درمان سوختگی
درمان سوختگی
سوختگی ها بر اساس درجه و شدت شان دسته بندی می شوند. سوختگی های درجه یک، کمترین میزان شدت را دارند، زیرا که تنها لایه های سطحی و خارجی پوست را درگیر می کنند، و با درد خفیف، التهاب و قرمزی همراه هستند.
سوختگی های درجه دو، بر روی لایه های عمقی تر پوست نیز تاثیر می گذارند.
سوختگی های درجه سه که شدید ترین نوع سوختگی هستند، تمام لایه های پوست، و حتی گاهی استخوان را نیز درگیر می کنند.
سوختگی های درجه یک و دو، با درمان های خانگی بهبود می یابند، در حالی که برای درمان سوختگی های شدید و درجه سه، بهتر است به بیمارستان مراجعه شود.
در این مقاله، به بررسی اقدامات درمانی درجات مختلف سوختگی می پردازیم.
درمان سوختگی درجه یک
- شست و شوی زخم با آب، به مدت ۵ دقیقه و یا بیشتر
- مصرف استامینوفن و یا ژلوفن، جهت تسکین درد
- استفاده از کرم های آنتی باکتریال، جهت پیشگیری از بروز عفونت
این نکته را در نظر داشته باشید که استفاده از کمپرس یخ می تواند باعث آسیب بیشتر سوختگی شود.
استفاده از پنبه نیز ممنوع می باشد، زیرا احتمال چسبیدن فیبرهای کوچک پنبه به زخم، و بروز عفونت وجود دارد.
سوختگی درجه دو
با توجه به آسیبی که این نوع سوختگی به لایه های عمقی تر پوست می زند، تمیز نگه داشتن ناحیه و استفاده از پانسمان های مناسب، همواره توصیه می شود. با این کار، علاوه بر پیشگیری از بروز عفونت، روند بهبودی نیز تسریع خواهد یافت.
از درمان خانگی این نوع سوختگی بایستی پرهیز شود. برخی دیگر اقدامات درمانی سوختگی های درجه دو عبارت است از:
- گرفتن سوختگی زیر آب سرد، به مدت ۱۵ دقیقه و یا بیشتر
- مصرف داروهای مسکن، مانند استامینوفن و ژلوفن
- استفاده از کرم های آنتی بیوتیک
از کمپرس یخ نیز نباید در درمان سوختگی های درجه دو استفاده شود، با این کار، علاوه بر کاهش دمای بدن، آسیب و درد نیز تشدید خواهد یافت.
سوختگی درجه سه
از درمان خود سرانه این نوع سوختگی جدا خودداری کنید. توجه داشته باشید که در این نوع سوختگی، زخم به هیچ عنوان نباید با آب شسته شود. بلکه بایستی بر روی سوختگی، پانسمانی استریل و نچسب قرار داده شود.
با درمان سریع و به موقع سوختگی، میزان آسیب و احتمال بروز عفونت به حداقل خواهد رسید.
درمان سوختگی های شدید
سوختگی های درجه سه، لایه های عمقی پوست که اصطلاحا درم نامیده می شوند، را درگیر می کنند. به همین خاطر، این نوع سوختگی ها، شدیدترین نوع سوختگی هستند. این نوع سوختگی می تواند اعصاب ناحیه را درگیر کند و منجر به بی حسی در ناحیه سوختگی شود.
جهت تشخیص سوختگی، متخصص بالینی با ارزیابی سوختگی، درصد و شدت آسیب و سوختگی را مشخص می کند، و از پخش شدن سوختگی به نواحی اطراف نیز اطمینان می یابد.
جدا از درجه و نوع سوختگی، ما همیشه شاهد التهاب و تجمع مایع در نواحی اطراف سوختگی هستیم، و راهی برای ورود میکروب و باکتری در ناحیه سوختگی وجود دارد، در نتیجه احتمال بروز عفونت در سوختگی ها افزایش می یابد.
اپی درم، توانایی کلاژن سازی و تولید پوست جدید را دارد، اما در سوختگی های شدید و درجه سه، این قابلیت از بین می رود. به همین خاطر، بایستی سریعا نسبت به درمان چنین سوختگی هایی اقدام شود.
درمان سوختگی، بر اساس میزان درجه و آسیب سوختگی انجام می شود. در مواردی که سوختگی خفیف باشد (سوختگی درجه یک ودو)، با درمان های خانگی و یا استفاده از کرم های سوختگی، و طی چند هفته شاهد بهبود سوختگی خواهیم بود.
اما در سوختگی های شدید (درجه سه و چهار)، علاوه بر درمان های خانگی، ارزیابی سوختگی و استفاده از پانسمان های مناسب، نیز نیاز می شود. هدف از درمان سوختگی، کنترل درد، از بین بردن بافت مرده و پیشگیری از بروز عفونت می باشد.
برخی اقدامات درمانی عبارتند از:
- تمیز کردن محل سوختگی و رفع هر گونه بافت مرده و پوست اضافی از روی محل سوختگی
- استفاده از پانسمان های سوختگی مناسب. این پانسمان ها با فراهم کردن محیطی مرطوب برای زخم و سوختگی، روند بهبودی را تسریع می بخشند، و از بروز عفونت نیز پیشگیری می کنند.
- مصرف آنتی بیوتیک و استعمال پماد، در صورت عفونی شدن سوختگی
- استفاده از داروهای مسکن جهت تسکین و کنترل درد
- تزریق داخل وریدی الکترولیت ها، به منظور منظم ساختن دمای بدن و عملکرد ارگان ها
- گرافت و پیوند پوستی. در این شیوه جراحی، پوست از قسمت های سالم بدن برداشته می شود، و در محل سوختگی پیوند زده می شود. ناحیه ای که دچار سوختگی شده، دیگر قادر به کلاژن سازی و تشکیل پوست جدید نخواهد بود.
روش درمان زخم های سوختگی همانند تمامی زخم ها با تکنیک درمان زخم مرطوب انجام می شود. دسته ای از محصولات از قبیل اسپری ها و پماد ها با عنوان سوختگی مورد استفاده قرار می گیرند اما طیف وسیعی از محصولات با توجه به شرایط زخم، اندازه، فاز زخم، پیشگیری یا وجود عفونت قابل استفاده هستند.
