بازارطب | تجهیزات پزشکی بازارطب
استروئید ها را بشناسید
استروئیدها چیستند؟
این کلمه معانی متفاوتی دارد. استروئیدها مواد شیمیایی و اغلب هورمون‌هایی هستند که بدن شما به‌طور طبیعی آن‌ها را می‌سازد. آن‌ها به اندام‌ها، بافت‌ها و سلول‌ها برای انجام وظایفشان کمک می‌کنند. شما به مقدار متعادلی از آن‌ها برای رشد و حتی بچه‌دار شدن نیازمندید. کلمه استروئید می‌تواند به داروهای ساخت بشر هم اشاره داشته باشد. دو نوع اصلی آن‌ها شامل کورتیکواستروئیدها و استروئیدهای آندروژنیک-آنابولیک (یا به‌طور خلاصه آنابولیک ها) هستند.
کورتیکواستروئیدها چیستند؟
آن‌ها داروهایی هستند که به‌سرعت با التهاب بدنتان مقابله می‌کنند. این استروئیدهای ساخته‌شده در آزمایشگاه مانند هورمون کورتیزول که غده‌های آدرنال آن را می‌سازد، عمل می‌کند. کورتیزول مانع ساخته‌شدن موادی توسط سیستم ایمنی شما می‌شود که باعث التهاب می‌شوند. داروهای کورتیکواستروئیدی مانند پردنیزون به‌صورت مشابه عمل می‌کند. آن‌ها روندهای سیستم ایمنی را آهسته یا متوقف می‌کند؛ روندهایی که باعث افزایش التهاب می‌شود.
کورتیکواستروئیدها چه چیزی را درمان می‌کنند؟
آن‌ها کمک می‌کنند که شرایطی که باعث تحریک و تورم می‌شوند کاهش یابند. آن‌ها می‌توانند علائم بیماری‌های زیر را کاهش دهند : آرتریت روماتوئید، آسم، بیماری‌های انسدادی مزمن ریه ( COPD)، لوپوس و دیگر اختلالات خود ایمنی ، مولتیپل اسکلروزیس ، راش‌ها و بیماری‌های پوستی مانند اگزما. پزشک شما ممکن است پیشنهاد استفاده از آن‌ها را به مدت کوتاه برای درمان واکنش‌های آلرژیک مانند راش ناشی از حساسیت به برخی گیاهان را بدهد.
چگونه آن‌ها را مصرف می‌کنید؟
اشکال مختلفی از کورتیکواستروئید وجود دارد. اینکه کدام‌یک از این‌ها را پزشکتان تجویز کند، بستگی به علت مصرف آن و همچنین قسمتی از بدنتان دارد که تحت تأثیر آن قرار می‌گیرد. داروی شما ممکن است به‌صورت قرص، شربت، اسپری، آمپول تزریقی و کرم پوستی در دسترس قرار بگیرد.
عوارض جانبی کورتیکواستروئید
این بستگی به مقدار و طول مدت مصرف آن‌ها دارد. مصرف کوتاه‌مدت ممکن است باعث افزایش وزن، پف کردن، تهوع، تغییرات خلقی و اختلالات خواب شود. شما ممکن است پوست نازک‌تر و دارای آکنه و افزایش غیرطبیعی موهای زائد پیدا بکنید و یا قند و فشارخونتان افزایش پیدا کند. به علت اینکه کورتیکواستروئیدها سیستم ایمنی شما را ضعیف می‌کند، مصرف شما ممکن است باعث افزایش احتمال دچار شدن به عفونت شود.
عوارض طولانی‌مدت
مصرف بالای مقادیر بالای کورتیکواستروئید برای مدت طولانی می‌تواند عوارض جانبی جدی‌ای داشته باشد. مصرف آن‌ها بیش از سه ماه ممکن است باعث شکننده شدن استخوان (استئوپروز یا پوکی استخوان ) شود. بچه‌هایی که مدت زیادی از این داروها استفاده می‌کنند رشد آهسته‌تری دارند. عوارض جانبی دیگر شامل ضعف عضلات، مشکلات چشمی ( ازجمله کاتاراکت یا آب‌مروارید) و احتمال بالاتری از ابتلا به مرض قند است.
آنابولیک ها چیستند؟
آن‌ها مشابه‌های تستسترون هستند که توسط بدن ساخته می‌شود. تستسترون هورمون جنسی است که کمک به ساخته‌شدن عضلات بدن می‌کند. شما ممکن است این داروها را به‌صورت خوراکی یا تزریقی دریافت کنید. پزشک ممکن است آن‌ها را به‌صورت قانونی جهت جبران کمبود تستسترون شما تجویز کند. یک مثال آن پسرهایی است که تأخیر در بلوغ دارند. پزشکان همچنین ممکن است این داروها را به مردانی که تستسترون پایین دارند و افرادی که به علت سرطان، ایدز و دیگر مشکلات بهداشتی عضله خود را ازدست‌داده‌اند تجویز کند.
سوءمصرف آنابولیک ها
توانایی این داروها در افزایش عملکرد ورزشی و قدرت عضلات باعث شده است که سوءمصرف به‌صورت شایعی وجود داشته باشد. افرادی که آن‌ها را مورد سوءمصرف قرار می‌دهند، مقدار زیادی از آن‌ها را استفاده می‌کنند. گاهی تا 100 برابر مقدار مجاز این دارو مورد مصرف قرار می‌گیرد.
عوارض جانبی آنابولیک ها
این استروئیدها می‌تواند باعث ایجاد آکنه و تجمع مایع در بدن شوند. مصرف طولانی‌مدت می‌تواند مانع ساخته‌شدن تستسترون توسط بدن شود در مردان این قضیه باعث کوچک‌تر شدن بیضه‌ها و کاهش تعداد اسپرم‌ها، نازایی و افزایش رشد سینه می‌شود. زنان ممکن است تاسی مشابه مردان، افزایش رشد موهای زائد صورت و پریودهای نامنظم و یا توقف پریود و همچنین بم شدن صدا پیدا کنند. جوانان و نوجوانانی که از این داروها استفاده می‌کنند ممکن است دچار توقف رشد استخوان‌ها و قد شوند. مقادیر بالای این داروها می‌تواند باعث تغییرات شدید خلقی، عصبانیت و روحیه‌ی تهاجمی شود.
عوارض جانبی طولانی‌مدت
مصرف طولانی‌مدت آنابولیک ها مخصوصاً در مقادیر بالا می‌تواند موجب آسیب کبد، کلیه‌ها و قلب شود. تجمع شدید مایع در بدن می‌تواند باعث تورم قلب و نارسایی قلب شود. این داروها همچنین می‌تواند LDL یا همان کلسترول بد را بالا ببرد. این افزایش احتمال دچار شدن شمارا به سکته قلبی و سکته مغزی افزایش می‌دهد.
چگونه مصرف استروئیدها را متوقف کنیم؟
توقف ناگهانی مصرف آن‌ها یک ایده بد است. این مسئله می‌تواند باعث اختلالات خلقی، خستگی، بی‌قراری، درد عضلات و افسردگی شود. توقف آنابولیک ها می‌تواند میل جنسی شما را شدیداً کاهش دهد. اگر شما جهت درمان یک بیماری از استروئیدها استفاده می‌کردید علائم آن بیماری ممکن است عود کند. پس ایمن‌تر هست که شما مقدار مصرف دارو را به‌تدریج کاهش دهید و قطع کنید. پزشکتان طریقه کاهش آن را به شما خواهد گفت. علائمی که به دنبال کاهش تدریجی ایجاد می‌شوند شدت کمتری خواهند داشت.
مترجم : دکتر شهرام اعظمی (متخصص و جراح استخوان و مفاصل)
