زخم مزمن چیست ؟ علائم ، عوامل و درمان زخم مزمن

زخم مزمن چیست ؟

زخمی که درمان نمی شود و یا به کندی بهبود می یابد، به عنوان زخم مزمن شناخته می شود.
هر زخمی در اثر وجود عوامل زمینه ای میتواند به یک زخم مزمن تبدیل شود.
بنابراین شناخت عوامل و روش های کنترل زخم، از مزمن شدن آن پیشگیری می کند.

عوامل مزمن شدن زخم

دلایل بسیاری برای مزمن شدن انواع زخم وجود دارد که به بعضی از آن ها اشاره می کنیم:

1. عدم تحرک به مدت طولانی. موجب کاهش جریان خون و ایجاد زخم مزمن مانند زخم پای دیابتی می شود.
2. آسیب شدید به پوست
3. وقتی برش جراحی عفونی شود.
4. سوختگی های عمیق
5. شرایط و بیماری خاص. مانند دیابت و بعضی انواع بیماریهای عروقی
6. انواع خاصی از باکتریها عفونت شدید و مزمن زخم ایجاد می کنند.
7. نداشتن حس. موجب بی توجهی به زخم و مزمن شدن می گردد. مثلا در نوروپاتی دیابتی و جذام
8. زخم باز، زمان و مراقبت بیشتری برای ترمیم نیاز دارد

روند درمان زخم

روند بهبود زخم مزمن یک الگوی مشخص دارد. اگر یک یا تعداد بیشتری از این مراحل دچار مشکل شوند، ممکن است زخم ترمیم نشود.
مراحل ترمیم زخم نرمال عبارتند از:

1. فاز التهابی
   رگ های خونی در محل زخم منقبض شده تا مانع از دست رفتن خون و پلاکت های تجمع یافته برای تشکیل لخته شوند.
   پس از تشکیل لخته، رگها برای افزایش حداکثری جریان خون در محل آسیب، منبسط می شوند.
   به همین دلیل زخم در ابتدا گرم و قرمز به نظر می رسد.
   گلبول های سفید از طریق خون وارد ناحیه زخم شده و فعالیت های ضد میکروبی خود را آغاز می کنند.
   سلول های پوست در این مرحله، رشد و تکثیر می یابند.
2. مرحله ی فیبروبلاستی
   کلاژن، مهمترین پروتئین پوست که موجب استحکام پوست میشود، شروع به تولید و گسترش در بافت زخم می کند.
   افزایش کلاژن در ناحیه موجب جمع شدن لبه های زخم می شود.
   در ناحیه آسیب دیده مویرگ ها شروع به رشد کرده، تا به سلول های پوستی جدید خونرسانی کنند.
3. مرحله ی بلوغ زخم
   بدن مرتبا کلاژن بیشتری به ناحیه زخم می افزاید. این مرحله ممکن است ماه ها تا سال ها طول بکشد.
   به این ترتیب اسکار و لک های ناشی از زخم، کم کم محو می شوند.
   به دلیل طولانی بودن این مرحله، لازم است پس از خوب شدن اولیه زخم همچنان از ناحیه مراقبت کرد.

موانع بهبود زخم

1. پوست مرده (نکروزه)
   پوست مرده و اجزای خارجی ترمیم زخم را به تاخیر می اندازند.
   در زخم های عمیق اگر روی زخم با بافت نکروزه پوشیده شود، داروها و پانسمان موضعی هیچ تاثیری بر بهبود آن نخواهند گذاشت.
   در این موارد لازم است ابتدا بافت نکروزه دبرید شود و زخم از سلولهای مرده تمیز شود.
2. عفونت
   زخم باز احتمال آلودگی بالایی دارد. در صورت عفونت زخم، اولویت بدن مبارزه با عفونت است نه ترمیم زخم.
3. خونریزی
   خونریزی مداوم از زخم، موجب بسته نشدن زخم می گردد.
4. آسیب فیزیکی
   مثلا، شخصی فاقد قدرت تحرک، ریسک ابتلا به زخم بستر دارد.
5. رژیم غذایی
   مصرف غذاهای ناسالم و رژیم غذایی ضعیف، موجب کمبود ریزمغذی های موثر در ترمیم زخم می شود.
   مانند زینک و ویتامین C. رعایت رژیم غذایی در درمان زخم نقش اساسی دارد.
6. شرایط پزشکی
   ابتلا به بعضی بیماریهای زمینه ای ترمیم زخم را کند می کند.
   مانند دیابت، بیماری عروقی و هر بیماری که موجب نقص سیستم ایمنی بدن شود.
7. سن
   با افزایش سن، زخم ها به کندی بهبود می یابند.
8. دارو
   برخی داروها یا درمان هایی که برای کنترل یک بیماری استفاده می شوند، با روند ترمیمی بدن تداخل دارند.
9. سیگار
   روند ترمیم را کند کرده و احتمال عفونت زخم را افزایش می دهد.
10. گرفتگی عروق
    موجب کاهش جریان خون و عدم بهبودی زخم می شود.
11. خشکی
    زخم هایی مانند زخم پا که در معرض هوا هستند، احتمال کمتری برای بهبود دارند.
    انواع سلول های دخیل در ترمیم زخم، مانند سلول های بنیادی و ایمنی، برای فعالیت خود نیاز به یک محیط مرطوب دارند.

روش های تشخیص زخم مزمن

علت ایجاد زخم مزمن باید مشخص شود تا فاکتورهای موثر در مزمن شدن کنترل گردند.
مثلا، اگر زخم پای شما در اثر دیابت ایجاد شده باشد، پزشک ابتدا سطح قند خون شما را بررسی و کنترل می کند.
در مورد زخم های ناشی از تنگی عروق، ممکن است نیاز به جراحی عروقی باشد.
روشهای تشخیصی یک زخم مزمن شامل موارد زیر است:

1. آزمایش جسمانی شامل معاینه زخم و ارزیابی خونرسانی و اعصاب مرکزی در ناحیه
2. بررسی سابقه پزشکی بیمار در ارتباط با شرایط مزمن، سابقه جراحی در مدت اخیر و مصرف داروهای روتین فرد یا داروهایی که اخیرا مصرف کرده است.
3. آزمایش خون و ادرار
4. نمونه برداری از زخم
5. کشت زخم برای بررسی هر نوع عامل بیماری زا

گزینه های درمانی زخم

بر اساس سن، وضعیت سلامت و زخم شما، پزشک روند درمانی مناسب را در نظر می گیرد.

به طور کلی درمان زخم مزمن مراقبت های پزشکی زیر را شامل میشود:

1. شستشو برای برداشت هرگونه بافت مرده یا آلوده از زخم تازه. این مرحله معمولا بلافاصله بعد از ایجاد زخم انجام میشود.
2. تزریق واکسن کزاز در مواردی که جسم آلوده باعث زخم شده باشد.
3. بررسی زخم عمیق با جراحی
4. حذف بافت نکروزه با جراحی
5. بخیه زدن زخم
6. پانسمان زخم. نوع مناسب بر اساس شدت زخم شما توسط پزشک تجویز میشود. برای زخم مزمن بیشتر پانسمان مرطوب تجویز میشود.
7. تجویز داروهای خوراکی مسکن. درد موجب انقباض عروق شده که ترمیم زخم را کند میکند. بنابراین در مواقعی که درد باعث ناراحتی شما میشود حتما با پزشک خود مشورت کنید.
8. درمان نشانه های زخم مزمن شامل عفونت، چرک و تب. به این منظور پزشک از تجویز آنتی بیوتیک های خوراکی و موضعی استفاده میکند. پانسمانهای آنتی بیوتیک هم گزینه خوبی هستند.
9. به دلیل تداخل برخی داروها با روند طبیعی ترمیم زخم، مانند استروئیدها و داروهای ضد التهاب، سایر داروهای مصرفی توسط پزشک کنترل میشوند. پزشک بنابر نیاز دوز مصرفی یا نوع دارو را تغییر میدهد.
10. استفاده از تجهیزات ارتوپدی برای محافظت از ناحیه
11. درمان بیماریهای زمینه ای همچون فقر آهن، کم خونی و تنگی عروق که ترمیم را دچار نقص میکنند.
12. جراحی یا اشعه درمانی برای حذف زخمهای ناشی از سرطان
13. عدم استفاده از ترکیبات ضد میکروبی یا شستشو دهنده های قوی در ناحیه

در این لینک > شستشوی زخم

محصولات پرفروش زخم