لذت غذا خوردن را از بین می برد نیاز به پیگردی دارد. در ادامه علل مختلف و احتمالی تلخی دهان ذکر شده است.

خشکی دهان

سندرم خشکی دهان به دلیل کاهش فعالیت غدد بزاقی است. بزاق به جویدن، بلع و حفظ سلامت دهان و دندان کمک می کند. از طرفی ۹۹% از آن از آب تشکیل شده و با مخلوط شدن با غذا قدرت چشایی را افزایش می دهد. به جز این سندرم، خشکی دهان می تواند علل دیگری مانند مصرف برخی داروها، مصرف دخانیات یا باز ماندن دهان نیز داشته باشد.

بیشتر بخوانید > سندرم خشکی دهان: علائم، علل و درمان

مشکلات دندانی

ضعف بهداشت دهان و دندان نیز میتواند به دلیل ایجاد پلاک دندانی، عفونت دندان و لثه و آسیب به دندان ها عامل تلخی دهان باشد. بسیاری از مشکلات رایج دهان با استفاده منظم از مسواک، محلول شستشوی دهان، نخ دندان و عدم مصرف ترکیبات اسیدی قابل پیشگیری است.

بارداری و تغییرات هورمونی

طعم فلزی در دهان یکی از شکایات رایج در سه ماهه اول بارداری است. هورمون ها در طول بارداری دچار تغییراتی می شوند که بر روی حواس فرد تاثیر گذار هستند. بسیاری از زنان طی بارداری طعم تلخ یا فلز را در دهان خود حس می کنند که با زایمان از بین می رود.

سندرم سوزش دهان

فرد مبتلا احساس مداوم سوزش دهان دارد.تجربه ی این حس در افراد مختلف متفاوت است اما بسیاری آن را به خوردن فلفل تند تشبیه می کنند. برخی دیگر نیز این سندرم را با تلخی دهان و بوی ترشیدگی در دهان تجربه می کنند. سندرم سوزش دهان گاهی منقطع و گاهی مداوم و مزمن است.

یائسگی

یائسگی نیز یکی دیگر از دوران های تغییر هورمونی در زنان است. بسیاری از زنان ضمن تجربه ی یائسگی به دلیل کاهش میزان استروژن طعم تلخ را در دهان حس می کنند و ممکن است به عنوان یک اثر ثانویه به سندرم سوزش دهان هم مبتلا شوند.

رفلاکس اسید معده

یکی از دلایل شایع تلخی دهان بازگشت اسید معده به گلو یا مجرای مری است. ضعف ماهیچه یا دریچه مری علت اصلی این مشکل است. سوزش و درد گلو از علائم دیگر رفلاکس اسید معده هستند.

برفک دهانی

برفک دهانی نوعی عفونت قارچی است که به صورت نقاط سفید رنگ روی زبان، داخل دهان یا گلو قابل مشاهده است. درمان عفونت باعث رفع تلخی دهان خواهد شد.

سندرم مهره کاج

در برخی افراد مصرف مغزیجات منجر به ۱ الی ۳ روز تلخی یا مزه فلز در دهان شده و معمولا بعد از چند هفته از بین می رود.

استرس و اضطراب

استرس و اضطراب بالا منجر به بروز واکنش جسمانی مانند تغییرات هورمونی، کاهش ترشح بزاق و خشکی دهان، افزایش اسید معده و نقص کارکرد عضلات می شود. تمام این اتفاقات به تلخی دهان منجر می شوند.

آسیب عصبی

مانند دیگر حواس غدد چشایی نیز مستقیما به سلول های عصبی مغزی متصل هستند. آسیب به این سلول های عصبی باعث تغییر حس چشایی می شود. آسیب عصبی ممکن است در نتیجه یکی از موارد زیر باشد:

  • فلج بل
  • اپیلپسی
  • زوال عقلی
  • آسیب مغزی
  • تومور مغزی
  • مولتیپل اسکلروزیس

مصرف داروها و مکمل های خوراکی

در برخی افراد مصرف داروها یا مکمل های خوراکی خاص ممکن است ایجاد تلخی دهان کند. علت ممکن است تغییر در چشایی یا آزادسازی ترکیبات با طعم تلخ در بزاق باشد. از جمله این داروها می توان به موارد زیر اشاره نمود:

  • داروهای لیتیوم
  • برخی داروهای قلبی
  • برخی آنتی بیوتیک ها
  • بعضی ویتامین ها و مواد معدنی مانند روی، آهن یا زینک

ابتلا به بیماری

سرماخوردگی و عفونت سینوسی از جمله بیماری های تلخ کننده دهان هستند. در چنین بیماری هایی سیستم ایمنی پروتئین های ضد التهابی ترشح می کند که با ورود به بزاق موجب تلخی دهان می شوند. همچنین ممکن است با تاثیر بر بافت های بدن از جمله زبان چشایی را تحت تاثیر قرار دهند.

درمان های ضد سرطان

شیمی درمانی یا رادیوتراپی ممکن است با آسیب به جوانه های چشایی بر طعم ها اثر بگذارند و حتی در مزه ی آب نیز کمی تلخی ایجاد کنند.

درمان تلخی دهان در خانه

درمان و کنترل تلخی دهان اصولا با رفع عامل زمینه ای مانند تغییر در داروهای مصرفی امکان پذیر است. اما برای کاهش این طعم در دهان و قابل تحمل تر کردن آن راه های ساده ی دیگری هم وجود دارد:

  • ترک دخانیات
  • جویدن آدامس بدون قند
  • پرهیز از مصرف غذاهای چرب
  • نوشیدن روزانه مقادیر فراوان آب ولرم
  • مراقبت از دندان و رعایت بهداشت دهانی
  • پرهیز از دراز کشیدن بلافاصله پس از صرف غذا
  • شستشوی روزانه دهان با محلول های مخصوص
  • کاهش میزان غذا در هر وعده و افزایش تعداد وعده ها در روز
  • استفاده از آبنبات های بدون قند با طعم خنک و محرک ترشح بزاق
  • کاهش مصرف نوشیدنی های گازدار، نوشیدنی های اسیدی و غذاهای نشاسته ای
نورالژی پس از زونا
نوشته قبلی

نورالژی یا درد عصبی پس از زونا و هرپس چیست؟

نوشته بعدی

بیماری همولیتیک در نوزادان

همولیتیک در نوزادان

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

برای جستجو تایپ کنید...
سبد خرید
ورود به حساب کاربری

حساب کاربری ندارید؟

ثبت نام کنید
انتخاب زیر دسته