۱۰ نکته در مورد گوارش

سلامت دستگاه گوارش

ما معمولا تنها زمانی به بدن خود توجه می کنیم که مشکلی برای آن ایجاد شده باشد. در مورد سیستم گوارش بدن نیز همین طور است. در حالی که بهتر است اطلاعات خود را درباره اندام و دستگاه های بدن بالا ببریم و از نشانه ی بیماری ها آگاه باشیم. به این ترتیب به محض مشاهده علائم غیر طبیعی به پزشک مراجعه نموده و جهت درمان اقدام می کنیم. همچنین با افزایش آگاهی می توانیم بهتر از بدن خود و سلامت آن مراقبت کنیم. در ادامه این مطلب با ۱۰ نکته جالب راجعه به دستگاه گوارش آشنا می شوید.

دستگاه گوارش طول زیادی دارد

طول کل دستگاه گوارش از دهان تا مقعد حدود ۹ متر است! دستگاه گوارش مسیر هضم، جذب و دفع تمام چیزهایی است که می خوریم. دستگاه گوارش از کیسه ها و مجراهای مختلفی تشکیل شده است:

کبد
مری
دهان
معده
روده بزرگ
روده باریک
کیسه صفرا
مجرای صفراوی

بدن روزانه مقدار زیادی بزاق ترشح می کند!

در دهان هر فرد حدود یک لیتر بزاق به صورت روزانه تولید و ترشح می شود.
آب دهان توسط غدد بزاقی که زیر زبان قرار دارند ترشح می شود.
آنزیم های بزاق دهان موجب تجزیه برخی از ترکیبات غذا می شوند.
همچنین بزاق فرایند جویدن و بلع غذا را تسهیل می نماید.
بزاق همچنین به سلامت مخاط دهان و دندان ها کمک می کند.

بلع غذا یک فرایند بسیار پیچیده است

بین ۲ تا ۵ ثانیه طول می کشد تا غذا از مری وارد معده شود. پس از جویدن غذا و تبدیل آن به یک توده خمیری قابل بلع، زبان کوچک از طریق انقباض عضلات غیر ارادی به سمت بالا رفته و مجرای ورودی ریه و حنجره را می بندد. ابتدا و انتهای مری دارای دریچه عضلانی غیر ارادی است که هنگام ورود غذا اتساع می یابند. اگر دریچه انتهایی مری دچار مشکل شود اسید معده به مری بازگشته و موجب آسیب به مخاط مری و معده می شود.

معده هیدروکلریک اسید تولید می کند!

هیدروکلریک اسید یک اسید قوی است. اما چرا معده در اثر تماس با آن آسیب نمی بیند؟ سلول های دیواره معده با ترشحات خاص خود لایه ای تشکیل می دهند که اسید معده را خنثی کرده و مانع از آسیب به بافت معده می شوند. کار اصلی اسید معده تجزیه بیشتر غذا و تبدیل آن به شکل قابل جذب است اما تنها میزان کمی از مواد مغذی از معده قابل جذب هستند. بسیاری از داروها یا مواد خوراکی همچون آسپرین، الکل و داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی موجب آسیب معده می شوند.

پانکراس و کبد دو عضو نه چندان عجیب!

عملکرد اصلی هر دو این ارگان ها تولید مواد تجزیه کننده غذا است.
غذا از معده وارد روده باریک شده، با شیره ترشحی پانکراس و کبد مخلوط و به ترکیبات قابل جذب برای بدن تبدیل می شود.

وقایع بسیاری در روده باریک اتفاق می افتند

محتوای مواد مغذی موجود در غذا در روده باریک ما جذب می شود. روده باریک چندین قسمت مختلف دارد که در هریک بخشی از فرایند تجزیه غذا اتفاق می افتد. هر نوع کمبودی در شیره هاضمه منجر به بروز مشکل در بدن می گردد. مثلا افرادی که فاقد آنزیم های تجزیه کننده گلوتن هستند در صورت مصرف غذاهای حاوی گلوتن دچار مشکلات روده ای نظیر زخم و علائمی همچون درد خواهند شد.

مصرف فیبر برای دستگاه گوارش ضروری است

در بدن انسان آنزیم های لازم برای هضم فیبر وجود نداشته و بدن قادر به جذب آن نیست. بنابراین مصرف فیبر هیچ کالری وارد بدن نمی کند. اما این رشته های فیبر در لوله گوارش همچون جارو عمل کرده و حرکت غذای هضم شده در روده را تسهیل می کنند. باکتری های موجود در روده که بر سیستم ایمنی گوارش تاثیر گذار هستند، به فیبر نیاز دارند. فیبر آب جذب می کند بنابراین رژیم غذایی حاوی فیبر نیاز به مصرف آب بیشتری دارد.

میزان آب مصرفی منجر به تغییرات مدفوع می شود

روده بزرگ که وظیفه جذب آب محتویات هضم شده را بر عهده دارد، حدود ۵ متر طول داشته و برای جای گرفتن در شکم پیچ خورده است. اگر به اندازه کافی آب ننوشید مدفوع بیش از اندازه سفت و خشک شده، حرکات روده ای کند و دفع مدفوع با ناراحتی و درد همراه خواهد بود. یبوست مزمن می تواند به رکتوم یا عضلات آن آسیب بزند.

دستگاه گوارشی یک دنیای کاملا متفاوت است

درون روده باریک و روده بزرگ حاوی مقادیر بالایی میکروارگانیسم هستند. در هنگام تولد هیچ باکتری در سیستم گوارش وجود ندارد. اما به مرور و با مصرف غذاهای مختلف باکتریهای مفید در این سیستم جایگزین می شوند.

بدن در واقع دو مغز دارد!

بعضی هورمون ها به عنوان یک پیک بین مغز و دستگاه گوارش ارتباط برقرار می کنند. به همین دلیل است که هنگام اضطراب یا هیجان دچار اسهال و در شرایط استرس دچار یبوست می شوید! مغز در شرایط خطر با تغییر در تولید و ترشح هورمون ها منجر به تغییر فعالیت تمام سیستم ها شده تا بدن را برای مقابله با خطر آماده سازند.