درمان نقرس علل و علائم
نقرس چیست؟
نقرس یکی از انواع آرتریتهاست که کریستالهای اسید اوریک در مفاصل تشکیل میشود. اسید اوریک یکی از مشتقات پورین میباشد که در رژیم غذایی ما موجود میباشد. اگر چرخهی تولید اسید اوریک و تولید کریستال از این مشتقات در مفاصل دچار اشکال شود، باعث ایجاد حملات حاد آرتریت و سنگ کلیه و بسته شدن توبول های کلیه توسط کریستالهای اسید اوریک میشود و در نهایت باعث آسیب کلیه میشود.
علائم نقرس
نقرس یکی از شایعترین بیماریهای پزشکی ثبتشده در شرححال بیماران میباشد. حملات حاد نقرس با شروع سریع درد در مفاصل گرفتار همراه با گرما، تورم، قرمزی و حساسیت شدید مشخص میشود. مفاصل کوچک همچون مفصل اول انگشت بزرگپا شایعترین محل برای یک حمله حاد نقرس به حساب میآید. مفاصل دیگر که میتواند مبتلا گردد، شامل مچ پاها، زانوها، مچ دست، انگشتان و آرنجها میباشند. در برخی از مردم در فاز حاد درد به حدی شدید است که لمس یک ملحفه یا پارچه با انگشت باعث درد میشود. این حملات حاد معمولاً در عرض چند ساعت تا چند روز، با یا بدون درمان کاهش مییابد. در موارد حاد یک حمله چند هفته هم به طول میانجامد. بیشتر بیماران مبتلا به نقرس دورههای مکرر این بیماری را در طی چند سال تجربه میکنند.
چه کسانی به نقرس دچار میشوند؟
شیوع نقرس در آمریکا در بیست سال اخیر افزایش یافته است؛ بهطوریکه در حال حاضر 3/8 میلیون مردم آمریکا (4٪) به این بیماری مبتلا هستند. نقرس مردان را بیشتر از زنان گرفتار میکند و در مردان سیاهپوست آمریکایی بیشتر از سفیدپوستان شایع است. شانس ابتلا به نقرس با افزایش سن بیشتر میشود بهطوریکه حداکثر شیوع آن در سن 75 سالگی است. در زنان حملات نقرس معمولاً بعد از دوره یائسگی رخ میدهد. در جمعیت آمریکا حدود 21٪ بیماران سطح اسید اوریک بالاتر از نرمال داشتهاند که به این امر هایپر اوریسمی گفته میشود. بااینوجود فقط درصد کمی از افراد مبتلا به هایپر اوریسمی به نقرس مبتلا میشوند. اگر والدین شما به نقرس مبتلا باشند،شانس ابتلا به نقرس 20 درصد افزایش مییابد.
ریسک فاکتورهای نقرس
چاقی، اضافه وزن خصوصاً در بلوغ، مصرف بالای الکل، فشارخون بالا، اختلال در عملکرد کلیه مهمترین فاکتورهای ابتلا به نقرس میباشد. بهعلاوه داروهای خاص و نیز برخی از بیماریها باعث افزایش سطح اسید اوریک میشود. همچنین در بیماران مبتلا به هایپوتیروییدیسم (کاهش سطح هورمونهای تیروییدی) بسیار شایعتر است.
ابتلا به نقرس در انگشت بزرگپا
مفصل پایه انگشت بزرگپا شایعترین محل وقوع نقرس به حساب میآید، بهعلاوه در صورت عدم درمان مناسب این حملات تکرار میشود. اگر درد ناشی از نقرس ادامهدار شد، حتماً به پزشک خود مراجعه کنید. در طولانیمدت میتواند به دیگر بافتها آسیب جدی وارد کند.
ابتلا به نقرس در انگشتان
در بیماران مبتلا به نقرس کریستالهای اسید اوریک ممکن است در انگشتان نیز یافت شوند. در دوره حمله حاد نقرس، به مفاصل خود استراحت کافی بدهید تا علائم تخفیف یابد.
ابتلا به نقرس در آرنج
نقرس به مفاصلی همچون آرنجها و زانوها نیز حمله میکند. به ایجاد برآمدگی در مفصل آرنج دقت کنید.
تشخیص آرتریت نقرسی
وقتیکه یک بیمار از حملههای مکرر آرتریت خصوصاً در مفصل پایه انگشتان پا، مچ پا و زانوها شکایت دارد؛ وجود نقرس حتماً باید موردتوجه قرار گیرد. بهترین تست تشخیصی برای نقرس، کشیدن مایع مفصلی و اندازهگیری کریستالهای اسید اوریک در آن میباشد. این روش معمولاً توسط یک بیحسی موضعی صورت میگیرد. سپس توسط سرنگ مقداری از مایع مفصلی را برداشته و مورد آزمایش قرار میدهند.
تشخیص نقرس- آنالیز مایع مفصلی
وقتیکه مایع داخل مفصل به دست آمد، جهت تعیین کریستالهای اسید اوریک و عفونت مورد آزمایش قرار میگیرد. همچنین پزشک جهت اندازهگیری سطح اسید اوریک در خون، آزمایش خون نیز درخواست میکند.
چطور از حملات نقرس میتوان پیشگیری کرد؟
نوشیدن مایعات بهاندازه کافی میتواند در پیشگیری از حملات حاد نقرس و کاهش خطر ابتلا به سنگ کلیه در بیماران مبتلا به نقرس مؤثر باشد. مصرف الکل نیز که اثرات دیورتیک یا افزایش ادرار مشخص دارد، در از دست دادن آب و ایجاد حملات حاد نقرس نقش مؤثری دارد. الکل همچنین متابولیسم اسید اوریک را تحت تأثیر قرار میدهد و باعث ایجاد هایپر اوریسمی میشود، لذا با کاهش دفع اسید اوریک از کلیهها و بهعلاوه از دست رفتن آب بدن با تشکیل کریستال در مفاصل باعث ایجاد نقرس میشود.
راههای پیشگیرانه دیگر
تغییر در رژیم غذایی نیز میتواند در کاهش سطح اسید اوریک خون کمککننده باشد. ازآنجاییکه مواد شیمیایی پورین توسط بدن به اسید اوریک تبدیل میشوند،لذا از مصرف غذاهای سرشار از پورین باید اجتناب شود. غذاهای حاوی پورین شامل حلزون صدف دار، گوشت قرمز همچون جگر، مغز و قلوه میباشد. محققین همچنین گزارش کردهاند که مصرف گوشت قرمز و غذاهای دریایی خطر ابتلا به نقرس را افزایش میدهد درحالیکه مصرف لبنیات خطر ابتلا به نقرس را کاهش میدهد. کاهش وزن نیز در کاهش خطر ابتلا به نقرس مؤثر است.
درمان نقرس توسط دارو
داروهای مخصوصی همچون داروهای ضدالتهاب (ایبوپروفن)،کورتیکواستروئید، درد و التهاب را در حملات حاد نقرس کاهش میدهد. داروهای دیگری نیز سطح اسید اوریک را در خون کاهش میدهد و از رسوب پلاکهای اسید اوریک در مفاصل (آرتریت نقرسی)، کلیه (سنگ کلیه) و بافت (تیفوئیدها) پیشگیری و از ایجاد حملات بعدی جلوگیری میکنند. این داروها شامل, febuxostatnd ،probenicid ،allopurinul میباشد.
چه چیزی در مورد آینده بیماری نقرس وجود دارد؟
تحقیقات مختلفی در مورد نقرس و هایپر اوریسمی در حال پیشرفت میباشد. محققان دریافتهاند که پروتئینهای حیوانی بالا مختصری خطر ابتلا به نقرس را افزایش میدهد. داروهای جدیدی کشفشدهاند که کمخطر بوده و در پایین آوردن سطح اسید اوریک در بیماران مبتلا به نقرس مؤثرند.
مترجم : دکتر رسول باقری (متخصص فیزیوتراپی)