آنمی یا کم خونی بارداری

کم خونی بارداری

کم خونی در بارداری

خون مایعی حیاتی برای زنده ماندن سلول های بدن است. مواد مغذی و اکسیژن توسط خون به تمام بافت ها انتقال می یابند. از طرف دیگر مواد دفعی، سموم و دی اکسید کربن نیز از طریق خون از سلول ها  دریافت شده و دفع می گردد. حمل تمام این ترکیبات از طریق سلول های قرمز (گلبول قرمز) خونی انجام می شود. هر گونه کاهش در عناصر انتقال دهنده خونی طی بارداری، کم خونی بارداری نامیده شده و برای جنین خطرات فراوانی به دنبال دارد.

کم خونی چیست؟

کاهش تعداد سلول های خونی یا کاهش توانایی این سلول ها در جابجا کردن اکسیژن و مواد غذایی آنمی یا کم خونی نام دارد. یکی از دلایل آن به فقر آهن موجود در گلبول های قرمز مربوط است. کم خونی بر عملکرد تمام بافت های بدن خصوصا عضلات و اعصاب اثرگذار است. انرژی، اکسیژن و مواد غذایی لازم برای رشد و تکامل جنین از طریق خون مادر تامین می شود. بنابراین هر نوع کمبود می تواند به اختلالات جنینی، عدم رشد، تولد زودرس یا کاهش وزن نوزاد بی انجامد.

رایج ترین انواع کم خونی بارداری

چند نوع کم خونی بارداری وجود دارد که در ادامه به توضیح آن ها پرداخته ایم.

آنمی بارداری

در طول بارداری حجم خون زنان 50% افزایش می یابد که منجر به کاهش غلظت گلبول های قرمز می شود.
این مسئله گاهی آنمی بارداری نامیده شده و اگر کاهش تراکم گلبول ها بالا نباشد، خطرناک نیست.

کم خونی فقر آهن در بارداری

در طول بارداری خصوصا سه ماهه ی اول، جنین از سلول های قرمز خون مادر برای رشد و تکامل استفاده می کند.
اگر ذخایر گلبول های قرمز مادر پیش از بارداری در مغز استخوان به اندازه کافی باشد، نیاز جنین تامین خواهد شد.
کم خونی فقر آهن رایج ترین نوع کم خونی بارداری است.

کمبود هموگلوبین در بارداری

هموگلوبین مولکولی در گلبول های قرمز است که وظیفه حمل و انتقال اکسیژن به قسمت های مختلف بدن را بر عهده دارد.
در صورتی که مادر قبل از بارداری مبتلا به فقر آهن شدید باشد بدن به ناچار گلبول های قرمز را برای تامین آهن لازم تخریب کرده و تعداد هموگلوبین ها و گلبول های قرمز خون نیز کاهش می یابند.

کمبود ویتامین B12 در دوران بارداری

این ویتامین نقش اساسی در ساخت گلبول های قرمز و تولید پروتئین ها دارد.
کمبود این ویتامین در گیاهخواران بالا است.
استفاده از میزان کافی شیر، گوشت، تخم مرغ و ماکیان در رژیم غذایی احتمال کمبود ویتامین B12 را کاهش می دهد.
زنان باردار گیاهخوار باید این ویتامین را به صورت تزریقی دریافت کنند.

خونریزی

خونریزی طی زایمان یا پس از آن منجر به کم خونی بارداری می شود.
متوسط میزان خونریزی در زایمان طبیعی 5/0 لیتر و در سزارین 1 لیتر است.
غنی بودن ذخایر آهن به جبران خون از دست رفته کمک می کند.

کمبود فولات در زنان باردار

فولات یا فولیک اسید از خانواده ویتامین B است که همراه با آهن به رشد و تکثیر سلول ها کمک می کند.
کمبود فولات طی بارداری با کمبود آهن مرتبط است زیرا منابع غذایی یکسانی دارند.
پژوهش ها نشان می دهند که دریافت فولیک اسید قبل از بارداری و در ماه های اول، از برخی مشکلات مادرزادی و نخاعی پیشگیری می کند.

علائم آنمی بارداری چیست؟

ممکن است زنان مبتلا به کم خونی بارداری علائم واضحی نداشته باشند مگر اینکه با آزمایشات مربوطه از آن آگاه شوند.
به طور کلی می توان علائم عمومی زیر را به عنوان نشانه ای از کم خونی در نظر گرفته و برای بررسی دقیقتر آزمایشات مربوط را انجام داد:

  • سرگیجه
  • خستگی مفرط
  • مشکل درت نفس
  • احساس سبکی در سر
  • آریتمی یا افزایش ضربان قلب
  • رنگ پریدگی پوست، لب، ناخن، کف دست و قسمت داخلی و زیر چشم

این علائم با بسیاری از بیماری های دیگر مشابه هستند بنابراین برای تشخیص دقیق باید به پزشک مراجعه کنید.

درمان آنمی بارداری

درمان بر اساس نوع و شدت آنمی، ماه بارداری، تحمل دارو در مادر و وضعیت سلامت عمومی او انجام می شود.
درمان اصلی شامل مصرف قرص آهن خوراکی است. مصرف قرص آهن همراه با آب مرکبات یا ویتامین  C میزان جذب آن را افزایش می دهد. مصف آهن باید با یک الی دو ساعت فاصله از کافئین، چای، لبنیات و داروهای ضد اسید باشد.
تیره یا سبز شدن مدفوع، یبوست، تهوع یا معده درد از جمله عوارض مکمل های آهن هستند.
برای کاهش عوارض ناشی از قرص آهن انواع قرص های آهن توسط پزشک تجویز می‎شوند تا کم عارضه ترین و سازگارترین نوع آن انتخاب گردد.

بازارطب
ارسال دیدگاه

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *