زخم شقاق مقعد

شقاق مقعد

شقاق پارگی در بافت نرم مخاطی گفته میشود که اگر در عضلات اطراف مقعد ایجاد شود شقاق مقعد نام دارد.
شقاق مقعدی زمانی ایجاد میشود که فرد یبوست شدید داشته و دفع مدفوع موجب آسیب به بافت مقعد میشود.
فیشر مقعدی عموما موجب درد شده و زخم فیشر مقعد با حرکات روده ای خونریزی پیدا میکند.
همچنین انقباض در عضلات مقعدی احساس میشود. فیشر مقعد در نوزادان یا کودکان رایج است اما افراد بزرگسال را نیز میتواند درگیر کند.
بیشتر انواع فیشر مقعدی بعد از مدتی با درمانهای ساده خوب میشوند. اما برخی افراد مبتلا ممکن است به دارو یا در برخی موارد به جراحی نیاز پیدا کنند.

علائم زخم شقاق مقعدی

1. دردی که با حرکات روده ای شدید میشود.
2. درد بعد از حرکات روده ای که تا چند ساعت ادامه می یابد.
3. مشاهده رگه های کمرنگی از خون روی لباس یا در مدفوع
4. مشاهده زخم و آسیب در اطراف مقعد
5. لامپ یا برآمدگی پوستی روی ناحیه نزدیک به شقاق مقعدی

علت ایجاد زخم شقاق مقعدی

1. یبوست شدید
2. فشار زیاد به ماهیچه ها هنگام دفع مدفوع
3. اسهال مزمن
4. زایمان

برخی علل نادر ایجاد شقاق مقعد عبارتند از:

1. ابتلا به بیماری های التهاب روده
2. سرطان مقعد
3. ایدز
4. توبرکلوزیس
5. سیفلیس

ریسک فاکتورهای زخم شقاق مقعدی

1. استرس و اضطراب
   زیرا عوارضی همچون اسهال شدید یا یبوست دارند.
2. زایمان طبیعی
   زنانی که زایمان طبیعی داشته اند شانس بالاتری برای ابتلا به زخم شقاق دارند.
3. بیماری کرون
   این بیماری یک نوع التهاب مزمن شکم است که موجب التهاب مجرای روده میشود. این مسئله میتواند محرک ایجاد زخم در کانال مقعدی باشد.
4. سن
   شقاق مقعدی در هر سنی میتواند ایجاد شود اما در نوزادان و نوجوانان احتمال ایجاد آن بیشتر است.

عوارض شقاق مقعد

1. عدم بهبود زخم
   اگر شقاق مقعد طی هشت هفته بهبود نیابد مزمن محسوب میشود و ممکن است نیاز به درمانهای بیشتری داشته باشد.
2. عود کردن شقاق مقعد
   در صورت سابقه ابتلا به شقاق مقعد، احتمال عود آن در آینده افزایش می یابد.
3. گسترش به ماهیچه های اطراف
   شقاق مقعدی ممکن است به حلقه ماهیچه ای که مقعد را بسته نگاه میدارد یا همان اسفنکتر مقعدی داخلی انتشار یابد.
   با افزایش سایز شکاف زمان بهبود شقاق افزایش می یابد.
   همچنین چنین زخمی را نمیتوان به حال خود رها کرد بلکه به درمان دارویی یا جراحی نیاز دارد زیرا دردناک و آزار دهنده است.

پیشگیری از شقاق مقعد

1. خواب کافی
   کم خوابی یا خواب نامنظم، در بسیاری از افراد موجب یبوست میشود که یکی از مهمترین ریسک فاکتورهای شقاق مقعدی است.
2. کنترل استرس و اضطراب
   با پیشگیری از اسهال مزمن، یبوست و تحریک پذیری روده احتمال شقاق مقعد را کم میکند.
3. مصرف غذاهای سرشار از فیبر
   سعی کنید ۲۰ الی ۳۵ گرم در روز فیبر مصرف کنید. غذاهای سرشار از فیبر مانند سبوس گندم و برنج، جو دو سر، کینوا هستند. در صورتی که نمیتوانید از طریق غذا فیبر کافی را دریافت کنید، مکمل های حاوی فیبر را مصرف نمایید. برای جلوگیری از یبوست شدید و اثر بخشی فیبر، میزان آب مصرفی خود را افزایش دهید.
4. مصرف پروبیوتیک ها
   مواد غذایی یا ملکم هایی که حاوی پروبیوتیک هستند عملکرد گوارشی را تنظیم کرده و از اسهال یا یبوست پیشگیری میکنند.
5. هرگز دفع مدفوع را به تاخیر نیندازید.
   زیرا موجب یبوست شدید میشود.
6. خودداری از طولانی شدن زمان توالت
   نشستن طولانی مدت در توالت، فشار وارده به مقعد را افزایش میدهد.
7. رعایت بهداشت
   شستشوی دقیق مجرای خروجی بعد از هر بار دفع مدفوع. مراقب باشید پوست اطراف مقعد آسیب نبیند.
8. نوشیدن مایعات فراوان
9. کاهش مصرف کافئین
   کافئین موجود در چای و قهوه، موجب از دست رفتن آب بدن میشوند.
10. ترک مصرف الکل
11. ورزش منظم

درمان زخم شقاق مقعد

به غیر از روش های پیشگیرانه و مراقبتی، گاهی زخم شقاق مقعد حاد تر بوده و مدت زمان طولانی تری برای بهبود نیاز دارد. در این صورت باید با استفاده از یک سری اقدامات درمانی به بهبود آن کمک کرد.

1. پماد نیترات
   ممکن است پزشک برای افزایش جریان خون در مجرای مقعدی و عضله اسفنگتر پماد نیترات تجویز کند.
   عوارض جانبی این پماد شامل: سر درد. سرگیجه و کاهش فشار خون هستند.
   این پماد نباید تا ۲۴ پس از مصرف داروهای مربوط به اختلالات نعوظ استفاده شود.
2. بلوکه کننده های کانال کلسیمی
   شامل داروهایی که فشار خون را کاهش میدهند. انواع موضعی این داروها میتوانند شقاق را نیز درمان کنند.
   عارضه جانبی آنها سردرد است. از انواع خوراکی نیز میتوان برای درمان شقاق مقعدی استفاده نمود اما دوره درمان طولانی تر و عوارض آن بیشتر خواهد بود.
3. تزریق بوتاکس
   در صورت عدم تاثیر درمان های موضعی، تزریق سم بوتولینوم نوع A به اسفنکتر می تواند قدم بعدی باشد.
   تزریق بوتاکس موقتا عضله اسفنکتر را فلج کرده و درد را کاهش داده و به درمان ۶۰ الی ۸۰% بیماران کمک میکند.
   پس از تزریق ممکن است نتوانید حرکات روده یا خروج گاز از روده را کنترل کنید اما این اثر موقتی است. دوز تزریق بسیار کم است بنابراین خطر مسمومیت با بوتولینوم وجود ندارد.
4. جراحی شقاق مقعد
   در صورتی که هیچ یک از درمان ها موثر نباشند، تنها راه درمان تهاجمی جراحی است.
   طی جراحی یک برش کوچک در ماهیچه اسفنکتر داخلی ایجاد میشود که درد و فشار را کاهش داده و به شقاق فرصت بهبود میدهد.
   درد این جراحی در حد متوسط بوده و از درد شقاق مقعد کمتر است. عوارض جانبی پس از جراحی عدم کنترل گاز روده، کمی نشت مدفوع و عفونت است. اما در اغلب بیماران، ۸ هفته پس از عمل شقاق مقعد به طور کامل بهبود می یابد.