علت سرفه پس از غذا خوردن
سرفه پس از غذا خوردن به چه علت است؟
۶ علت سرفه پس از غذا خوردن
بسیاری از افراد گه گاه و یا پس از هر بار غذا خوردن سرفه می کنند که دلایل متعددی دارد. بازگشت اسید معده، آسم، آلرژی غذایی و مشکل در بلع از جمله این دلایل هستند. اصولا سرفه یکی از راه های دفاعی بدن برای خارج کردن ذرات خارجی یا هر آنچه است که موجب مشکل در سیستم تنفسی می شود. بیشتر عوامل ایجاد کننده با تغییر روش زندگی و تغذیه یا مصرف دارو قابل درمان هستند.
رفلاکس اسید معده
رفلاکس یا بازگشت اسید معده به مری عمدتا به دلیل شل شدن دریچه مری است. کامل بسته نشدن این دریچه پس از مصرف آب و غذا منجر به بازگشت آن به درون مری می شود. به دنبال بازگشت اسید، عضلات گلو تحریک شده و باعث سرفه می شود. رفلاکس علائم دیگری نیز دارد:
- سوزش سینه
- زخم شدن گلو
- احساس تلخی در دهان یا گلو
- حس سیری زودهنگام پس از خوردن غذا
بیماری رفلاکس گوارشی (GERD)
این بیماری نسبت به رفلاکس اسید معده شدیدتر بوده و مداوم است. سرفه ی مزمن خصوصا بعد از غذا خوردن نشانه ی رایج آن بوده و دیگر علائم شامل موارد زیر هستند:
- آروغ زدن
- مشکل در بلع
- خس خس سینه
- تهوع یا استفراغ
- رفلاکس اسیدی حداقل یک الی دو بار در هفته
رفلاکس حنجره (LPR)
گاهی به نام رفلاکس خاموش نیز گفته می شود چون علائم کلاسیک رفلاکس را ندارد. نوعی رفلاکس گوارشی است که با بازگشت اسید معده از طریق اسوفاگوس (دریچه مری) و ورود آن به مجرای حنجره یا حتی بینی همراه است. رفلاکس حنجره می تواند با رفلاکس گوارشی همراه باشد. همچنین ممکن است باعث سرفه حین یا پس از خوردن غذا، هنگام راه رفتن، صحبت کردن یا خندیدن شود. علائم رایج آن عبارتند از:
- کوفتگی
- احساس نیاز فوری به صاف کردن گلو با سرفه
- احساس چکیدن یک مایع از پشت کام به درون گلو
عدم رسیدگی به این مشکل می تواند منجر به زخم گلو یا تغییر صدا شود. مانند موارد قبل درمان خاصی برای رفلاکس وجود ندارد اما درمان عامل زمینه ای موثر است.
عفونت تنفسی
در اکثر موارد سرفه به دلیل عفونت دستگاه تنفسی فوقانی ایجاد می شود. اما این سرفه معمولا پس از دو الی سه هفته بهبود می یابد. هر نوع سرفه ای که بیش از ۸ هفته طول بکشد مزمن است. سرفه پس از خوردن غذا ممکن است در نتیجه ی یک عفونت تنفسی درمان نشده و کهنه ایجاد شود. سرفه ناشی از عفونت کهنه معمولا خشک و خشن بوده و منجر به تورم و التهاب مسیر تنفسی می شود که خود سرفه را افزایش می دهد. درمان سرفه ناشی از عفونت مشکل است زیرا چرخه ی التهاب و سرفه درمان را مشکل می سازد.
سرفه پس از غذا خوردن می تواند به دلیل آسم باشد!
آسم یک بیماری مزمن است که ریه را تحت تاثیر قرار می دهد. آسم منجر به خس خس و سفتی سینه و سرفه می شود. آسم معمولا در کودکی آغاز می شود. سرفه ناشی از آسم معمولا در طول شب یا ابتدای صبح بروز می کند. علائم آسم با هر حمله افزایش می یابند. بسیاری از مواد غذایی حمله علائم آسم را تحریک می کنند مانند سولفیت که در مشروبات الکلی، میوه خشک، پیاز ترشی و نوشیدنی ها وجود دارند.
آلرژی غذایی
آلرژی غذایی عموما از کودکی آغاز می شود اما در هر سنی و حتی نسبت به غذاهای معمول مصرفی نیز امکان ایجاد شدن دارد. آلرژی غذایی تا دو ساعت پس از مصرف غذا بروز پیدا می کند. واکنش آلرژیک نسبت به غذا در افراد متفاوت و گاهی بر سیستم تنفسی موثر است. خس خس سینه و تنفس کوتاه از علائم آن است. در موارد نادر حساسیت به غذا باعث شوک آنافیلاکسی می شود که واکنشی خطرناک است.
دیسفاژی یا مشکل بلع
درد و مشکل هنگام بلع یا حتی عدم توان بلع دیسفاژی گفته می شود. احساس مسدود بودن گلو ناشی از دیسفاژی می تواند منجر به سرفه پس از مصرف غذا شود. دیسفاژی علل مختلفی مانند رفلاکس گوارشی دارد. رفع این مشکل ممکن است نیاز به جراحی با اندوسکوپی داشته باشد.
آسپیراسیون ریوی یا پنومونی آسپیراسیون
گاهی یک تکه ی کوچک غذا یا ذره ای از نوشیدنی وارد ریه شده و باعث ایجاد عفونت می شود. دیسپلاژی یا رفلاکس معده احتمال آسپیراسیون را افزایش می دهند. سرفه ی خیس پس از خوردن غذا یک از علائم آسپیراسیون ریوی بوده و علائم دیگر آن عبارتند از:
- پنومونی راجعه
- سوزش سر معده
- درد هنگام بلعیدن
- افزایش بزاق دهانی
- سرفه یا خس خس بعد از غذا خوردن
- تبی که یک ساعت پس از غذا خوردن آغاز می شود
- تنفس کوتاه یا خستگی مفرط طی یا پس از غذا خوردن
- احساس پری معده پس از خوردن غذا یا نوشیدن مایعات
عدم درمان به موقع این بیماری منجر به مشکلات وخیم تری نظیر آبسه ریوی یا نارسایی تنفسی می گردد.
پیشگیری از سرفه پس از غذا خوردن
فارغ از اینکه عامل سرفه پس از غذا خوردن چیست، برخی راه های ساده برای کمک به کنترل و کاهش سرفه پس از صرف غذا و جلوگیری از عوارضی همچون آسپیراسیون ریوی ناشی از آن وجود دارد:
- آرام غذا بخورید
- مایعات گازدار ننوشید
- از مصرف غذاهای اسیدی خودداری کنید
- هنگام حمله سرفه چیزی ننوشید و نخورید
- حجم غذایی خود را در هر وعده کمتر کنید
- از نوشیدن مقداری زیاد آب در یک نوبت بپرهیزید
- بلافاصله پس از خوردن غذا یا نوشیدن مایعات دراز نکشید یا فعالیت نکنید
- برای کنترل رفلاکس معده از متخصص کمک گرفته و داروهای خود را به موقع مصرف کنید
- اگر دچار آلرژی هستید غذاهای مصرفی خود را یادداشت نمایید تا موارد حساسیت زا را بشناسید
