بازارطب | تجهیزات پزشکی بازارطب
زخم بستر چیست؟
زخم بستر یا زخم فشاری، حاصل تماس طولانی مدت پوست با سطح است.
فشار وارد شده به پوست، باعث عدم خونرسانی، نرسیدن اکسیژن و مواد مغذی و نهایتا مرگ سلولی شده و انواع عفونت های باکتریایی و قارچی در محل شکل میگیرد.
در انگلستان، بیش از ۵۰۰ هزار مورد ابتلا به زخم بستر در سال گزارش می شود.
این بیماری سالانه تقریباً بیشتر از هر سرطانی به مرگ و میر منجر می گردد.
مرکز تحقیقات مراقبت فوری انگلستان خطر مرگ بیماران دچار زخم فشاری را ۲ الی ۶ برابر سایر بیماران عنوان می کند.
عوارض زخم فشاری نیز میزان مرگ بیماران را تا ۵۵% افزایش می دهد.
ریسک زخم بستر
در برخی افراد احتمال بروز زخم بستر بالاتر است.
ارزیابی ریسک فاکتورهای ایجاد زخم بستر، با استفاده از یک شاخص عینی معتبر امکان پذیر است.
به این ترتیب فردی که احتمال ایجاد زخم بستر در او بالاست، تحت مراقبت های پیشگیرانه قرار میگیرد.
خصوصا در بیمارستانها که احتمال آلودگی و عفونت بالاست، پیشبینی خطر زخم اهمیت بسیاری دارد.
ریسک فاکتورهای ایجاد زخم بستر
حرارت بدن
حرارت بالا باعث افزایش جریان خون و تعریق میشود.
در صورت عدم رسیدگی، پوست به شدت آسیب پذیر شده و ایجاد یک زخم سطحی کافیست تا عوامل بیماریزا فرصت رشد و تکثیر پیدا کنند.
راه های پپیشگیری از آسیب پا در اثر حرارت بدن عبارتند از:
- استفاده از تشک مواج سرد، دمای بدن را متعادل کرده، از حساسیت، سوزش و در نهایت زخم بستر جلوگیری میکند.
- استفاده از ملحفه و لباس نخی که هوا را عبور بدهد.
- شستشوی روزانه با شوینده ملایم
- خشک کردن بدن بعد از هربار شستشو
- قرار دادن بیمار در مکانی با تهویه مناسب
هیپوآلبومینمی
آلبومین یک پروتئین مهم در خون است.
اکثر بیماران مبتلا به زخم بستر، هیپوآلبومینمی دارند.
کالری دریافتی این بیماران به دلایل مختلف با میزان کالری مورد نیاز آنها تطابق ندارد.
شرایط بیماری، عدم تحمل تغذیه انترال یا عدم توجه به تامین کالری، پروتئین و سایر ریز مغذی ها، از این دلایل هستند.
بدن به دنبال تغذیه نامناسب از ذخیره پروتئینی به عنوان سوخت استفاده میکند که نهایتا منجر به کاهش آلبومین خواهد شد.
وجود همزمان هیپوآلبومینمی، تحلیل عضلانی، آنمی و فشار خون پایین، تشدید عوارض، التهاب و کند شدن روند بهبود زخم بستر را به دنبال دارد.
دیابت
قند خون بالا موجب کاهش پاسخ ایمنی بدن میشود.
در افراد مبتلا به دیابت، یک زخم هرچند سطحی، در اثر عدم رسیدگی به سرعت زخم بستر و عفونت ایجاد میکند.
بنابراین افراد دیابتیک باید بیشتر از سایر بیماران به مراقبت و پیشگیری از زخم دیابتی بپردازند.
چون در صورت ایجاد زخم بستر، درمان مشکل است.
کنترل منظم قند خون، مصرف داروهای پایین آورنده قند و اجتناب از خوردن غذاهای حاوی کربوهیدرات اقداماتی ضروری هستند.
نقص سیستم ایمنی
یکی از بیماریهایی که منجر به عدم قدرت تحرک میشود نقص خود ایمنی نسبت به سلولهای عصبی و ماهیچه ای است.
مبتلایان به Als، MS و آرتریت روماتوئید از این دسته بیماران هستند.
این افراد حتی اگر فقط در برخی اندام ها دچار فلجی باشند، اما به دلیل عدم حس در عضو بی تحرک، متوجه فشار وارده بر پوست خود نمیباشند.
نقص سیستم ایمنی احتمال بروز مشکل و تشدید عفونت در این دسته از بیماران را افزایش میدهد.
مصرف طولانی مدت آنتی بیوتیک
استفاده زیاد از عوامل ضد عفونی کننده، موجب حساسیت بیشتر بدن و کاهش قدرت دفاعی آن میشود.
اگرچه رعایت بهداشت امری ضروری در پیشگیری از هر نوع عفونت است اما استفاده مداوم از آنتی بیوتیک، موجب ابتلای فرد به انواع خطرناک تری از باکتریها و قارچها شده و فلور میکروبی پوست را تحت تاثیر قرار میدهد.
زخم ایجاد شده در این دسته از بیماران نسبت به درمانهای موجود مقاومت نشان میدهد.
محققان مشاهده کرده اند افرادی که از پانسمان فاقد آنتی بیوتیک استفاده میکنند، سرعت و درصد بهبود بالاتری نسبت به افرادی دارند که در هر بار تعویض پانسمان از کرم یا محلول ضد باکتری در محل زخم استفاده کرده اند.
مصرف داروهای سرکوبگر سیستم ایمنی
در صورت الزام به مصرف این داروها، رعایت نکات بهداشتی اهمیت بسیار بالاتری دارد.
کاهش توده بدنی
در افرادی با توده عضلانی محدود، تحمل فشار حاصل از وزن بر سطح پوست پایینتر است.
از طرف دیگر به خاطر ضعف عضلانی، استخوانها تماس بیشتری با پوست دارند.
بنابراین آسیب رسانی استخوان به پوست و ریسک ایجاد زخم بستر بالاتر خواهد بود.
انجام فیزیوتراپی، مصرف زیاد پروتئین و تغییر وضعیت مداوم بیمار میتوانند از میزان خطر بکاهند.
پیش بینی زخم بستر با فاکتور برادن
ریسک ایجاد زخم بستر را میتوان بر اساس یک سری شاخص ها تعیین کرد.
یکی از این شاخص ها فاکتور برادن نام دارد.
در فاکتور برادرن تعدادی از عوامل زخم بستر در نظر گرفته شده اند و هرکدام بر اساس میزان تاثیرگذاری در ایجاد زخم بستر، یک امتیاز دارند.
با به دست اوردن مجموع این امتیازها برای هر فرد میتوان ریسک ابتلا به زخم بستر را در اون پیش بینی کرد.
از این فاکتور عموما در بیمارستان ها استفاده میشود.
پیش بینی ایجاد زخم بستر خصوصا در بیمارستان ها که عوامل عفونی و انتقال بیماری ها بیشتر است، اهمیت ویژه ای دارد.
بر اساس میزان ریسکی که فرد با آن مواجه است، پرستاران مراقبت های خاصی را در نظر میگیرند.
