رتینوپاتی دیابتی و درمان آن

رتینوپاتی چشم چیست؟

رتینوپاتی به طور کلی به دلیل آسیب به عروق بافت های چشمی حساس به نور ایجاد شده و بینایی را در پشت چشم تحت تاثیر قرار می دهد. در این مطلب به علائم، علل و درمان رتینوپاتی دیابتی می پردازیم.

تعریف رتینوپاتی دیابتی

رتینوپاتی دیابتی یک از عوارض دیابت است که چشم و بینایی را تحت تاثیر قرار می دهد. رتیوپاتی در ابتدا ممکن است هیچ علامتی نداشته باشد یا مشکلات اندکی در دیابت ایجاد کند. اما در نهایت رتینوپاتی شدید ناشی از دیابت می تواند منجر به کوری شود. رتینوپاتی در دیابت نوع ۱ و ۲ احتمال ایجاد شدن دارد. مهمترین مسئله در ایجاد این عارضه مدت زمان ابتلا است که هرچه طولانی تر باشد احتمال رتینوپاتی را نیز بیشتر می کند. رتینوپاتی ناشی از دیابت معمولا هر دو چشم را بیمار می کند.

علل رتینوپاتی دیابتی چیست؟

بالا بودن میزان قند خون در طول زمان طولانی، مویرگ های خونی که به رتینا (بافت چشم) غذا و اکسیژن رسانی می کنند را مسدود می نماید. در نتیجه بدن در بافت چشمی جهت دریافت غذای بیشتر شروع به تولید مویرگ های جدیدی می کند. اما این مویرگ های جدید به خوبی تشکیل نشده و ممکن است به بیرون نشتی داشته باشند.

ریسک فاکتورهای ابتلا به رتینوپاتی

بارداری
کلسترول بالا
مصرف تنباکو
فشار خون بالا
عدم کنترل قند خون
طول مدت ابتلا به دیابت
متعلق به یکی از نژادهای آمریکایی-آفریقایی، اسپانیایی یا بومی آمریکایی

عوارض رتینوپاتی دیابتی چیست؟

خونریزی زجاجیه

عروق خونی جدید ممکن است درون مایع شفاف ژلی پر کننده فضای چشم خونریزی کنند. میزان این خونریزی اندک است. دیدن لکه های سیاه پران یا در موارد شدید خونریزی، مسدود شدن بینایی نتیجه ی این عارضه است. کوری ناشی از خونریزی معمولا موقت بوده و بعد از چند هفته الی چند ماه بهبود می یابد. به جز در مواردی که بافت رتینا آسیب دیده باشد، بینایی به حالت قبل خود باز می گردد.

پارگی رتینا

عروق خونی مرتبط با رتینوپاتی دیابتی منجر به رشد بافت اسکار می شود. دیدن نقاط پران، نقاط روشن (مانند فلاش) یا نابینایی شدید از نتایج آن است.

گلوکوما

رشد عروق خونی در جلوی رتینا در جریان طبیعی مایع درون چشمی اختلال ایجاد نموده و فشار داخل چشم را افزایش می دهد. این فشار ممکن است به اعصاب چشمی که تصاویر را از چشم به مغز منتقل می کنند آسیب برساند.

نابینایی ناشی از رتینوپاتی

نهایتا رتینوپاتی دیابت، گلوکوما یا هر دو می توانند به نابینایی مطلق منجر شوند.

انواع رتینوپاتی دیابتی

دو نوع رتینوپاتی دیابتی وجود دارد:

رتینوپاتی اولیه (غیر پرولیفراتیو)

در این نوع رتینوپاتی مویرگ های خونی جدیدی تولید نمی شود. بلکه دیواره مویرگ های خونی چشم ضعیف هستند. بنابراین تورم های کوچکی که روی این عروق ایجاد میگردد موجب پارگی جزیی آن ها و خروج خون و مایعات در چشم را دارد. هرچه تعداد مویرگ های بیشتری مسدود می شوند بیماری پیشرفت می کند. فیبرهای عصبی رتینا نیز شروع به تورم می کنند.

رتینوپاتی پیشرونده (پرولیفراتیو)

رتینوپاتی در افراد دیابتی می تواند تا انواع خیلی پیشرفته جلو برود. در این نوع مویرگ ها به طور کامل بسته شده و موجب تشکیل مویرگ های جدید در رتینا می شوند. اما به دلیلی ضعف دیواره های مویرگ ها خون و مایعات داخل این شبکه به داخل چشم ریخته و مرکز چشم را اشباع می کنند. با جلو رفتن بیماری، ممکن است لایه رتینا از پشت چشم جدا شود.

مراقبت های پرستاری در رتینوپاتی دیابتی

بهترین راه پیشگیری، کنترل و درمان رتینوپاتی دیابتی کنترل قند خون و دیابت است. اگر دیابتی هستید مراجعه منظم به چشم پزشک و انجام معاینات و آزمایشات مربوطه را جدی بگیرید حتی اگر هیچ مشکل بینایی ندارید. بارداری می تواند رتینوپاتی را بدتر کند. بنابراین در صورت بارداری گاهی نیاز به مراجعات بیشتر و انجام تست های دقیق تر است.